1. Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não có thể là do tắc mạch não hay do xuất huyết não hoặc cũng có thể do cả hai nguyên nhân trên.

Tai biến có nguy cơ cao gây tử vong

- Tắc mạch máu não: Là tình trạng những cục máu đông hình thành tại chỗ hoặc cục máu đông từ nơi khác đến động mạch não. Khi tắc mạch máu não, não sẽ không được cung cấp đủ máu và tổ chức não có thể bị tổn thương. Các trường hợp có nguy cơ cao bị tắc mạch máu não là những người mắc bệnh về tim mạch.

- Xuất huyết não: Khi mạch máu não bị vỡ, máu chảy vào trong não. Xuất huyết não thường gặp ở những trường hợp vỡ túi phình hay vỡ dị dạng mạch máu.

- Ngoài 2 nguyên nhân nêu trên, một số yếu tố cũng có thể làm tăng nguy cơ gây tai biến mạch máu não có thể kể đến như:

+ Uống quá nhiều bia rượu và thuốc lá, người bị thừa cân, béo phì, người có nồng độ cholesterol trong máu cao,…

+ Yếu tố tuổi tác: Người cao tuổi cũng có nguy cơ bị tai biến cao hơn những người trẻ.

2. Biểu hiện của tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não có thể gây ra một số dấu hiệu cảnh báo đột ngột như sau:

- Tê yếu nửa mặt, yếu một bên tay hoặc chân, méo miệng, nhân trung bị lệch về bên lành,...

- Rối loạn về giọng nói hay tầm nhìn.

- Mất thăng bằng.

- Đau đầu dữ dội nhưng không tìm ra nguyên nhân.

Đau đầu dữ dội do tai biến

- Rối loạn ngôn ngữ với những biểu hiện như khó nói, nói ngọng,...

- Khó nuốt hoặc nuốt sặc.

- Bí tiểu hay bị đại tiện hoặc đi đại tiện không tự chủ.

- Người bệnh có thể bị lú lẫn, thờ ơ, suy giảm trí nhớ.

- Hôn mê, tắc đờm, tụt lưỡi, suy hô hấp, thậm chí là tử vong chỉ trong thời gian ngắn. 

3. Nguyên tắc điều trị tai biến

Người bị tai biến mạch máu não cần được chẩn đoán bệnh nhanh chóng và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số nguyên tắc trong điều trị tai biến mạch máu não:

- Cấp cứu theo quy trình ABC.

- Điều trị chống phù não.

- Điều trị những triệu chứng như rối loạn chỉ số đường máu, co giật, tăng thân nhiệt,...

- Cân bằng nước, điện giải và cân bằng kiềm toan.

- Phòng ngừa tình trạng bội nhiễm cơ quan hô hấp và cơ quan đường tiết niệu.

- Cần đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho người bệnh.

- Phục hồi chức năng cho người bệnh, tránh để xảy ra tình trạng lở loét, teo cơ hay cứng khớp.

- Trong trường hợp cần thiết, bệnh nhân cần được phẫu thuật và phục hồi não bằng phương pháp tế bào gốc. Nguyên tắc điều trị còn tùy thuộc vào nguyên nhân tai biến.

4. Các loại thuốc trị tai biến

Có nhiều loại thuốc được sử dụng để điều trị tai biến mạch máu não và tùy theo nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với người bệnh. Dưới đây là các loại thuốc phổ biến trong điều trị tai biến mạch máu não:

Dùng thuốc trị tai biến mạch máu não tùy theo nguyên nhân gây bệnh

- Thuốc chống đông máu: Những cục máu đông là nguyên nhân phổ biến gây tắc nghẽn mạch máu não và dẫn đến tai biến. Những loại thuốc chống đông máu sẽ giúp phòng ngừa hình thành cục máu đông và phòng tránh tái phát bệnh. Đây cũng là loại thuốc rất quan trọng đối với những người bị bệnh tim có rối loạn rung nhĩ.

Những loại ngăn ngừa hình thành những cục máu đông có thể kể đến như Aspirin, Rivaroxaban, Clopidogrel, …

- Thuốc tiêu huyết khối: Tác dụng của những loại thuốc này là làm tan huyết khối, tăng khả năng hồi phục và giảm nguy cơ dị tật của người bệnh. Với những trường hợp bệnh nhân bị thiếu máu cục bộ thì việc sử dụng thuốc tiêu huyết khối luôn được ưu tiên hàng đầu. Thuốc có thể được sử dụng qua đường tĩnh mạch hay động mạch. Nhưng cần lưu ý rằng, loại thuốc này chỉ có tác dụng trong vòng 4 đến 5 giờ đầu tiên tính từ khi người bệnh có những dấu hiệu tai biến.

- Thuốc cầm máu: Tác dụng của loại thuốc này là bảo vệ những tế bào não và hạn chế nguy cơ lan rộng những tổn thương trong não. Có 2 nhóm thuốc cầm máu là thuốc cầm máu tại chỗ và cầm máu toàn thân. Một số loại thuốc phổ biến có thể kể đến như Transamin hay Hemocaprol,…

Chỉ nên dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ

- Thuốc chống co mạch: Loại thuốc chống co mạch được sử dụng rộng rãi hiện nay là Nimodipine. Tác dụng của loại thuốc này là chống co mạch và phòng ngừa nguy cơ thiếu máu cục bộ ở não. Bên cạnh đó, thuốc Nimotop còn làm giãn mạch và kích thích tưới máu não.

- Thuốc hạ huyết áp: Các loại thuốc này có tác dụng hạ huyết áp và phòng tránh nguy cơ hình thành những cục máu đông. Những loại thuốc hạ huyết áp phổ biến hiện nay như thuốc ức chế men chuyển, thuốc ức chế trực tiếp thụ thể Angiotensin, thuốc chẹn kênh Calci, thuốc lợi tiểu,…

- Các loại thuốc Statin: Loại thuốc này có tác dụng hạ nồng độ cholesterol LDL trong máu và phòng ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch, giảm tổn thương mạch máu và hạn chế nguy cơ hình thành những cục máu đông tại chỗ trong giai đoạn đầu. Những loại thuốc Statin thường gặp có thể kể đến như Atorvastatin hay Simvastatin,…

Trên đây là một số thông tin về tai biến mạch máu não và một số loại thuốc trị tai biến thường được sử dụng. Cần lưu ý, những thông tin trên chỉ mang tính tham khảo, không tự ý cho người bệnh dùng thuốc và chỉ nên dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh gặp phải những rủi ro không đáng có

Người bệnh không được tự ý sử dụng các thuốc điều trị cho người bệnh bị tai biến, việc sử dụng sai thuốc có thể gây tử vong nhanh chóng cho người bệnh. Do vậy, khi gặp tình trạng tai biến cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.

Bên cạnh đó, người thân cũng cần kiên trì chăm sóc bệnh nhân theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để giúp người bệnh tăng chất lượng sống, kéo dài tuổi thọ và phòng tránh nguy cơ tái phát bệnh.