1. Nhận biết tình trạng khô miệng qua dấu hiệu điển hình

Trước hết để biết về tình trạng khô miệng, hãy tìm hiểu về hoạt động của tuyến nước bọt. Nước bọt có vai trò quan trọng để giữ môi trường ẩm ướt liên tục cho khuôn miệng, giúp hoạt động nhai nuốt, nói chuyện, hô hấp cũng như đảm bảo sức khỏe răng miệng. 

Chứng khô miệng làm giảm sức khỏe răng miệng

Nước bọt được sản xuất nhờ vào tuyến nước bọt nằm rải rác xung quanh vòm miệng. Hoạt động của tuyến nước bọt lại chịu sự kiểm soát của hệ thống thần kinh thực vật. Quá trình tăng tiết hoặc giảm tiết nước bọt xảy ra dựa trên phản ứng của hệ thần kinh này, cụ thể khi hệ phó giao cảm được kích thích, nước bọt được sản xuất và cấp ra nhiều hơn. Ngược lại nếu hệ giao cảm bị kích thích, sự tiết nước bọt sẽ giảm và khi đó, bạn sẽ gặp phải tình trạng khô miệng.

Dấu hiệu khô miệng rất dễ nhận biết qua cảm giác khó chịu, khô ở niêm mạc miệng và họng, làm giảm hoặc mất vị giác. Đôi khi khô miệng nghiêm trọng sẽ dẫn đến đắng miệng, gây cảm giác nóng rát trong miệng và họng. Khô miệng kích thích cảm giác khát thường xuyên, ngoài ra còn ảnh hưởng đến hoạt động nhai, nuốt, nói chuyện hàng ngày.

Khô miệng nghiêm trọng sẽ đi kèm với lở loét trong miệng

Khi tình trạng khô miệng nghiêm trọng triệu chứng bệnh nhân có thể gặp phải sẽ nặng hơn như: teo, nứt niêm mạc, chảy máu, lở loét trong miệng, nứt môi hoặc xuất hiện vết loét, tách da ở các góc của miệng. Khô miệng do thiếu nước tạm thời sẽ cải thiện triệu chứng nhanh chóng khi cơ thể được bổ sung nước. Tuy nhiên khô miệng kéo dài, liên tục xảy ra dù bạn đã uống đủ nước thì có thể là do nguyên nhân bệnh lý cần điều trị.

2. Những nguyên nhân phổ biến dẫn đến khô miệng

Có rất nhiều nguyên nhân có thể tác động đến hoạt động bài tiết của tuyến nước bọt dẫn đến tình trạng khô miệng. Đôi khi nguyên nhân có thể do bệnh lý hoặc sức khỏe răng miệng, nguy hiểm hơn là bệnh lý hoặc vấn đề sức khỏe của cơ thể.

2.1. Khô miệng do bệnh lý tuyến nước bọt

Tuyến nước bọt bị nhiễm trùng, xuất hiện sỏi tuyến nước bọt hoặc mắc bệnh tự miễn đều ảnh hưởng đến chức năng sản xuất và cung cấp nước bọt của cơ quan này. Đa phần nguyên nhân gây bệnh lý tuyến nước bọt là các tác nhân vi sinh vật như nấm, vi trùng làm phá hủy từ từ mô tuyến nước bọt.

Khi tình trạng khô miệng xảy ra, có thể bệnh lý tuyến nước bọt đã xảy ra trong thời gian dài và cần điều trị tích cực mới có thể cải thiện được tình trạng bệnh.

Khô miệng do cơ thể mất nước cần được bù nước sớm

2.2. Khô miệng do bệnh lý cơ thể

Khô miệng có thể xảy ra do các vấn đề sức khỏe như: xuất huyết, cơ thể mất nước, đổ nhiều mồ hôi, tiêu chảy, nôn mửa, tiêu tiện nhiều lần, suy tim, đái tháo đường hoặc hội chứng tăng ure máu.

Cần cẩn thận với chứng khô miệng do các bệnh lý nguy hiểm hơn như: 

• Biến chứng sau cấy ghép tủy xương.

• Rối loạn nội tiết tố.

• Căng thẳng, trầm cảm.

• Thiếu hụt dinh dưỡng.

• Bệnh Parkinson.

• Tai biến mạch máu não.

• Viêm khớp và hội chứng Sjogren.

• HIV/AIDS.

• Bệnh Alzheimer.

Những bệnh lý cơ thể này thường gây nhiều triệu chứng sức khỏe điển hình khác, khô miệng chỉ là triệu chứng bệnh không đặc trưng. Vì thế việc chẩn đoán tìm nguyên nhân gây khô miệng còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, bệnh lý từng hoặc đang mắc phải,…

2.3. Khô miệng do tác dụng phụ của thuốc

Theo thống kê mới nhất của các nhà khoa học, hiện nay trên thế giới có khoảng hơn 400 loại thuốc thường dùng gây tác dụng phụ là tình trạng nghiêm trọng từ nhẹ đến vừa. Cụ thể, các nhóm thuốc sau thường là nguyên nhân dẫn đến chứng khô miệng:

• Thuốc hạ áp.

• Thuốc an thần.

• Thuốc chống trầm cảm.

• Thuốc kháng sinh.

• Thuốc điều trị bệnh Parkinson.

• Thuốc chống nôn.

• Thuốc điều trị đau nửa đầu Migraine.

Dùng thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân gây khô miệng

Sử dụng thuốc càng dài với liều lượng càng cao thì tình trạng khô miệng càng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, thuốc điều trị chứng mất ngủ có thể khiến cơ thể mất nước và gây ra tình trạng khô miệng đến nứt nẻ xảy ra vào buổi sáng.

2.4. Khô miệng do điều trị hóa trị liệu

Tình trạng khô miệng xuất hiện có thể là tác dụng phụ của bệnh nhân điều trị bằng hóa trị liệu trong bệnh lý ung thư. Đôi khi chấn thương gặp phải ở vùng đầu cổ cũng gây ảnh hưởng tương tự khi làm tổn thương dây thần kinh điều khiển hoạt động của tuyến nước bọt.

Nếu tình trạng khô miệng không liên tục và thường xuyên, nguyên nhân hầu hết do thói quen sinh hoạt, nghỉ ngơi chưa tốt như: uống rượu vào buổi tối, thói quen thở bằng miệng khi ngủ, tình trạng ngạt mũi, không khí lạnh và khô, bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp,…

3. Chữa khô miệng như thế nào cho hiệu quả?

Việc tìm ra nguyên nhân là điều quan trọng để chữa chứng khô miệng, nếu do bệnh lý cơ thể hoặc bệnh lý tuyến nước bọt thì cần điều trị tích cực. Cơ thể mất nước có thể bù nước và dịch khoáng để cải thiện triệu chứng bệnh. 

Nếu nguyên nhân gây khô miệng là do tác dụng phụ của thuốc, đa phần có thể cải thiện bằng việc tăng cường bổ sung chất lỏng, nước hoặc hoa quả, trái cây. Nếu tình trạng này nghiêm trọng, bạn có thể trao đổi với bác sĩ điều trị để tìm ra cách cải thiện chứng khô miệng hoặc thay thế thuốc điều trị.

Bổ sung nước cho cơ thể bằng nước ép trái cây để khắc phục chứng khô miệng

Ngoài ra, các biện pháp đơn giản sau được nhiều người áp dụng và có hiệu quả cải thiện tình trạng khô miệng khá tốt:

• Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ.

• Uống nhiều nước.

• Tập thói quen thở bằng mũi kể cả trong sinh hoạt hàng ngày lẫn khi ngủ.

• Điều trị chứng ngáy vào ban đêm hoặc ngủ mở miệng.

Nhìn chung, chứng khô miệng thường không phải là vấn đề sức khỏe nguy hiểm, song điều trị là cần thiết để bảo vệ sức khỏe răng miệng cũng như giúp hoạt động giao tiếp, ăn uống hàng ngày diễn ra thuận lợi hơn.

Liên hệ ngay tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ nếu bạn có bất kỳ vấn đề thắc mắc nào cần giải đáp.