1. Rối loạn vận mạch là gì?

Rối loạn vận mạch là tình trạng mất cân bằng trong quá trình điều hòa co - giãn của các mạch máu nhỏ trong cơ thể, đặc biệt là ở vùng tay, chân và não. Đây không phải là một bệnh lý riêng biệt, mà là một hội chứng liên quan đến sự bất ổn của hệ thần kinh tự chủ – hệ thống điều khiển các chức năng tự động như tuần hoàn máu, nhịp tim, huyết áp, thân nhiệt…

Rối loạn vận mạch là tình trạng mất cân bằng điều hòa co - giãn của các mạch máu nhỏ, đặc biệt là ở vùng tay, chân và não

Khi mắc rối loạn vận mạch, các mạch máu không đáp ứng bình thường trước các kích thích như nhiệt độ, căng thẳng, vận động hoặc thay đổi tư thế. Hệ quả là người bệnh có thể gặp phải cảm giác tê tay chân, chóng mặt, tim đập nhanh, mệt mỏi, thậm chí có những cơn hồi hộp, vã mồ hôi bất thường. Các triệu chứng này thường xuất hiện thoáng qua, lặp đi lặp lại và gây ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày.

Rối loạn vận mạch thường gặp ở phụ nữ trẻ, người có thần kinh nhạy cảm, người hay lo âu hoặc làm việc trong môi trường căng thẳng kéo dài. Tuy không đe dọa tính mạng, nhưng nếu không được nhận biết và điều chỉnh sớm, tình trạng này có thể kéo dài, làm giảm chất lượng sống và ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh.

2. Vì sao rối loạn vận mạch gây chóng mặt, tê tay, mệt mỏi?

Rối loạn vận mạch gây ra hàng loạt triệu chứng khó chịu như chóng mặt, tê tay chân hay mệt mỏi là do sự điều hòa bất thường của hệ thần kinh tự chủ đối với các mạch máu nhỏ. Khi hoạt động co giãn của mạch máu bị rối loạn, máu không lưu thông đều đặn đến các cơ quan, đặc biệt là não và tứ chi. Tình trạng này khiến lượng oxy và dưỡng chất cung cấp cho các mô bị suy giảm, dẫn đến các biểu hiện như:

• Chóng mặt, choáng váng: xảy ra khi não bộ không nhận đủ máu, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột như đứng lên sau khi ngồi lâu. Người bệnh có cảm giác quay cuồng, mắt mờ hoặc mất thăng bằng.
• Tê tay, lạnh chân: là hậu quả của việc lưu lượng máu đến các chi giảm sút. Các đầu ngón tay, ngón chân dễ bị tê rần, cảm giác như kiến bò hoặc lạnh buốt dù nhiệt độ môi trường bình thường.
• Mệt mỏi kéo dài: do cơ thể phải liên tục điều chỉnh để thích nghi với tình trạng thiếu máu cục bộ tạm thời ở nhiều cơ quan. Hệ thần kinh bị kích thích quá mức cũng góp phần khiến người bệnh luôn cảm thấy đuối sức, giảm tập trung và dễ cáu gắt.

Người bệnh rối loạn vận mạch có thể cảm thấy tê tay do lưu lượng máu đến các chi giảm sút

Ngoài ra, những người có hệ thần kinh nhạy cảm, dễ căng thẳng hoặc mất ngủ kéo dài cũng khiến rối loạn vận mạch trầm trọng hơn. Sự phối hợp kém giữa tim mạch và thần kinh khiến các triệu chứng xuất hiện nhiều hơn vào buổi sáng, khi thay đổi thời tiết hoặc sau thời gian làm việc mệt mỏi.

3. Dấu hiệu nhận biết rối loạn vận mạch

Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp giúp bạn sớm nhận diện tình trạng này:

• Cảm giác choáng váng, chóng mặt, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột như đứng lên nhanh hoặc ngồi xổm quá lâu.
• Tê bì tay chân, nhất là ở các đầu ngón. Nhiều người mô tả cảm giác như kiến bò, kim châm hoặc lạnh buốt ở bàn tay, bàn chân dù thời tiết không quá lạnh.
• Mệt mỏi kéo dài, thiếu sức sống, dễ mất tập trung, hay bị đánh trống ngực nhẹ, có cảm giác hồi hộp không rõ nguyên nhân.
• Da mặt có thể nhợt nhạt, tái hoặc đỏ bất thường do sự co giãn không đều của các mạch máu dưới da.
• Nhạy cảm với thời tiết, đặc biệt là khi trời trở lạnh hoặc thay đổi áp suất không khí, cơ thể dễ bị mất cân bằng, gây ra cảm giác khó chịu toàn thân.

Các triệu chứng của rối loạn vận mạch thường có tính chất tái đi tái lại, dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác như rối loạn tiền đình, thiếu máu não hay rối loạn lo âu. Vì vậy, việc theo dõi sát các biểu hiện và thăm khám chuyên khoa kịp thời là điều cần thiết để có hướng điều trị phù hợp.

4. Rối loạn vận mạch có nguy hiểm không?

Rối loạn vận mạch nhìn chung không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, tình trạng này lại ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, cả về thể chất lẫn tinh thần. Khi các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, tê bì chân tay, đau đầu, hồi hộp,… lặp đi lặp lại, người bệnh thường xuyên cảm thấy khó chịu, mất tập trung, dễ cáu gắt và giảm hiệu suất làm việc.

Nếu không được điều chỉnh kịp thời, rối loạn vận mạch có thể gây ra nhiều hậu quả lâu dài. Tình trạng thiếu máu cục bộ ở não do co thắt mạch máu không ổn định có thể làm tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ, mất ngủ, thậm chí là đột quỵ ở những người có yếu tố nguy cơ đi kèm. Mặt khác, sự rối loạn điều tiết hệ thần kinh thực vật cũng dễ khiến cơ thể rơi vào trạng thái kiệt sức, căng thẳng kéo dài và dễ mắc thêm các bệnh lý khác như rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.

Đặc biệt, ở người cao tuổi hoặc người có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch… rối loạn vận mạch có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh hiện tại, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

5. Phải làm gì khi bị rối loạn vận mạch?

Khi xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt, tê tay chân, mệt mỏi kéo dài…, bạn nên thực hiện một số việc bạn nên thực hiện để cải thiện tình trạng:

• Thăm khám y tế sớm: Việc đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa đánh giá tình trạng là rất cần thiết. Bởi lẽ, nhiều triệu chứng của rối loạn vận mạch dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tim mạch, thần kinh hay nội tiết khác. Dựa trên kết quả thăm khám, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết và đưa ra hướng điều trị phù hợp.
• Thay đổi lối sống lành mạnh: Người bị rối loạn vận mạch nên xây dựng một chế độ sinh hoạt khoa học. Hãy đảm bảo ngủ đủ giấc, tránh làm việc quá sức và giữ tâm trạng ổn định. Căng thẳng kéo dài, thức khuya hoặc ăn uống thất thường đều có thể khiến triệu chứng nghiêm trọng hơn.
• Tăng cường vận động nhẹ nhàng: Các bài tập thể dục như đi bộ, yoga, thiền, bơi lội,… có tác dụng thúc đẩy tuần hoàn máu, giúp mạch máu co giãn ổn định hơn, từ đó cải thiện tình trạng rối loạn vận mạch.
• Dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng: Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin nhóm B, magie, sắt, omega-3… rất cần thiết cho hoạt động của hệ thần kinh và mạch máu. Đồng thời, hạn chế sử dụng chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá vì chúng dễ gây co mạch và làm nặng thêm triệu chứng.
• Tuân thủ điều trị nếu có chỉ định thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp điều hòa thần kinh thực vật hoặc tăng cường tuần hoàn máu não. Việc dùng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng theo chỉ dẫn.

Chủ động thăm khám Tim mạch tại Hệ thống Y tế MEDLATEC khi phát hiện các dấu hiệu bất thường

Chủ động lắng nghe cơ thể, điều chỉnh thói quen sinh hoạt và thăm khám định kỳ là những việc làm quan trọng giúp người bệnh rối loạn vận mạch sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Nếu có nhu cầu thăm khám chuyên khoa Tim mạch, quý khách hàng có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ tư vấn và đặt lịch khám nhanh chóng.