1. Trẻ em bị nổi hạch ở cổ do đâu?

Hạch bạch huyết là các cấu trúc nhỏ hình hạt đậu phân bố dọc theo hệ bạch huyết trong cơ thể, trong đó các hạch nông thường xuất hiện ở vùng cổ, nách và bẹn. Chúng là một phần quan trọng của hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng bằng cách lọc vi khuẩn, virus, tế bào bất thường và sản xuất tế bào bạch cầu.

Ở trẻ em, hạch ở cổ có thể hình thành vì nhiều lý do, bao gồm nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus, chấn thương, tác dụng phụ của thuốc, phản ứng dị ứng hoặc một số bệnh lý mạn tính. Mỗi nguyên nhân sẽ đi kèm mức độ nguy hiểm và phương pháp xử lý khác nhau, vì vậy việc xác định đúng nguyên nhân là rất quan trọng.

Nổi hạch cổ do nhiễm trùng

Nguyên nhân thường gặp nhất khiến trẻ xuất hiện hạch ở cổ là các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng đường hô hấp do virus. Khi bị nhiễm trùng, hạch thường sưng ở khu vực gần vị trí tổn thương, mềm, di động khi sờ nắn và thường tự giảm khi tình trạng nhiễm trùng chấm dứt.

• Nhiễm trùng do virus: Các hạch sưng thường có kích thước khoảng 12-25 mm, mềm, có thể xuất hiện ở cả hai bên cổ và hiếm khi gây đau. Trẻ có thể kèm các triệu chứng như sốt nhẹ, viêm họng, đau khi nuốt, viêm tai hoặc viêm tuyến nước bọt. Một số loại virus thường gây sưng hạch ở trẻ gồm RSV, virus cúm, Adenovirus, quai bị, sởi và thủy đậu…
• Nhiễm trùng mô mềm ở tại chỗ do vi khuẩn: Hạch thường lớn hơn 25 mm, xuất hiện chủ yếu ở một bên cổ, thường ở phần trước, gây đau, đỏ và khó cử động cổ. 

Tình trạng nhiễm trùng có thể là nguyên nhân khiến trẻ em bị nổi hạch ở cổ

Nổi hạch cổ do lao

Trẻ có thể bị sưng hạch cổ do lao, hạch thường không đau và có thể hình thành thành từng chùm hoặc chuỗi, sờ vào nhẵn. Trong trường hợp trẻ nổi hạch do lao kéo dài, cần được thăm khám y tế sớm để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như áp xe hạch hay lan rộng sang các cơ quan lân cận.

Nổi hạch cổ do ung thư

Mặc dù ít gặp, nhưng một số bệnh lý ác tính cũng có thể gây nổi hạch cổ ở trẻ. Hạch thường cứng, đau hoặc không đau, không di động khi sờ vào, đường kính thường trên 10 mm. 

2. Trẻ em bị nổi hạch ở cổ có sao không?

Vậy trẻ em bị nổi hạch ở cổ có sao không? Đây là câu hỏi được rất nhiều bậc phụ huynh quan tâm. Hạch ở cổ trẻ em là một phản ứng bình thường của hệ miễn dịch khi cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, phổ biến nhất là nhiễm trùng đường hô hấp. Trong hầu hết các trường hợp, hạch sưng nhẹ, mềm, di động và sẽ tự giảm khi tình trạng viêm nhiễm cải thiện, do đó thường không gây nguy hiểm.

Tình trạng trẻ em bị nổi hạch ở cổ cần được cha mẹ quan tâm và theo dõi 

Tuy nhiên, ở một số trường hợp, hạch ở cổ trẻ em có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm. Hạch sưng lớn có thể đi kèm với các triệu chứng khó chịu, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Vì vậy, khi nhận thấy trẻ xuất hiện hạch sưng ở cổ, phụ huynh nên đưa con đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời, đặc biệt nếu hạch đi kèm với các dấu hiệu sau:

• Hạch sưng to kéo dài, không giảm hoặc tiếp tục tăng kích thước;
• Trẻ bị sốt cao kéo dài và không giảm dù đã sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của bác sĩ;
• Xuất hiện co giật hoặc các triệu chứng thần kinh bất thường;
• Hạch sưng căng, to lên nhanh, căng bóng như sắp vỡ;
• Hạch gây đau đớn hoặc chèn ép các cơ quan lân cận, ảnh hưởng sinh hoạt;
• Trẻ cảm thấy khó thở, khó nuốt hoặc nuốt đau.

3. Điều trị và chăm sóc trẻ em bị nổi hạch ở cổ

Điều trị trẻ em bị nổi hạch ở cổ

Việc điều trị hạch cổ ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân, kết quả thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng, cũng như tiền sử bệnh và độ tuổi của trẻ. Dựa trên từng tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp:

• Kháng sinh: Được chỉ định khi hạch sưng do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc có dấu hiệu bội nhiễm;

Kháng sinh có thể được chỉ định trong điều trị tình trạng trẻ em bị nổi hạch ở cổ

• Thuốc giảm đau, hạ sốt và hỗ trợ: Giúp kiểm soát các triệu chứng đi kèm như sốt, đau nhức, khó chịu;
• Can thiệp ngoại khoa: Trong trường hợp hạch sưng to, phì đại, gây nguy hiểm, bác sĩ có thể chỉ định rạch, dẫn lưu hoặc sinh thiết hạch để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Chăm sóc trẻ em nổi hạch cổ

Đối với hạch lành tính, mức độ nhẹ, phần lớn trẻ có thể được theo dõi và chăm sóc tại nhà dưới hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên phụ huynh cần lưu ý cho trẻ sử dụng thuốc đúng liều và đúng chỉ định, không tự ý áp dụng các bài thuốc dân gian chưa được kiểm chứng khoa học. Nếu hạch cổ có diễn tiến xấu như: sưng to dọa vỡ, dọa nhiễm trùng gây biến chứng hoặc chèn ép các cơ quan xung quanh... thì phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. 

Ngoài việc điều trị, phụ huynh cũng nên chú ý các điểm sau khi chăm sóc trẻ:

• Đảm bảo dinh dưỡng cân đối, đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất, tăng cường rau xanh, trái cây tươi và nước ép;
• Uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý;
• Giữ vệ sinh môi trường sống. Giữ không gian sạch sẽ, thoáng mát, tránh khói bụi và vi khuẩn.
• Rửa tay thường xuyên với xà phòng, súc miệng bằng nước muối sinh lý, giữ đồ dùng cá nhân sạch sẽ;
• Trẻ em thường hiếu động, tò mò. Vì vậy, phụ huynh nên dặn dò trẻ không sờ, nắn hay tác động lực lên hạch để tránh làm tổn thương hoặc nhiễm trùng.

Hy vọng thông tin được trình bày trên đây đã giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ việc trẻ em bị nổi hạch ở cổ có sao không và trang bị hướng xử trí phù hợp. Nếu có thắc mắc liên quan cần hỗ trợ hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe cho trẻ, cha mẹ vui lòng liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn kịp thời.