1. Đôi nét về cột sống thắt lưng

Cột sống thắt lưng gồm 5 đốt sống được đánh số thứ tự từ L1 đến L5. Đặc điểm của bộ phận này là thân đốt sống hình trụ, lỗ đốt sống nhỏ hình tam giác, chiều trước/sau lớn hơn chiều ngang. Đoạn lưng của cột sống cong lõm ra sau. So với phía sau thì chiều cao phía trước thân sống lớn hơn ở L1, L2, đoạn trung gian ở L3 và nhỏ hơn ở L4, L5.

Cấu tạo cột sống thắt lưng

Khuyết đốt sống dưới thường lớn; cuống sống hướng ra sau, phía ngoài. Mảnh sống dày hơn và hướng ra sau, xuống dưới. Mỏm ngang lớn, kích thước lớn nhất đoạn ngang đốt L3. Mỏm gai hình thuôn, khá dày ở phần sau và chạy hướng ngang, ra sau. Mỏm khớp dưới xuất phát từ mảnh sống, diện khớp hướng ra ngoài. Mỏm khớp trên phát xuất từ cuống sống, diện khớp hướng vào trong. Có sự thay đổi dần hướng của diện khớp, đến L5, diện khớp dưới hướng ra trước.

2. Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng - những vấn đề liên quan

Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng (MRI) là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cho thấy những hình ảnh chi tiết về tổn thương cột sống. Qua kỹ thuật này, mọi tổn thương ở đĩa đệm, mô mềm, dây chằng đều được thu lại rõ nét, mọi hình thái, cấu trúc tại bộ phận này đều có thể nhìn thấy được.

MRI có nhiều ưu điểm hơn với chụp X-quang và chụp CT nên thông qua kết quả chụp bác sĩ sẽ đưa ra được kết luận cụ thể, chính xác nhất cho người bệnh.

2.1. Triệu chứng gợi ý  

Người bệnh nên chụp MRI cột sống thắt lưng khi nhận thấy các triệu chứng được gợi ý sau:

- Đau nhức, mỏi lưng kéo dài sau khi mang vác vật nặng hoặc trong thời gian dài mà không rõ nguyên nhân.

Hình ảnh chi tiết thu được sau khi chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng

- Tứ chi tê, ngứa ran.

- Mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang; tiền sử ung thư.

Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng là có ý nghĩa quan trọng đối với đánh giá chính xác tình trạng vùng này, nhờ đó mà chẩn đoán được các bệnh lý thường gặp như: u di căn xương; thoái hóa đốt sống, tủy sống và dây thần kinh...

2.2. Chỉ định chụp

Những trường hợp sau được chỉ định chụp cộng hưởng từ cột sống:

- Nghi ngờ hoặc chấn thương dây chằng, xương, cơ, sụn, phần mềm vùng cột sống thắt lưng.

- Mắc một số bệnh lý bẩm sinh cột sống, thoái hóa cột sống, viêm khớp, lao khớp, thoát vị đĩa đệm, u xương vùng cột sống thắt lưng,…

- Chụp kiểm tra sau phẫu thuật.

2.3. Chuẩn bị của bệnh nhân trước khi chụp

 - Đi vệ sinh trước khi chụp.

- Lắng nghe giải thích quy trình chụp từ kỹ thuật viên phòng chụp.

- Đeo nút tai hoặc bảo vệ tai.

Chuẩn bị cho bệnh nhân chụp MRI cột sống thắt lưng

- Loại bỏ mọi vật chứa kim loại ra khỏi cơ thể.

- Đặt đường truyền tĩnh mạch trước khi chụp (nếu được chỉ định).

2.4. Tư thế của người bệnh khi chụp MRI

 Tư thế chuẩn của bệnh nhân chụp MRI cột sống thắt lưng:

- Nằm ngửa hai tay xuôi, hai chân duỗi thẳng.

- Đầu đặt cố định lên bàn chụp theo hướng chân đầu.

- Cột sống được chỉnh vào giữa bàn chụp.

- Dưới đầu gối kê đệm có tác dụng giảm đau đối với bệnh nhân bị thoát vị cấp tính.

2.5. Trong quá trình chụp MRI

 - Giữ nguyên cơ thể ở tư thế cố định vì nếu dịch chuyển sẽ dễ làm sai lệch kết quả chụp hoặc khiến cho hình ảnh không được rõ nét, ảnh hưởng đến việc đọc kết quả về sau của bác sĩ.

- Máy thực hiện quét nhiều lần, đi kèm theo đó là tiếng ồn nhưng người bệnh đã được đeo nút tai nên sẽ không cảm thấy khó chịu gì. Người bệnh có thể cảm thấy hơi nóng nhưng sẽ không phải chịu bất ký đau đớn nào.

- Tùy từng đời máy chụp mà tổng thời gian chụp cho mỗi bệnh nhân khoảng 30 – 60 phút. Nếu là máy hiện đại thì khoảng thời gian này sẽ được giảm xuống, chỉ còn 10 – 15 phút.

3. Đánh giá chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng

3.1. Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng có hại không?

So với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác thì MRI cột sống thắt lưng khá an toàn với sức khỏe vì cơ thể không phải chịu bất kỳ sự tác động của tia xạ. Đặc biệt kỹ thuật này không xâm lấn nhưng lại cho hình ảnh rõ nét và có chiều sâu tốt để dễ dàng nhận định, đánh giá chính xác về tình hình sức khỏe của cột sống thắt lưng.

Phát hiện thoát vị đĩa đệm nhờ chụp MRI

Đến nay, kĩ thuật này đã cho thấy nhiều ưu điểm vượt trội:

- Không gây ảnh hưởng tia xạ hay sinh học cho người chụp.

- Thu được hình ảnh đa chiều: ngang, phẳng, nghiêng hết sức rõ ràng.

- Mô mềm có độ phân giải cao.

- Không tác dụng phụ.

3.2. Một số điều cần tránh

- Không mang bất kỳ vật trang sức hay đồ đạc gì bằng kim loại lên người.

- Nếu có dị vật hoặc thiết bị cấy ghép bằng kim loại trong người, cần thông báo với bác sĩ trước khi quá trình chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng diễn ra.

3.3. Chi phí chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng

Khó có thể xác định được con số chung chính xác về giá chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng ở tất cả các bệnh viện. Lý do của điều ấy là mức chi phí này còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: thế hệ máy MRI, cơ sở vật chất và chất lượng dịch vụ của địa chỉ chụp, trình độ chuyên môn và tay nghề của nhân viên thực hiện, trình độ bác sĩ đọc phim chụp, thời gian chụp,...

Kết quả chụp MRI sẽ không có ngay sau khi chụp mà phải đợi 15 – 30 phút sau đó tùy theo độ khó và các bất thường của người chụp. Nếu là ca khó, có thể sẽ cần hội chẩn để đưa ra kết luận chính xác nhất về tình trạng bệnh của bệnh nhân. Để có được chẩn đoán chính xác nhất, người bệnh nên chụp MRI ở những cơ sở y tế uy tín.

Những thông tin cơ bản về chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng bất kỳ ai cũng nên nằm lòng để phòng khi dùng đến. Nếu còn thắc mắc nào khác bạn đọc có thể gọi tới hotline của Bệnh viện đa khoa MEDLATEC 1900 56 56 56, với hơn 23 năm kinh nghiệm cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi chuyên môn, chúng tôi luôn sẵn lòng giải đáp cặn kẽ về chụp MRI để bạn có cái nhìn đúng nhất về phương pháp này, biết được khi nào nên chụp để phát hiện kịp thời, có phương án bảo vệ sức khỏe, tránh lãng phí kinh tế do chụp tự phát mà không có chỉ định của bác sĩ.