1. Dị ứng nổi mề đay là bệnh gì

Nổi mề đay là phản ứng của các mao mạch dưới da khi gặp các chất gây dị ứng, không phải là biểu hiện dị ứng của da. Mề đay không chỉ giới hạn trong một vùng da nhất định mà có thể biểu hiện cùng lúc tại nhiều vị trí trên cơ thể.  

Theo thời gian mắc bệnh có thể chia ra làm 2 loại:

Mề đay cấp tính

Là tình trạng dị ứng ở những mao mạch nông, có thể quan sát được mày đay nổi lên trên da. Thông thường, mề đay cấp tính thường tự khỏi sau 1 - 2 tuần và không kéo dài quá 6 tuần.

Mề đay mạn tính

Mề đay mạn tính gây ra do dị ứng ở các mao mạch sâu dưới da, biểu hiện của bệnh là sự sưng phù của các mạch mề đay cấp tính, các trường hợp mề đay mạn tính có thời gian bệnh kéo dài từ 6 tuần trở lên. 

Có thể có nhiều vị trí trên cơ thể bị nổi mề đay cùng lúc 

Bệnh mề đay gây ra do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể liên quan hay không liên quan với miễn dịch nhưng chất trung gian gây bệnh là histamin. 

Các triệu chứng khi bị dị ứng nổi mề đay là bệnh nhân xuất hiện những ban đỏ hoặc trắng trên da, niêm mạc với kích thước từ vài milimet tới vài centimet, có hình dạng khác nhau và đều gây khó chịu do ngứa ngáy dữ dội. Các nguyên nhân khác nhau gây dị ứng cũng được biểu hiện bằng những hình thái khác nhau của mày đay. Khi dị ứng ở những mao mạch sâu hơn dưới da, bệnh nhân có triệu chứng sưng phù ở môi, mí mắt, thanh quản, bàn tay, bàn chân, cơ quan sinh dục. 

2. Nguyên nhân gây dị ứng nổi mề đay

Có rất nhiều nguyên nhân gây dị ứng ở các mao mạch làm nổi mày đay trên da, phổ biến nhất là do dị ứng với thức ăn, thuốc, nhiễm virus hoặc ký sinh trùng. Tuy nhiên việc khám lâm sàng thường khó tìm ra nguyên nhân gây nổi mề đay, và nguyên nhân mề đay mạn tính rất ít khi tìm thấy được.

Các nguyên nhân gây nổi mề đay thông thường: 

• Do dị ứng thức ăn: Một số trường hợp dị ứng với một số thực phẩm thường dùng hằng ngày như trứng, sữa, hải sản, sôcôla, đồ hộp,… và nổi mề đay khi ăn phải.

• Dị ứng với thuốc: Một số loại thuốc chống viêm, vitamin, vacxin,… qua các đường đưa thuốc vào cơ thể đều có thể gây dị ứng do thành phần thuốc và làm da nổi mề đay. 

• Do côn trùng: Vết cắn có nọc độc của các loại côn trùng cũng có thể gây một số trường hợp da mẫn cảm bị nổi mề đay.

• Do hít phải bụi bẩn xung quanh, phấn hoa, lông động vật, khói,… kích thích dị ứng.

• Nhiễm virus, ký sinh trùng: Bệnh nhân có thể nổi mề đay do nhiễm phải virus viêm gan siêu vi B, C, vi khuẩn tai mũi họng, ký sinh trùng đường ruột hoặc nấm da, nấm nội tạng.

• Tiếp xúc với chất hoá học trong mỹ phẩm, thuốc nhuộm, chất bảo quản có chứa thành phần là chất hoá học mà cơ thể bị dị ứng.

Thức ăn là một trong những nguyên nhân gây nổi mề đay phổ biến nhất

Các yếu tố vật lý gây nổi mề đay:

• Do tác nhân môi trường như ánh sáng mặt trời, quá lạnh, quá nóng.

• Vận động quá sức làm cơ thể mệt mỏi, hoặc tạo áp lực gây stress.

• Do ma sát.

Do mắc các bệnh hệ thống:

Mề đay xuất hiện như một triệu chứng của các bệnh lupus ban đỏ, viêm mạch, bệnh nội tiết,…

3. Chữa trị như thế nào khi bị nổi mề đay 

Chẩn đoán bệnh

• Thông qua các biểu hiện trên da như kích thước, vị trí, màu sắc của các sẩn phù.

• Xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân bệnh: nhiễm ký sinh trùng, dị ứng, mắc bệnh bạch cầu, suy giáp,…

• Xét nghiệm sinh thiết da với dị nguyên nghi ngờ như phấn hoa, lông động vật, bụi bẩn,…

Cách trị nổi mề đay

Chườm lạnh, chườm mát

Chườm lạnh, chườm mát tại nhà có thể làm giảm cơn ngứa mà các ban đỏ gây ra, áp dụng một lần áp khoảng 15 - 20 phút mỗi lần và nhiều lần mỗi ngày, tuy nhiên phương pháp này không thích hợp với các trường hợp có nguyên nhân gây bệnh là dị ứng thời tiết, hoặc da mẫn cảm. 

Dị ứng ở những mạch sâu hơn khiến bệnh nhân bị phù mạch ở nhiều vị trí trên cơ thể

Xác định nguyên nhân gây bệnh và tránh tiếp xúc với chúng

Việc tìm ra nguyên nhân gây bệnh và ngưng việc tiếp xúc rất quan trọng trong điều trị dị ứng, tuy nhiên, tác nhân gây ra bệnh mề đay rất phức tạp, người bị mề đay cần chú ý đến những hoạt động sinh hoạt hằng ngày, thức ăn, thuốc uống, thời tiết xung quanh hay những thứ mà bản thân đã tiếp xúc để có thể tìm ra nguyên nhân dễ dàng hơn.

Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa học

Tránh những thực phẩm dễ gây dị ứng, đồ uống lên men, có cồn cũng cần được hạn chế; tránh làm việc quá sức, thư giãn hợp lý để giải tỏa căng thẳng; uống nhiều nước; mặc quần áo rộng rãi, thấm mồ hôi để tránh ma sát trên da.

Điều trị bằng thuốc

• Các loại thuốc được sử dụng để điều trị nổi mề đay chỉ nhằm mục đích giảm nhẹ các triệu chứng bệnh, điều chỉnh các rối loạn chức năng và chữa lành những tổn thương bằng cách ngăn chặn chất hoá học trung gian là histamin. 

• Các trường hợp nhẹ có thể sử dụng thuốc kháng histamin H1 như Loratadin, Cetirizin, Acrivastin,…

• Các trường hợp nặng có thể sử dụng thuốc kháng histamin H1 kết hợp với corticoid. Corticoid chỉ được điều trị cho trường hợp nguyên nhân gây bệnh là viêm mạch, bị mày đay nặng hoặc có phù thanh quản. 

Việc xét nghiệm và khám chuyên khoa rất cần thiết để xác định nguyên nhân gây dị ứng

Cách điều trị khi bị nổi mề đay liên tục

Nổi mề đay mạn tính kéo dài gây ra rất nhiều phiền toái cho bệnh nhân, tuy nhiên lại rất khó tìm ra nguyên nhân để có thể điều trị, bệnh nhân cần làm thêm các xét nghiệm cần thiết và khám chuyên khoa để xác định được nguyên nhân. Có thể chữa trị bằng cách kết hợp kháng histamin H1 và kháng histamin H2, kết hợp với những thay đổi hợp lý trong sinh hoạt của bệnh nhân.

Vì nguyên nhân phức tạp nên tình trạng dị ứng nổi mề đay khá phổ biến trong xã hội, chúng ta cần chú ý đến những việc làm hằng ngày để tránh được các nguyên nhân gây dị ứng. Mọi thắc mắc mà độc giả cần được giải đáp về sức khỏe bản thân sẽ được tư vấn miễn phí khi gọi đến hotline 1900565656 Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.