1. Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh là như thế nào?

Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh là tình trạng tắc ống dẫn nước mắt từ mắt xuống mũi nên nước mắt không thể thoát ra ngoài được. Đây cũng là lý do tắc tuyến lệ còn có tên gọi khác là tắc lệ mũi. Khi bị tắc tuyến lệ, trẻ chảy nước mắt liên tục kèm chất nhầy hoặc mủ ở khóe mắt, có thể kèm sưng đỏ ở góc trong của mắt,... nếu không được xử trí sớm rất dễ dẫn gây nhiễm trùng mắt.

Mắt xuất hiện dịch nhầy nhiều do tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

2. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

Tắc tuyến lệ xảy ra khi có sự tắc nghẽn hệ thống dẫn lưu nước mắt từ mắt xuống mũi, do:

- Ống dẫn nước mắt chưa phát triển hoàn thiện nên bị hẹp, nước mắt không thể chảy xuống mũi nên gây ra tình trạng tắc nghẽn.

- Van ở cuối tuyến lệ không mở làm ngăn cản sự lưu thông nước mắt.

- Lỗ mở ở góc trong của mí mắt không phát triển bình thường làm cản trở dòng chảy của nước mắt xuống mũi.

- Một số trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ do polyp mũi, u nang, chấn thương hoặc nhiễm trùng tuyến lệ, phát triển xương mũi bất thường,...

3. Phương pháp xử trí với tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh

Tùy vào mức độ ảnh hưởng và nguyên nhân gây tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh mà các phương pháp xử trí sẽ được bác sĩ cân nhắc thực hiện như:

3.1. Massage tuyến lệ

Massage tuyến lệ giúp mở ống lệ mũi, tạo điều kiện cho nước mắt lưu thông bình thường. Trước khi bắt đầu massage cho trẻ, cha mẹ hãy rửa tay thật sạch để tránh đưa vi khuẩn vào mắt trẻ. Tiếp sau đó, hãy đặt ngón tay trỏ hoặc ngón giữa vào vị trí ống lệ bị tắc ngay cạnh mũi rồi nhấn nhẹ và giữ khoảng 5 giây. Cuối cùng, di chuyển ngón tay theo chuyển động tròn hướng từ góc mắt ra ngoài. 

Động tác massage tuyến lệ nên được lặp lại 5 - 10 lần một cách nhẹ nhàng, duy trì 2 - 3 lần/ngày để làm thông đường thoát nước mắt và giảm tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh.

3.2. Vệ sinh mắt

Vệ sinh mắt hàng ngày là điều nên làm để loại bỏ các chất nhầy, vi khuẩn và ngăn ngừa nhiễm trùng khi gặp phải tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ. Mẹ hãy chuẩn bị khăn sạch hoặc bông gòn vô khuẩn cùng chút nước ấm để vệ sinh mắt cho con.

Cách vệ sinh mắt cho trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ như sau: Dùng bông gòn hoặc khăn sạch thấm nước ấm rồi nhẹ nhàng lau vùng da quanh mắt của trẻ từ góc trong ra ngoài. Nếu có chất nhầy hoặc mủ, hãy dùng bông gòn riêng cho từng mắt để tránh lây nhiễm chéo. Thực hiện lau từng bên mắt thật cẩn thận, sau đó thay bông gòn mới cho mỗi lần lau.

Mỗi ngày, mẹ nên vệ sinh mắt 2 - 3 lần cho con hoặc vệ sinh ngay khi nhận thấy mắt trẻ có dấu hiệu ướt đẫm chất nhầy. Thao tác này được thực hiện trước và sau khi massage sẽ làm sạch chất nhầy cũ và tạo điều kiện phát huy hiệu quả của quá trình massage tuyến lệ.

Vệ sinh mắt giúp tránh nhiễm trùng khi trẻ bị tắc tuyến lệ

3.3. Dùng thuốc nhỏ mắt

Tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh đi kèm với hiện tượng viêm nhiễm thường sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh nhỏ mắt phù hợp để điều trị nhiễm trùng. Trước khi nhỏ thuốc cho con, mẹ cần rửa sạch tay của mình, sau đó, hãy dùng ngón tay kéo nhẹ mí mắt trẻ và nhỏ theo liều lượng được bác sĩ chỉ định. Sau khi nhỏ thuốc, mẹ hãy giữ mắt trẻ nhắm lại trong vài giây để thuốc thấm đều.

Trong quá trình dùng thuốc nhỏ mắt điều trị tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh, mẹ cần chú ý theo dõi các dấu hiệu phản ứng phụ của trẻ. Nếu khu vực mắt của trẻ có dấu hiệu như kích ứng, đỏ hoặc sưng tăng thì cần liên hệ ngay với bác sĩ.

3.4. Can thiệp y tế

Sau khi đã điều trị bằng thuốc khoảng 6 - 12 tháng, nếu tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh không cải thiện, bác sĩ có thể cân nhắc các phương pháp khác như:

- Thông ống lệ

Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ nhỏ, mềm để mở ống lệ bị tắc mà không gây đau đớn cho trẻ. Sau khi thông ống, nước mắt của trẻ sẽ lưu thông dễ dàng như bình thường.

- Đặt ống thông

Khi thông ống không đem lại hiệu quả như mong muốn hoặc tình trạng tắc nghẽn quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị đặt ống thông vào ống lệ. Ống thông sẽ giữ cho ống lệ luôn mở để nước mắt được lưu thông tự nhiên. Quá trình đặt ống thông thường chỉ cần thực hiện một lần và có thể gỡ bỏ sau vài tháng - khi tình trạng tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh đã được cải thiện.

- Phẫu thuật

Một số ít trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ đã điều trị bằng các phương pháp khác nhưng không đem lại kết quả sẽ cần phẫu thuật. Quá trình phẫu thuật giúp mở đường dẫn mới để nước mắt lưu thông, không còn xảy ra tình trạng tắc nghẽn nữa.

Trẻ sơ sinh bị tắc tuyến lệ cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám để có hướng khắc phục an toàn

Sau khi đã áp dụng biện pháp can thiệp tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh theo chỉ định của bác sĩ, trẻ cần được theo dõi sát sao tình trạng mắt tại nhà. Mọi hướng dẫn chăm sóc mắt và đơn thuốc do bác sĩ kê đều cần được thực hiện đúng để quá trình hồi phục tuyến lệ của trẻ diễn ra suôn sẻ.

Tắc tuyến lệ ở trẻ sơ sinh hầu hết trường hợp không gây nên hệ lụy nghiêm trọng đối với trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ cần phát hiện sớm tình trạng này để cho con thăm khám bác sĩ chuyên khoa và thực hiện biện pháp can thiệp phù hợp. Điều này sẽ giúp bảo đảm an toàn cho đôi mắt của trẻ, giảm thiểu khó khăn cho cha mẹ trong quá trình chăm sóc con. 

Nếu nghi ngờ trẻ có dấu hiệu tắc tuyến lệ, cha mẹ có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được hướng dẫn thao tác và xác nhận lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa.