1. Thông tin chung về bệnh cường giáp trị và vai trò của dinh dưỡng

Cường giáp là khi tuyến giáp hoạt động quá mức, sản xuất dư thừa hormone T3 và T4, gây ra nhiều rối loạn trong cơ thể. Do người bị cường giáp có tốc độ chuyển hóa rất nhanh nên họ dễ bị sụt cân dù ăn uống bình thường, mất cơ, nóng bức, tiêu chảy hoặc mệt mỏi kéo dài. Ngoài ra còn một số triệu chứng khác như hay bị hồi hộp, tim đập nhanh, đổ mồ hôi nhiều, dễ mệt,... 

Lúc này, bên cạnh việc tuân thủ điều trị của bác sĩ, việc xây dựng thực đơn cho người bị cường giáp đóng vai trò rất quan trọng. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm đúng cách giúp cơ thể bù lại năng lượng bị tiêu hao, cải thiện dinh dưỡng, hỗ trợ ổn định hormone và làm giảm các triệu chứng khó chịu.

Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị cường giáp

2. Nguyên tắc chung về dinh dưỡng cho người bệnh

Để đạt hiệu quả hỗ trợ quá trình điều trị bệnh, chế độ ăn của người bị cường giáp cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Các nguyên tắc này có thể điều chỉnh theo từng trường hợp khác nhau nhưng điểm chung là:

• Hạn chế thực phẩm chứa quá nhiều iod theo như chỉ định của bác sĩ. 
• Tăng cường đạm để chống mất cơ.
• Đảm bảo chế độ ăn cung cấp đầy đủ năng lượng, tránh ăn quá ít.
• Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin D, canxi và chất chống oxy hóa,...
• Chia nhỏ bữa ăn giúp giảm cảm giác đói nhanh và giảm tình trạng hệ tiêu hóa làm việc quá mức. 

Ngoài ra, nếu vừa bị cường giáp, vừa có bệnh nền phức tạp hoặc là phụ nữ mang thai, người cao tuổi hoặc cho con bú bị cường giáp, việc chú trọng về dinh dưỡng lại càng cần thiết. Nhóm người này cần được chuyên gia dinh dưỡng hướng dẫn cụ thể để ưu hóa hiệu quả điều trị, đảm bảo thể trạng tốt và cải thiện chất lượng sống.

3. Nhóm thực phẩm nên ăn khi bị cường giáp

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp cần có trong thực đơn cho người bị cường giáp có thể giúp người bệnh giảm bớt các triệu chứng khó chịu, ổn định thể trạng và tăng cường sức đề kháng, cụ thể:

3.1. Thực phẩm giàu đạm để chống sụt cân, mất cơ

Những người bị cường giáp thường dễ bị sụt cân, mất cơ,... tình trạng này khiến họ cảm thấy nhanh mệt và yếu sức. Lúc này, bổ sung đủ đạm là điều rất cần thiết. Một số thực phẩm giàu đạm tốt bạn có thể lựa chọn là trứng, thịt nạc, cá nước ngọt, sữa và các chế phẩm từ sữa, đậu phụ, đậu nành,...

Người bị cường giáp nên bổ sung nhiều đạm

3.2. Thực phẩm có nhiều canxi và vitamin D

Cường giáp kéo dài có thể làm ảnh hưởng đến xương, cụ thể như giảm mật độ xương và nguy cơ loãng xương tăng cao. Điều này đòi hỏi chế độ ăn của người bệnh cần có đủ canxi và vitamin D để cải thiện sức khỏe xương khớp và giảm biến chứng của bệnh. 

Một số loại thực phẩm giàu canxi và vitamin D bạn có thể tham khảo là sữa, phô mai, sữa chua, trứng, cá hồi, cá mòi,...

3.3. Thực phẩm có hàm lượng chất chống oxy hóa cao

Cường giáp khiến cơ thể dễ rơi vào tình trạng stress oxy hóa, đây là tình trạng mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa, từ đó sẽ làm ảnh hưởng xấu đến các cơ quan như như tim, gan,... và gây suy giảm hệ miễn dịch. Người bệnh cần bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để hỗ trợ làm giảm bớt tình trạng này. 

Những loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bạn có thể lựa chọn là việt quất, dâu, nho, cam quýt, cà chua, cà rốt, rau lá xanh đậm,...

3.4. Tinh bột nguyên cám và chất béo lành mạnh

Các loại tinh bột nguyên cám giúp cung cấp năng lượng ổn định, không gây tăng đường huyết nhanh, hạn chế mệt mỏi và duy trì sức khỏe lâu dài. Còn chất béo lành mạnh hỗ trợ sức khỏe tim mạch và tăng hấp thu vitamin. 

Bạn có thể lựa chọn một số loại thực phẩm như: gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen, khoai lang, hạt óc chó, hạnh nhân, dầu oliu, dầu bơ,...

Tinh bột nguyên cám là thực phẩm nên có trong thực đơn cho người bị cường giáp

3.5. Rau củ hỗ trợ giảm hấp thu iod (nhóm goitrogen)

Các loại rau củ chứa goitrogen làm giảm hấp thu iod bao gồm họ rau cải, măng tre, hành tây, đậu nành,... Các hợp chất này ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp bằng cách ngăn cản tuyến giáp sử dụng iod để sản xuất hormone. Đây là nhóm thực phẩm người bị bệnh cường giáp có thể sử dụng nhưng chỉ nên dùng vừa phải và cần tham vấn ý kiến của bác sĩ. 

Một số loại rau cải bạn có thể lựa chọn là: bông cải xanh, súp lơ trắng, cải bắp, cải thìa, cải xoăn,...

4. Nhóm thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh

Có một số nhóm thực phẩm không tốt cho thể trạng của người bị cường giáp, cụ thể:

4.1. Thực phẩm và sản phẩm giàu iod

Iod là nguyên liệu sản xuất hormone tuyến giáp. Đối với người bệnh cường giáp, bác sĩ thường yêu cầu kiểm soát lượng iod nạp vào cơ thể hàng ngày. Lúc này, người bệnh cần hạn chế các loại thực phẩm như: rong biển, hải sản giàu iod, muối iod, nước mắm đậm đặc, mắm tôm,...

4.2. Đồ uống có hàm lượng caffeine cao

Caffeine có thể làm tăng nhịp tim, tăng sự kích thích thần kinh, dẫn đến run tay và hồi hộp nhiều hơn. Điều này khiến các triệu chứng của bệnh cường giáp càng thêm nghiêm trọng. Do đó, người bệnh cần hạn chế các loại đồ uống như cà phê, trà, nước tăng lực,...

4.3. Thực phẩm quá cay, quá ngọt hoặc nhiều dầu mỡ

Đây là những món có thể làm tăng rối loạn tiêu hóa, gây nóng trong, khiến người bệnh dễ mệt hơn. Cụ thể, người bị cường giáp cần tránh đồ chiên rán, đồ ăn nhanh, món có nhiều ớt hay gia vị cay, bánh kẹo, nước ngọt,...

4.4. Rượu bia và thuốc lá

Rượu bia và thuốc lá gây ảnh hưởng tiêu cực đến gan, tim và sự cân bằng hormone. Người bệnh cần tránh tuyệt đối rượu bia và thuốc lá khi đang điều trị cường giáp.

Người bệnh nên tránh dùng rượu bia, thuốc lá

5. Gợi ý thực đơn cho người bị cường giáp trong 7 ngày

Theo chia sẻ của chuyên gia dinh dưỡng người Ấn Độ - Priya Kathpalau, sau đây là gợi ý thực đơn cho người bị cường giáp bạn có thể tham khảo và áp dụng:

• Bữa sáng: Ngũ cốc ăn kèm với sữa hoặc bạn có thể lựa chọn bánh paratha paneer (đây là một loại bánh mì kết hợp với pho mát),... giúp cung cấp canxi cho cơ thể. 
• Bữa phụ giữa buổi sáng: Một đĩa hoa quả để bổ sung các chất chống oxy hóa, từ đó tăng cường khả năng miễn dịch. 
• Bữa trưa: Ưu tiên các loại thực phẩm giàu đạm như thịt nạc, cá ngọt, các loại đậu,... để đảm bảo duy trì thể trạng, hạn chế giảm cân. Ngoài ra, bạn nên bổ sung thêm các loại rau có khả năng kháng viêm, hỗ trợ cải thiện chức năng tuyến giáp như húng quế, hương thảo,... 
• Bữa phụ buổi chiều: Có thể ăn một số loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạnh lanh ăn kèm sữa chua hoặc sinh tố,... để bổ sung kẽm.
• Bữa tối: Có thể ăn súp, bánh mì nguyên cám và các món ăn từ các loại rau họ cải,... 

6. Lưu ý khi xây dựng và áp dụng thực đơn cho người bị cường giáp

Chế độ ăn cho người bị cường giáp cần được thiết kế phù hợp để không gây thiếu hụt dinh dưỡng và vẫn hỗ trợ điều trị. Người bệnh không nên tự ý cắt giảm iod hoàn toàn, vì thiếu iod có thể gây rối loạn tuyến giáp và nhiều hệ lụy khác. Do đó, việc tham khảo ý kiến bác sĩ về chế độ ăn là rất cần thiết. 

Người bệnh cũng không nên ăn quá ít vì sợ tăng cân. Cường giáp vốn khiến cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng, nếu ăn kiêng quá mức sẽ gây suy nhược, sụt cơ và mệt mỏi.

Ngoài ra, việc theo dõi cân nặng, nhịp tim và giấc ngủ hàng ngày là điều cần thiết đối với người bệnh. Nếu thấy sụt cân bất thường, tim đập nhanh nhiều, khó ngủ kéo dài, người bệnh nên báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh.

Hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn phù hợp

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về cách xây dựng thực đơn cho người bị cường giáp. Thực tế, cường giáp là bệnh lý cần được điều trị y khoa song song với chế độ ăn uống hợp lý để kiểm soát triệu chứng và duy trì sức khỏe. Nếu cần tư vấn thêm về dinh dưỡng, Quý khách có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được hỗ trợ.