1. Suy giáp dưới lâm sàng là gì? 

Suy giáp dưới lâm sàng là một thể rối loạn chức năng tuyến giáp nhẹ, đặc trưng bởi nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) trong máu tăng cao kéo dài nhưng nồng độ các hormone tuyến giáp tự do (FT3, FT4) vẫn nằm trong giới hạn bình thường. Điều này cho thấy tuyến giáp đang phải làm việc vất vả hơn để duy trì đủ lượng hormone cần thiết cho cơ thể.

Có tới 70% người bệnh suy giáp dưới lâm sàng không có triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên một vài trường hợp có các biểu hiện như:

• Mệt mỏi, uể oải;
• Tăng cân không rõ nguyên nhân;Da khô, tóc dễ gãy rụng;
• Táo bón;
• Khả năng chịu lạnh kém;
• Trầm cảm, lo âu;
• Giảm trí nhớ, khó tập trung;
• Đau cơ và khớp;
• Kinh nguyệt không đều (ở phụ nữ).

Suy giáp dưới lâm sàng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:

Viêm tuyến giáp Hashimoto: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây suy giáp. Viêm tuyến giáp Hashimoto là một bệnh tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào tuyến giáp, gây viêm và phá hủy các tế bào tuyến giáp;

Viêm tuyến giáp Hashimoto là một trong những nguyên nhân của tình trạng suy giáp dưới lâm sàng 

Điều trị cường giáp: Những người đã từng điều trị cường giáp bằng iod phóng xạ, phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp hoặc dùng thuốc kháng giáp có thể phát triển suy giáp dưới lâm sàng do tổn thương hoặc giảm chức năng tuyến giáp;

• Thuốc: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp, gây suy giáp dưới lâm sàng, ví dụ như: lithium, thuốc trị ung thư, một số loại thuốc bệnh tim và steroid…,
• Phẫu thuật hoặc xạ trị vùng cổ: Xạ trị vùng đầu cổ (ví dụ để điều trị ung thư) hoặc phẫu thuật tuyến giáp có thể gây tổn thương và làm suy giảm chức năng tuyến giáp;
• Tuổi tác và giới tính: Suy giáp dưới lâm sàng phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt sau tuổi 50.

2. Chẩn đoán và điều trị suy giáp dưới lâm sàng

Chẩn đoán suy giáp dưới lâm sàng 

Chẩn đoán suy giáp dưới lâm sàng chủ yếu dựa vào xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone tuyến giáp. Ở người trưởng thành không mang thai, nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) bình thường dao động từ 0,4 - 4 mIU/L (giá trị này có thể khác nhau tùy phòng xét nghiệm). Với phụ nữ mang thai, mức TSH sẽ thay đổi theo từng thời kỳ.

Khi kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ TSH tăng cao (trong khoảng 4 - 10 mIU/L) nhưng hormone tuyến giáp tự do T4 vẫn nằm trong giới hạn bình thường, người bệnh có thể được chẩn đoán mắc suy giáp dưới lâm sàng. Tuy nhiên các xét nghiệm này cần được kiểm tra và diễn giải theo từng bệnh cảnh cụ thể. Ước tính có đến 90% trường hợp suy giáp dưới lâm sàng có mức TSH dưới 10 mIU/L.

Điều trị suy giáp dưới lâm sàng

Phác đồ điều trị suy giáp dưới lâm sàng thường sử dụng thuốc thay thế hormone tuyến giáp, phổ biến nhất là levothyroxine. Trước khi bắt đầu điều trị, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân xét nghiệm máu để kiểm tra mức TSH trong vòng 3 tháng kể từ khi có kết quả xét nghiệm bất thường đầu tiên, vì có khoảng 60% trường hợp TSH sẽ trở về bình thường mà không cần can thiệp y tế.

Thuốc thay thế hormone thường được sử dụng trong điều trị suy giáp dưới lâm sàng 

Khi bắt đầu điều trị, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi nồng độ hormone và điều chỉnh liều thuốc phù hợp. Việc dùng levothyroxine liều quá cao có thể gây cường giáp, dẫn đến các biến chứng không mong muốn như rối loạn nhịp tim, loãng xương hoặc hồi hộp, mất ngủ. Do đó, quá trình điều trị cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa Nội tiết.

3. Phòng ngừa suy giáp dưới lâm sàng

Dù không thể phòng ngừa hoàn toàn tất cả các nguyên nhân gây suy giáp dưới lâm sàng, nhưng bạn vẫn có thể thực hiện một số biện pháp sau để giảm nguy cơ mắc bệnh:

Bổ sung iod hợp lý

I-ốt là nguyên liệu thiết yếu để tuyến giáp sản xuất hormone. Đảm bảo đủ i-ốt trong chế độ ăn thông qua muối i-ốt, hải sản (cá biển, rong biển), trứng, sữa. Tuy nhiên, tránh bổ sung quá mức i-ốt, vì điều này cũng có thể gây hại cho tuyến giáp. 

Khám sức khỏe định kỳ

Đặc biệt ở nhóm đối tượng có nguy cơ cao như: Phụ nữ trung niên, người lớn tuổi, người có tiền sử bệnh tự miễn hoặc phẫu thuật tuyến giáp, phụ nữ có thai.

Thăm khám định kỳ để phòng ngừa bệnh hiệu quả 

Lối sống lành mạnh

• Chế độ ăn cân bằng: đủ vitamin D, B12, selen… giúp hỗ trợ chức năng tuyến giáp;
• Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, quá nhiều đậu nành hoặc rau họ cải sống (có thể ức chế hấp thu i-ốt);
• Không hút thuốc lá. Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho phổi mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến tuyến giáp và có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tự miễn;
• Tập thể dục thường xuyên, giảm stress, ngủ đủ giấc để cân bằng hệ nội tiết;
• Hạn chế tiếp xúc với các chất gây rối loạn nội tiết (endocrine disruptors) có trong một số sản phẩm nhựa, thuốc trừ sâu hoặc hóa chất công nghiệp;
• Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp, hãy thảo luận với bác sĩ để theo dõi chức năng tuyến giáp định kỳ;

Trên đây là những thông tin cơ bản giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng suy giáp dưới lâm sàng – một rối loạn nội tiết âm thầm nhưng không nên chủ quan. Dù không có triệu chứng rõ rệt, suy giáp dưới lâm sàng vẫn có thể ảnh hưởng đến tim mạch, chuyển hóa và chất lượng cuộc sống nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách. Do đó, người bệnh cần khám định kỳ, xét nghiệm hormone tuyến giáp và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ để kiểm soát bệnh hiệu quả và phòng ngừa tiến triển thành suy giáp lâm sàng.

Nếu có thêm thắc mắc cần giải đáp, tư vấn, bạn đọc hãy liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.