1. Vùng thượng vị ở đâu?

Vùng thượng vị là khu vực từ trên rốn trở lên đến dưới xương ức 2 bên là xương sườn. Đau vùng thượng vị thường khiến bệnh nhân cảm thấy rất khó chịu. Tình trạng đau thượng vị ở mỗi người sẽ có những biểu hiện khác nhau và mức độ không giống nhau, có thể là đau âm ỉ, thỉnh thoảng xuất hiện, hoặc có thể là đau quặn, kéo dài liên tục, đau khu trú ở vùng thượng vị, hoặc đau lan ra sau lưng,... Thông thường, đau vùng này sẽ đi kèm thêm nhiều dấu hiệu khác như ợ hơi, ợ chua, nóng rát vùng cổ, ngực, buồn nôn,…

Đau vùng thượng vị cảnh báo nhiều dấu hiệu bất thường về sức khỏe

2. Dấu hiệu đau vùng thượng vị

Đau vùng thượng vị thường có những biểu hiện như:

• Đau từng cơn: Cơn đau xuất hiện ở vùng thượng vị và đau từng cơn, cơn đau ngắn, lặp lại nhiều lần trong ngày, đôi khi lan sang các vùng khác khiến người bệnh khó chịu.

• Kèm theo các triệu chứng bất thường khác: Cơn đau kéo dài kèm theo các dấu hiệu buồn nôn và nôn, trào ngược, ợ chua, chướng bụng.

• Đau âm ỉ: Cơn đau thường kéo dài từ 15 – 20 phút và lặp lại nhiều lần trong ngày, đau âm ỉ bên trong chứ không theo cơn. Đau nhiều hơn nếu vận động mạnh hoặc khi quá đói.

• Nóng vùng thượng vị: cảm giác nóng vùng trên bụng, dưới xương ức, cảm giác này xuất hiện bất cứ thời điểm nào trong ngày kèm theo dấu hiệu mệt mỏi, chướng bụng.

• Đau nhói, đau quặn thượng vị: Có cảm giác đau nhói hoặc quặn lên rất đau đớn nhưng không kéo dài. Đây có thể là cơn đau cấp tính mà người bệnh đặc biệt không nên chủ quan.

Đau vùng thượng vị có nhiều dấu hiệu với mức độ khác nhau

3. Một số nguyên nhân gây đau thượng vị không do bệnh lý

Có rất nhiều nguyên nhân gây đau vùng thượng vị không phải bệnh lý, trong đó phải kể đến những nguyên nhân thường gặp như sau:

Mang thai

Tình trạng ốm nghén, hay lo lắng trong suốt thai kỳ cũng dễ làm tăng tiết dịch acid trong dạ dày, kích thích đau thượng vị. Ngoài ra, khi thai lớn tử cung cũng lớn lên về kích thước gây ra chèn ép vào dạ dày và gây đau vùng thượng vị.

Do ăn uống thiếu khoa học

Những người thường xuyên sử dụng chất kích thích như rượu, bia, lâu dần khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương, gây ra những cơn đau kéo dài vùng thượng vị. Tình trạng này nếu không được điều trị sớm gây viêm loét dạ dày, xuất huyết dạ dày. Đau vùng thượng vị đôi khi cũng do ăn quá no, dạ dày quá sức chèn ép lên vùng thượng vị và gây đau.

Ăn uống thiếu khoa học cũng gây đau vùng thượng vị

4. Các bệnh lý gây đau vùng thượng vị

Rất nhiều trường hợp đau vùng thượng vị là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý bất thường trong cơ thể. Bởi triệu chứng đau thượng vị thường xuất hiện với những tình trạng như:

Trào ngược dạ dày

Bệnh nhân mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản thường xuyên bị đau vùng thượng vị. Lý do là bởi axit ở trong dạ dày trào ngược lên ống thực quản khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn, khó chịu và đau tức vùng thượng vị. Cơn đau có thể lan sang nhiều vị trí khác như cánh tay, lưng. Cơn đau kèm theo ợ chua, nóng rát vùng cổ, buồn nôn và nôn,..

Viêm dạ dày

Người bị viêm dạ dày cũng thường xuất hiện những cơn đau vùng thượng vị. Nguyên nhân chủ yếu gây viêm dạ dày là do vi khuẩn HP, ngoài ra do chế độ ăn uống hoặc sinh hoạt không khoa học, lạm dụng các loại thuốc chống viêm, giảm đau.

Các bệnh lý nghiêm trọng ở dạ dày

Các bệnh lý nghiêm trọng ở dạ dày như: loét dạ dày, thủng dạ dày, ung thư dạ dày,… đều gây đau cả vùng thượng vị. Ví dụ đối với thủng dạ dày thì đau thượng vị dữ dội, cảm giác như có dao đâm vào bụng, bụng căng cứng như gỗ, không có tư thế giảm đau, cơn đau không chỉ có ở thượng vị mà đau lan ra khắp ổ bụng, ngực,....

Do các vấn đề ở mật

Một số vấn đề xuất hiện ở túi mật cũng gây đau vùng thượng vị. Trong đó, điển hình là tình trạng viêm túi mật cấp, gây ra tam chứng: đau quặn bụng ở vùng thượng vị hoặc hạ sườn phải, sốt, vàng da,... Ngoài ra, đau thượng vị có thể gặp ở viêm tụy cấp, ngộ độc thức ăn,...

Đau vùng thượng vị có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý bất thường

5. Chữa đau vùng thượng vị như thế nào?

Để chữa khỏi tình trạng đau vùng thượng vị trước hết cần phải xác định được nguyên nhân gây đau. Theo đó có thể áp dụng những giải pháp sau:

Chữa đau thượng vị tại nhà

Nếu có thể xác định được nguyên nhân đau thượng vị không phải do bệnh lý mà do ăn uống thất thường hay do chế độ sinh hoạt không khoa học thì có thể áp dụng những cách chữa đơn giản tại nhà như:

• Uống tinh bột nghệ và mật ong: Có thể làm dịu cơn đau thượng vị, nhất là đau do loét dạ dày, tá tràng.

• Uống trà thảo mộc: có thể uống trà xanh, trà hoa cúc, trà gừng lúc còn ấm có thể làm dịu nhanh cơn đau và khiến vùng bụng dễ chịu hơn.

• Dùng chuối hột: chuối hột phơi khô, tán bột, trộn với mật ong để uống hàng ngày sẽ giúp giảm bớt chứng đau thượng vị và hỗ trợ điều trị một số chứng bệnh ở vùng dạ dày.

Những trường hợp cần khám bác sĩ

Không phải trường hợp nào cũng có thể áp dụng những cách chữa đau thượng vị tại nhà. Nếu gặp những dấu hiệu sau thì cần đi khám ngay:

• Cơn đau thượng vị xuất hiện thường xuyên và không có dấu hiệu thuyên giảm.

• Đau vùng thượng vị kèm theo các triệu chứng ợ chua, nóng rát cổ họng, buồn nôn và nôn nhiều.

• Đau thượng vị kèm với mệt mỏi, gầy sút, ăn uống kém, mất ngủ,…

• Kèm theo tiêu chảy hoặc đi ngoài phân đen.

Bất cứ dấu hiệu nào bất thường về vùng thượng vị cũng không nên chủ quan lơ là mà phải đi khám ngay lập tức để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời. Khi thấy có những dấu hiệu đau vùng thượng vị, bạn hãy gọi tới tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn và đặt lịch khám nhanh nhất.