1. Giun chui ống mật là gì?

Giun chui ống mật là biến chứng của hiện tượng nhiễm giun (giun đũa) trong hệ tiêu hóa (ruột non). Tại đây, chúng sống ký sinh đến khi chết đi, và sỏi mật có thể hình thành bởi xác giun sau khi chết.

Nhiễm giun và biến chứng giun chui vào ống mật có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ dưới 10 tuổi do nhiều yếu tố, đặc biệt là do trẻ chưa có ý thức giữ vệ sinh cá nhân và thói quen vui chơi ngoài bãi cát, đưa tay hoặc đồ chơi lên miệng. Ngoài ra, trẻ bị suy dinh dưỡng, chế độ ăn thiếu đạm, hệ miễn dịch yếu kém cũng dễ gặp hiện tượng này.

Nhiễm giun và biến chứng giun chui ống mật thường gặp ở trẻ em dưới 10 tuổi 

2. Triệu chứng giun chui ống mật

Ở mỗi giai đoạn, giun chui ống mật sẽ có những triệu chứng khác nhau.

Giai đoạn sớm

Khi giun mới chui vào ống mật, người bệnh xuất hiện cơn đau bụng, cụ thể là đau cạnh ức và dưới sườn phải. Cảm giác đau đột ngột, dữ dội và từng cơn. Trong khi đau, người bệnh có thể lăn lộn, vật vã để chống chọi lại cơn đau, ngoài ra, nhiều trường hợp còn nôn ra giun. Đối với trẻ em, bé sẽ khóc nhiều và đòi bế vác lên vai. 

Giai đoạn nhiễm trùng đường mật 

Giun có thể gây viêm đường mật, áp xe mật với các triệu chứng như sốt 38 - 39 độ C, cơn đau không còn dữ dội nhưng luôn có cảm giác tức và đầy ở vùng cạnh ức, dưới sườn phải. Bên cạnh đó, xuất hiện triệu chứng toàn thân như da và niêm mạc có màu vàng nhẹ.

Giai đoạn áp xe gan

Trường hợp giun chui vào ống mật mà người bệnh không điều trị thì sau 2 - 4 tuần xuất hiện các triệu chứng trên, người bệnh sẽ sốt cao (39 - 40 độ C), rét run, ăn uống kém, da xanh xao hoặc vàng, người gầy yếu, vùng gan đau âm ỉ, sờ vào thấy chướng to, ấn nhẹ cũng gây đau. Đây chính là giai đoạn áp xe gan rất nguy hiểm.

Khi giun chui vào ống mật, người bệnh xuất hiện cơn đau cạnh ức, dưới sườn phải

3. Điều trị giun chui ống mật

Bác sĩ chẩn đoán giun chui ống mật bằng các dấu hiệu lâm sàng kết hợp với xét nghiệm máu, siêu âm, chụp X-quang và soi tá tràng, cụ thể như sau.

• Dấu hiệu lâm sàng: Là các triệu chứng mà người bệnh cung cấp cũng như các biểu hiện mà bác sĩ quan sát được khi thăm khám lâm sàng.
• Xét nghiệm máu: Giúp phát hiện tình trạng nhiễm trùng thông qua chỉ số bạch cầu tăng. 
• Siêu âm: Có hiện tượng giãn rộng ở ống mật chủ hoặc ống gan. Đặc biệt, trong lòng ống mật chủ hoặc ống gan có một vệt dài hiển thị rõ ràng trên hình ảnh siêu âm.
• Chụp X-quang vùng túi mật thấy xuất hiện hình ảnh của giun tại cơ quan này.
• Soi tá tràng thấy sự hiện diện rõ ràng của giun trong tá tràng hoặc một phần tá tràng.

Trong những trường hợp này, người bệnh sẽ được điều trị để tránh nguy hiểm. Phương pháp điều trị là dùng thuốc tẩy giun, thuốc giảm đau và thuốc kháng viêm. Trường hợp đường mật bị tắc nghẽn, phẫu thuật là cần thiết. 

Điều trị nhiễm giun và giun chui vào ống mật bằng cách dùng thuốc 

4. Phòng ngừa giun chui ống mật

Phòng ngừa giun chui ống mật tức là phòng ngừa nhiễm giun. Để phòng ngừa nhiễm giun, bạn cần chú ý:

Tẩy giun định kỳ

Trẻ em từ 1 tuổi trở lên cần được tẩy giun định kỳ 1 - 2 lần/năm. Liều dùng cho trẻ từ 1 - 2 tuổi là Albendazole 200mg/lần. Từ 2 tuổi trở lên, liều dùng là Albendazole (Zentel) 400mg/lần và Mebendazole (Fugacar) 500mg/lần. Đây chính là biện pháp giúp phòng ngừa nhiễm giun được WHO khuyến cáo.

Lưu ý, không thực hiện tẩy giun cho trẻ dưới 1 tuổi, phụ nữ mang thai 3 tháng đầu hoặc đang cho con bú. Ngoài ra, người đang bị sốt cao, tiền sử dị ứng với thuốc tẩy giun cần thận trọng, hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.

Dùng nguồn nước sạch

Nguồn nước sử dụng để sinh hoạt phải là nguồn nước sạch, nước đã qua xử lý để loại bỏ bớt tạp chất, vi khuẩn, ký sinh trùng có hại. Nếu sử dụng nước bẩn, nước nhiễm khuẩn sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh về da và nhiễm giun sán.

Vệ sinh cá nhân

Luôn tuân thủ nguyên tắc rửa tay với xà phòng trước khi ăn và và sau khi đi vệ sinh, đặc biệt là sau khi làm vườn, tiếp xúc với đất cát, động vật hoặc nguồn nước tự nhiên không an toàn. Đối với trẻ em, cần hướng dẫn và khuyến khích các bé rửa tay thường xuyên và không đưa tay hay bất cứ vật gì vào trong miệng.

Phòng ngừa nhiễm giun bằng cách rửa tay sạch sẽ với xà phòng thường xuyên

Ăn chín uống sôi

Để phòng ngừa nhiễm giun, bạn cần chú ý ăn chín uống sôi, tức là thực phẩm phải được nấu kỹ và chín hoàn toàn, tránh ăn các món sống như nộm, gỏi, đặc biệt là gỏi cá. Đối với trái cây và rau sống, cần rửa kỹ với nước muối pha loãng trước khi ăn. Ngoài ra, nước uống phải được đun sôi, nếu là nước đóng chai thì phải là sản phẩm của thương hiệu uy tín, được xử lý an toàn. 

Giữ gìn môi trường

Môi trường sống xung quanh và không gian sinh hoạt trong nhà cần được dọn dẹp thường xuyên. Đặc biệt, không để rác thải hay phân thú nuôi “tồn đọng” trong khu vực bếp, nhà vệ sinh và sân vườn. 

Đi khám bác sĩ

Nếu nghi ngờ bị nhiễm giun, đặc biệt là có dấu hiệu của giun chui vào ống mật, bạn cần nhanh chóng đi khám. Khám và điều trị sớm sẽ phòng tránh được các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí là tính mạng. 

Chuyên khoa Tiêu hóa của Hệ thống Y tế MEDLATEC có thể đáp ứng mọi nhu cầu thăm khám và điều trị bệnh lý nhiễm giun trong hệ tiêu hóa hay giun chui vào ống mật. Để đặt lịch khám, quý khách hãy gọi hotline 1900 56 56 56.