1. Sinh thiết màng phổi là gì?

Sinh thiết là quá trình lấy mẫu tế bào hay mô trong cơ thể để kiểm tra quan sát dưới kính hiển vi. Như vậy, sinh thiết màng phổi là lấy mẫu mô màng phổi bằng kim sinh thiết hay trong quá trình giải phẫu để kiểm tra phát hiện bệnh lý ở phổi.

Sinh thiết màng phổi có thể thực hiện bằng cách sử dụng kim sinh thiết còn được gọi là sinh thiết mù. Lấy mẫu bằng sử dụng kìm sinh thiết được gọi là sinh thiết nội soi khoang màng phổi.

Thủ thuật sinh thiết này giúp xác định nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi

2. Các kỹ thuật sinh thiết

Có 2 kỹ thuật chính được các bác sĩ chuyên môn thực hiện đó là sinh thiết kín và sinh thiết qua nội soi:

Sinh thiết màng phổi mù (sinh thiết màng phổi kín)

Phương pháp này bác sĩ thực hiện thủ thuật sẽ sử dụng kim sinh thiết chuyên biệt, dùng cho lấy mẫu ở màng phổi là loại kim castelain, abram hay cope. Kim được chọc qua thành ngực vào thẳng khoang màng phổi. Khi đã chắc chắn kim đã được đưa vào đúng vị trí cần lấy mẫu, nòng kim dẫn đường sẽ được rút ra ngoài. Từ đây bác sĩ sẽ đưa một loại kim chuyên dụng đưa vào để thu lấy mẫu bệnh phẩm. Mỗi một lần sinh thiết sẽ lấy khoảng từ 3 đến 4 mẫu để xét nghiệm mô bệnh. 

Tuy nhiên phương pháp này cũng có những ưu điểm và mặt hạn chế nhất định. Về ưu điểm thì đây là kỹ thuật dễ dàng triển khai thực hiện. Còn hạn chế của nó là vì cần lấy mẫu bệnh phẩm ở màng phổi, nên rất khó có thể xác định chính xác vị trí lấy mẫu. Có thể xảy ra các biến chứng như chảy máu, tràn khí màng phổi hay thậm chí là nhiễm trùng.

Sinh thiết thông qua nội soi

Phương pháp này sẽ được thực hiện khi người bệnh tiến hành nội soi lồng ngực. Khi ống nội soi đưa vào cơ thể, sẽ quan sát toàn bộ bề mặt màng phổi. Bác sĩ nhận biết được vị trí tổn thương từ đó sử dụng kìm sinh thiết để thu mẫu. Đối với phương pháp này, vị trí được lấy mẫu thường là màng phổi bám vào thành ngực, phía dưới xương sườn để hạn chế nguy cơ cắt trúng mạch máu ở khoang liên sườn.

Và cũng giống như sinh thiết mù thì sinh thiết màng phổi thông qua nội soi cũng sẽ có ưu điểm như giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí bị tổn thương để lấy mẫu, giảm được tỷ lệ tai biến trong quá trình tiến hành thu mẫu. Nhưng nhược điểm duy nhất của phương pháp này là bệnh nhân buộc phải thực hiện phẫu thuật và chi phí khá cao.

3. Nguy cơ có thể gặp khi tiến hành sinh thiết

Sinh thiết thông qua nội soi cần phải được gây mê giống với bất kì cuộc phẫu thuật nào khác, các biến chứng không mong muốn đều có khả năng xảy ra bất ngờ. Một số biến chứng có thể gặp như mất máu, khó chịu, đau đớn, máu đông, nhiễm trùng, thậm chí là viêm phổi và nhiều các biến chứng khác.

Sinh thiết màng phổi kín được tiến hành sau khi bệnh nhân được chỉ định sử dụng an thần nhẹ hay gây tê cục bộ tại vị trí đâm kim. Một số các biến chứng có thể gặp như chảy máu màng phổi, nhiễm trùng, tràn khí màng phổi. Tràn khí màng phổi là hiện tượng không khí đi vào bên trong màng phổi và không thể thoát ra ngoài từ đó gây áp lực lên nhu mô phổi.

Máu đông có thể xuất hiện sau khi tiến hành sinh thiết

Ngoài ra, người bệnh đặc biệt là nữ giới đang mang thai hay nghi ngờ mang thai thì cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi tiến hành thực hiện sinh thiết.

4. Quy trình thực hiện

Hai phương pháp lấy mẫu màng phổi có quy trình thực hiện tương đối khác nhau:

Sinh thiết màng phổi kín

Bệnh nhân được đặt ở tư thế cưỡi ngựa. Vị trí sinh thiết đã được xác định nằm ở bờ trên xương sườn để tránh gây tổn thương đến bó thần kinh liên sườn. Sát trùng vị trí chuẩn bị sinh thiết. 

Tiếp đó, bác sĩ sẽ gây tê từng lớp ở thành ngực theo hướng từ ngoài vào trong. Lúc này, kim gây tê sẽ được sử dụng để thăm dò có dịch màng phổi hay không. Đánh dấu để xác định độ dày thành ngực. Ngay vị trí sinh thiết dùng dao mổ tạo một vết cắt nhỏ. Từ đó đưa trocar vào trong thành ngực tạo thành một góc 90 độ. Rút lõi Trocar ra, đưa kim vào thăm dò, hút thử nếu có dịch thì chứng tỏ đã vào đến khoang màng phổi. 

Đưa kim cắt tiến vào trong Trocar và tiến hành lấy mẫu màng phổi. Sau khi đã lấy mẫu xong thì rút nhanh kim cắt ra ngoài và dùng kim lấy mẫu chuyên dụng đã lấy mảnh màng phổi cho vào đĩa petri đã có sẵn nước muối sinh lý. Khi kết thúc quá trình sinh thiết thì các mẫu bệnh phẩm sẽ được điều dưỡng bảo quản trong dung dịch formol. Vết thương sẽ được sát trùng và dùng gạc vô trùng che kín.

Trocar được sử dụng trong quá trình sinh thiết lấy mẫu

Sinh thiết thông qua nội soi

Người bệnh đặt ở tư thế nằm ngửa. Sau đó sẽ được bác sĩ gây mê và được đặt ống nội khí quản. Khoang liên sườn số 5 và 6 là vị trí sẽ đưa ống nội soi tiến vào để lấy mẫu. Tại đây sẽ được điều dưỡng sát trùng sạch sẽ và trải khăn mổ, chỉ để hở vị trí đưa ống nội soi vào. 

Dùng dao mổ rạch một đường tại vùng đã xác định. Bóc tách từng lớp đến khi tới lá thành màng phổi. Lúc này bác sĩ sẽ kiểm tra sự chuyển động của phổi, nếu phổi không bị dính vào màng thì sẽ làm xẹp phổi bên soi. Đưa trocar vào khoang màng phổi, tiếp đó ống soi sẽ được đưa vào thông qua trocar. Từ đây bác sĩ sẽ quan sát, đánh giá các tổn thương mà màng phổi có thể gặp.

Khi đã phát hiện được vị trí tổn thương, bác sĩ sẽ dùng kìm sinh thiết thu mẫu. Sau khi đã cắt mẫu thì quan sát, theo dõi hiện tượng chảy máu và cầm máu bằng đốt điện nếu cần. Sát trùng và băng bó vết mổ, đưa bệnh nhân qua phòng hậu phẫu để theo dõi sau sinh thiết. Đặt bệnh nhân nằm ngửa, gối đầu hơi cao, theo dõi huyết áp và nhịp thở. Nếu bệnh nhân chưa tỉnh thuốc mê thì duy trì thở máy.

Bác sĩ tại MEDLATEC thực hiện sinh thiết cho bệnh nhân

Qua những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ trong bài viết chắc hẳn đã giúp bạn biết rõ hơn về sinh thiết màng phổi. Nếu có những thắc mắc hay các vấn đề sức khỏe khác, bạn có thể đến trực tiếp tại Bệnh viện MEDLATEC để được kiểm tra, chẩn đoán. Tổng đài giải đáp mọi thắc mắc 24/7: 1900 56 56 56.