1. Định nghĩa mô mỡ và lớp mỡ dưới da có vai trò gì?

Mô mỡ là mô liên kết giàu năng lượng, tạo thành từ lipid và được tìm thấy khắp cơ thể ở các dạng khác nhau. 

Mô mỡ cũng đóng một vai trò có lợi trong chức năng miễn dịch và trao đổi chất

Mỡ trắng

Mô mỡ trắng chiếm 15 đến 25% cơ thể tùy thuộc vào giới tính hoặc thể trạng của một người. Chất béo trắng chủ yếu được tạo thành từ các tế bào mỡ trắng: đây là những tế bào chuyên lưu trữ lipid. Loại mỡ này được tìm thấy chủ yếu ở bụng, nội tạng, nhiều hơn về phía mông, hông ở phụ nữ và vùng vai ở nam giới. Vai trò chính của mỡ trắng là lưu trữ lipid và calo, để cung cấp cho cơ thể trong trường hợp.

Trong khi một lượng chất béo trắng nhất định là cần thiết để đảm bảo cho một sức khỏe tốt, thì quá nhiều chất béo trắng lại gây hại cho cơ thể. Đàn ông nên có tổng tỷ lệ mỡ cơ thể trong khoảng 14 - 24% và phụ nữ trong khoảng 21-31%. 

Mỡ nâu

Cũng như mỡ trắng, mỡ này chủ yếu được tạo thành từ các tế bào mỡ màu nâu, là mô dự trữ chất dinh dưỡng dưới dạng lipid và sau đó đốt cháy chúng để sinh nhiệt và duy trì nhiệt độ cơ thể. Nhưng không giống như mỡ trắng, chất béo nâu chủ yếu được tìm thấy ở trẻ sơ sinh và thai nhi. 

Trong vương quốc động vật, động vật ngủ đông là loài có nhiều chất béo nâu nhất. Bởi vì cái lạnh kích hoạt chất béo nâu: chất béo nâu giúp làm ấm cơ thể và tạo ra nhiệt dự trữ cho động vật sống trong giá lạnh và cho trẻ sơ sinh. Còn người lớn giữ lại một lượng rất nhỏ mỡ nâu, thường ở cổ và vai. Các tế bào tạo mỡ màu nâu vừa là chất đốt cháy chất béo vừa là chất cách nhiệt.

Mỡ dưới da

Lớp mỡ dưới da có vai trò gì? Mỡ dưới da chiếm 90% lượng mỡ trong cơ thể, lớp mỡ này bao gồm cả tế bào mỡ màu nâu và màu trắng nêu trên. Lớp mỡ này nằm ngay ở cánh tay, bụng, đùi và mông. Một số lượng chất béo cần thiết dưới da giúp cơ thể thực hiện các chức năng sống , nhưng quá nhiều có thể là nguyên nhân hình thành các bệnh lý, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Mỡ dưới da khá lành tính so với mỡ nội tạng

Mỡ nội tạng

Mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan nội tạng (gan, dạ dày và ruột) và là phần mô mỡ nằm ở vùng bụng, dưới các cơ thành bụng, lớp mỡ này khác với mỡ dưới da, được tích trữ dưới lớp biểu bì và mỡ trong cơ, được phân bổ giữa các sợi cơ. 

Chất béo tạo ra các hóa chất có thể lành mạnh hoặc không lành mạnh cho cơ thể. Hỗn hợp hóa chất cơ thể này khác nhau tùy thuộc vào nơi lưu trữ chất béo trong cơ thể. Đặc biệt, chất béo nội tạng tạo ra các hóa chất gây viêm gọi là cytokine. Những thứ này có liên quan đến các bệnh nghiêm trọng như Covid-19, cũng như tăng huyết áp, mức cholesterol xấu, có thể góp phần vào nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường loại 2.

2. Nguyên nhân khiến cơ thể dư thừa mỡ là gì?

Năng lượng - hay calo - cơ thể chúng ta cần đến từ thức ăn. Cơ thể quản lý lượng calo theo hệ thống cung và cầu. Nếu thực phẩm bạn ăn 'đáp ứng' đủ 'nhu cầu' của cơ thể cho các hoạt động hàng ngày, toàn bộ lượng calo sẽ được chuyển hóa thành năng lượng. Mặt khác, nếu bạn cung cấp cho cơ thể nhiều calo hơn mức cần thiết, lượng calo dư thừa sẽ không được đốt cháy mà thay vào đó là lưu trữ trong các tế bào mỡ. Nếu chất béo dự trữ này không được chuyển hóa thành năng lượng, nó sẽ tạo ra mỡ thừa trong cơ thể. Vì vậy, việc đo tỷ lệ mỡ là cần thiết để kiểm tra lượng mỡ trong cơ thể.

3. Cách đo tỷ lệ mỡ dưới da

Thành phần cơ thể có thể được đo bằng một số phương pháp. Một phương pháp phổ biến để ước tính tỷ lệ mỡ cơ thể là đo độ dày nếp gấp da trên cánh tay, eo và đùi để ước tính tổng tỷ lệ phần trăm mỡ trong cơ thể, chủ yếu là đo lượng mỡ dưới da.

Nếu chỉ số BMI dưới 18,5 có nghĩa là thiếu cân

Các bài kiểm tra chỉ số khối cơ thể (BMI) và chu vi vòng eo là một trong những phương pháp hữu ích giúp đo lượng mỡ. Mặc dù không cung cấp tỷ lệ phần trăm mỡ cơ thể cụ thể, nhưng, phương pháp này đưa ra ước tính dựa trên chiều cao và cân nặng của bạn. Chỉ số BMI trên 25 là thừa cân và trên 30 là béo phì. Vòng eo lớn hơn 89 cm ở phụ nữ và 100cm ở nam giới được cho là có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, vì vòng eo lớn có thể cho thấy sự hiện diện của mỡ nội tạng.

4. Một số biện pháp giúp điều chỉnh lượng mỡ

Các biện pháp sau giúp điều chỉnh lượng mỡ dư thừa trên cơ thể

Một chế độ ăn uống cân bằng

Thực phẩm chế biến công nghiệp có hàm lượng calo rất cao so với các loại chế biến khác. Do đó, điều cần thiết là giảm mức tiêu thụ các sản phẩm chế biến sẵn này và tăng cường ăn thức ăn tự nấu với và một chế độ ăn uống cân bằng, bao gồm:

• Trái cây và rau quả: để cung cấp các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất cần thiết và thúc đẩy quá trình chuyển hóa đường ruột tốt.

• Chất xơ: giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình vận chuyển.

• Chất béo tốt: chẳng hạn như chất béo có trong dầu cá (cá ngừ, cá hồi, cá mòi) và dầu thực vật (dầu hạt, dầu ô liu, dầu đậu nành). Các loại chất béo này rất giàu Omega-3, Omega-6, Omega-9 giúp cơ thể bảo vệ chức năng tim mạch, cân bằng lipid máu và điều hòa lượng đường trong máu.

Thực hành một hoạt động thể thao thường xuyên

Các bài tập như gập bụng làm săn chắc cơ bụng nhưng không nhắm đến mỡ nội tạng. Cách tốt nhất để loại bỏ loại mỡ này là kết hợp một chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với tăng cường hoạt động thể chất để xây dựng khối lượng cơ bắp thay vì khối lượng chất béo. Thể thao khi bụng đói giúp loại bỏ chất béo nhanh hơn, 80 phút mỗi tuần tập aerobic và các bài tập kháng lực cũng có thể giảm đáng kể lượng mỡ nội tạng.

Khi tập thể dục, cơ thể sử dụng chất béo dự trữ

Cải thiện lối sống của bạn

Hút thuốc, ngoài việc là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn của bệnh tiểu đường, còn ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố có liên quan đến các hormone chịu trách nhiệm phân phối chất béo trong cơ thể. Do đó, tiêu thụ thuốc lá sẽ dẫn đến tăng cân ở vùng bụng.

Giảm uống rượu bia có thể là một cách tốt để giảm vòng eo, bởi vì đồ uống có cồn chứa một lượng lớn đường. Tiêu thụ một cách thường xuyên rượu bia, dẫn đến sự gia tăng lượng đường trong máu và do đó, hình thành thêm chất béo xung quanh bụng.

Ngủ đủ giấc và giảm mức độ căng thẳng cũng là một biện pháp giúp bạn giảm cân. Cortisol, hormone do cơ thể sản xuất trong thời gian căng thẳng, thúc đẩy tăng cân. Vì lý do này, điều cần thiết là phải ngủ đủ giấc, vì việc giảm số giờ ngủ sẽ phá vỡ hệ thống nội tiết tố.

Trên đây là những thông tin hữu ích liên quan đến mô mỡ: các loại mỡ, nhiệm vụ của từng loại mỡ đối với cơ thể cũng như giải đáp thắc mắc “lớp mỡ dưới da có vai trò gì?” và đưa ra một số giải pháp giúp cải thiện lượng mỡ dư thừa.

Nếu bạn nhận thấy các tình trạng sức khỏe về thiếu hoặc dư thừa lượng mỡ trong cơ thể hoặc có mong muốn tư vấn về vấn đề này, hãy đến tại các Bệnh viện, Phòng khám thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được các bác sĩ thăm khám, tư vấn và cho lời khuyên. Ngoài ra, bạn có thể gọi đến số tổng đài sau: 1900 56 56 56 để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc.