1. Bác sĩ tư vấn: Thai quá ngày sinh có nguy hiểm không?

Trong dân gian, thai quá ngày sinh còn gọi là “chửa trâu”, là những thai đã quá ngày dự sinh, trên 42 tuần tuổi nhưng vẫn chưa có dấu hiệu sinh. Thực tế, đây không phải là tình trạng hiếm gặp, có đến 12% tổng trường hợp mang thai được chẩn đoán là thai quá ngày sinh, song chỉ khoảng 4% là thực sự quá ngày, còn lại do sự sai khác trong cách tính ngày sinh hoặc nhầm lẫn khi tính vòng kinh.

Thai quá ngày sinh khiến nhiều mẹ bầu lo lắng

Nhiều người nghĩ rằng, thai trong bụng mẹ quá một thời gian có thể tốt để thai có thể phát triển tốt hơn, khỏe mạnh hơn trước khi chào đời. Song thực tế là ngược lại, thai nhi đủ 9 tháng 10 ngày hoặc ít hơn trong khoảng thời gian cho phép thì các cơ quan đã phát triển hoàn thiện, kích thước đủ lớn, khi sinh hoàn toàn có thể tự thở và sống được. 

Đến tuần thai thứ 41, dịch ối sẽ có dấu hiệu giảm dần, cơ thể mẹ cũng không tiếp tục cung cấp nhiều nước ối và dinh dưỡng nữa. Trong khi đó, thời gian này thai trong bụng mẹ sẽ tiếp tục sử dụng dinh dưỡng cung cấp để tăng kích thước trong khi chức năng này của nhau thai và dây rốn bắt đầu suy giảm. Do đó, thai càng quá ngày sinh nhiều thì mức độ nguy hiểm càng tăng.

Thai nhi có thể bị ngạt khí nếu quá ngày sinh nhiều

1.1. Thai quá ngày sinh nguy hiểm với thai nhi

Thai nhi là đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên và lớn nhất nếu quá ngày dự sinh mà vẫn chưa được chào đời, cụ thể:

• Thai có nguy cơ nuốt phải phân su có lẫn trong nước ối do dịch ối giảm, lượng phân su nhiều, sau khi sinh sẽ dẫn đến các vấn đề về hô hấp. Nguy hiểm hơn, nuốt phải phân su này còn có thể gây biến chứng hô hấp cho trẻ sơ sinh đe dọa đến tính mạng của trẻ.
• Nguy cơ suy thai: Không phải thai nằm trong bụng mẹ lâu hơn thì khả năng phát triển tốt hơn mà bắt đầu quá ngày sinh, nước ối cạn dần, dây rốn bị chèn ép dễ khiến trẻ bị thiếu oxy, nhịp tim bất thường, gây suy thai hoặc nguy hiểm hơn là đe dọa đến tính mạng của trẻ.
• Nguy cơ thai chết lưu: Thời gian quá ngày dự sinh càng lâu mà thai vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ thì nguy cơ suy dinh dưỡng, sức đề kháng ở trẻ sau sinh kém, da nhăn nheo, thậm chí là thai chết lưu càng cao.
• Tăng nguy cơ phải mổ đẻ: Quá ngày sinh nhưng vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ bác sĩ có thể phải dùng biện pháp kích thích chuyển dạ. Song tỉ lệ mổ đẻ ở các trường hợp này cao hơn và được nhiều mẹ bầu lựa chọn hơn do lúc này thai lớn, khó sinh thường hơn.

Thai quá ngày sinh có nguy cơ phải mổ đẻ cao

1.2. Thai quá ngày sinh nguy hiểm với mẹ bầu

Không chỉ nguy hiểm với sức khỏe và tính mạng của trẻ sơ sinh, mẹ bầu mang thai quá ngày sinh cũng bị ảnh hưởng sức khỏe trực tiếp:

Nguy cơ nhiễm trùng cao hơn: Do ảnh hưởng của thai đến sức đề kháng, thai phụ sinh quá ngày có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn so với thai phụ sinh đúng ngày. Nhiễm trùng trong quá trình sinh rất nguy hiểm, nếu không điều trị tốt sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ.

Tăng nguy cơ băng huyết sau sinh: Do thai lớn, chèn ép vào các mạch máu và cơ quan cũng như nguy cơ phải mổ đẻ cao, thai phụ phải đối mặt với nguy cơ băng huyết sau sinh cao hơn. Mất quá nhiều máu cần thời gian dài để cơ thể mẹ tái tạo lại máu, phục hồi sức khỏe.

Khó sinh: Hầu hết thai quá ngày sinh có kích thước lớn hơn bình thường, rất khó để sinh thường mà phải can thiệp sinh mổ, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và những lần mang thai sau.

2. Dấu hiệu nhận biết thai quá ngày sinh

Điều đầu tiên để xác định đúng thai quá ngày sinh là người mẹ cần xác định chính xác chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng trước khi mang thai. Tuổi thai sẽ tính bắt đầu từ ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt cuối cùng, ngoài ra bằng siêu âm, bác sĩ cũng đưa ra ngày dự sinh tương đối chính xác.

Bình thường, gần đến ngày dự sinh, thai phụ sẽ xuất hiện các dấu hiệu chuyển dạ đặc trưng như: Bụng tụt xuống, cơ thể mệt mỏi, các cơ khớp vùng chậu lỏng lẻo hơn, đau bụng dưới, tiết dịch nhầy lẫn máu, vỡ ối,…

Song nếu gần đến ngày này, thậm chí quá ngày dự sinh mà mẹ bầu vẫn không thấy xuất hiện dấu hiệu trên thì khả năng cao là thai quá ngày sinh, cụ thể như sau:

Bụng không tụt gần xuống xương chậu

Thai sẽ tụt dần xuống xương chậu để chuẩn bị sinh qua đường phụ, thai phụ có thể cảm nhận rõ điều này. Khi thai tụt xuống, tình trạng chèn ép lên phổi giảm nên thai phụ cũng thường không còn cảm giác khó thở nữa.

Lần mang thai trước cũng quá ngày sinh

Nếu ở lần mang thai trước mẹ cũng bị thai quá ngày sinh thì khả năng cao tình trạng này sẽ tiếp tục lặp lại ở lần mang thai này. Hãy trao đổi với bác sĩ về nguy cơ cũng như cách khắc phục sớm.

Sản phụ lần đầu sinh con

Tỉ lệ thai quá ngày sinh cao hơn ở những sản phụ sinh con lần đầu tiên, do đó cần theo dõi thai cẩn thận qua siêu âm, đặc biệt là các dấu hiệu dịch ối, nhịp tim, monitoring sản khoa,… để đảm bảo thai khỏe mạnh. Những thai quá 42 tuần cần can thiệp biện pháp giục sinh hoặc sinh mổ.

Thai nhi chuyển động ít

Thai nhi càng vào những tháng cuối thì càng chuyển động nhiều, mẹ bầu có thể cảm nhận rõ từng chuyển động của thai. Song nếu đột ngột những chuyển động thai giảm thì cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra, nhất là thai đến gần ngày sinh hoặc đã quá ngày sinh.

Cần lưu ý theo dõi chuyển động thai trong những tháng cuối

Thai quá ngày sinh có nguy hiểm không cần phải kiểm tra cụ thể mới có thể kết luận. Tất cả các trường hợp thai quá ngày sinh được khuyến cáo nên nhập viện để được thăm khám, làm các xét nghiệm xác định tình trạng của thai nhi. Nếu có dấu hiệu bất thường, cần can thiệp sinh sớm để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và trẻ.