1. Khái quát cơ bản về nguyên nhân, triệu chứng của bệnh viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích

1.1. Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là tổn thương do viêm nhiễm xảy ra ở niêm mạc dạ dày, thường do các yếu tố nguy cơ như:

- Vi khuẩn H. pylori.

- Lạm dụng thuốc giảm đau không steroid khiến niêm mạc dạ dày bị suy yếu.

- Tiêu thụ rượu bia quá mức gây kích ứng niêm mạc dạ dày và làm gia tăng sản xuất axit dạ dày gây viêm niêm mạc dạ dày.

- Chế độ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, thực phẩm chứa nhiều cafein hoặc đồ chua có thể làm kích thích dạ dày, gây viêm nhiễm.

- Căng thẳng, lo âu kéo dài làm ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, tăng sản xuất axit dạ dày và khiến niêm mạc dạ dày bị viêm.

Người mắc bệnh dạ dày dễ gặp phải các triệu chứng:

- Vùng thượng vị bị đau nhói hoặc nóng rát.

- Sau khi ăn thường bị chướng bụng, đầy hơi, khó chịu.

- Buồn nôn, đôi khi có thể nôn sau khi ăn.

Tùy vào mức độ viêm nhiễm mà các triệu chứng xuất hiện ở mỗi bệnh nhân với mức độ khác nhau, có thể đột ngột hoặc kéo dài.

Mô phỏng khái quát về các yếu tố gây nên và triệu chứng của bệnh dạ dày

1.2. Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích có liên quan đến sự bất thường trong cách thức hoạt động của ruột, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:

- Rối loạn chức năng ruột, gây tiêu chảy hoặc táo bón. 

- Chế độ ăn giàu chất béo, đồ ăn nhanh, thực phẩm cay nóng, nhiều cafein,...

- Rối loạn hệ vi khuẩn bên trong đường ruột.

Hội chứng ruột kích thích thường khiến người bệnh gặp phải triệu chứng:

- Đau bụng và khó chịu ở vùng bụng, thường giảm bớt sau khi đi vệ sinh và dễ xảy ra vào buổi sáng hoặc sau khi ăn.

- Rối loạn đại tiện với hiện tượng thường xuyên bị táo bón hoặc tiêu chảy hoặc cũng có thể táo bón và tiêu chảy xen kẽ. Người bệnh dù đã đi đại tiện nhưng lại thường có cảm giác như chưa đi hết phân.

- Cảm giác đầy hơi và chướng bụng.

- Tần suất đi đại tiện thay đổi bất thường theo hướng đi ít (táo bón) hoặc nhiều lần trong ngày (tiêu chảy).

- Buồn nôn, nhất là sau khi ăn. 

Hội chứng ruột kích thích gây rối loạn chức năng co bóp ruột 

2. Một số điểm cơ bản giúp phân biệt giữa dạ dày và hội chứng ruột kích thích

2.1. Điểm tương đồng

Dù viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích là hai bệnh lý khác nhau, nhưng xét trên một số phương diện thì hai bệnh lý này vẫn có một số nét tương đồng:

- Căng thẳng kéo dài có thể gây nên cả hai tình trạng này. Khi bị căng thẳng, hệ thần kinh gửi tín hiệu đến hệ tiêu hóa, gây rối loạn ở dạ dày và ruột.

- Triệu chứng tiêu hóa tương đồng như: buồn nôn, đau bụng, đầy hơi,... có thể gặp ở cả hai bệnh lý này nên nếu chỉ dựa vào triệu chứng, người bệnh rất khó nhận diện.

- Viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích đều có thể làm rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột làm tăng mức độ viêm và ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.

2.2. Điểm khác nhau cơ bản

- Vùng bị đau và triệu chứng

+ Viêm dạ dày: Đau thường xuất hiện ở vùng bụng trên, nhất là ở vị trí vùng thượng vị, đau có thể kèm theo buồn nôn, ợ chua và khó tiêu.

+ Hội chứng ruột kích thích: Người bệnh chủ yếu bị đau ở bụng dưới hoặc quanh rốn, có thể kèm theo tiêu chảy hoặc táo bón. Đôi khi người bệnh cảm thấy đầy hơi, chướng bụng.

- Cơ chế bệnh sinh

+ Viêm dạ dày khiến niêm mạc dạ dày bị viêm và tổn thương, có thể gây nên các vết loét dạ dày. 

+ Hội chứng ruột kích thích hình thành do rối loạn co bóp ruột, khiến người bệnh bị đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, táo bón,...

- Ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa

+ Viêm dạ dày: Ảnh hưởng tới niêm mạc dạ dày, gây loét hoặc xuất huyết. Triệu chứng viêm dạ dày thường xảy ra sau khi ăn và đặc biệt nghiêm trọng khi người bệnh ăn đồ chua, thực phẩm cay nóng hoặc chứa nhiều dầu mỡ.

+ Hội chứng ruột kích thích: Chủ yếu tác động đến chức năng ruột, khiến người bệnh thay đổi thói quen đại tiện, táo bón hoặc tiêu chảy bất thường.

- Xét nghiệm chẩn đoán

+ Viêm dạ dày: Thường được chẩn đoán qua nội soi dạ dày hoặc xét nghiệm Helicobacter pylori.

+ Hội chứng ruột kích thích: Thường thông qua các xét nghiệm khác để loại trừ bệnh lý gây triệu chứng tương đồng như viêm loét đại tràng, bệnh celiac.

- Phương pháp điều trị

+ Viêm dạ dày thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh (nếu có vi khuẩn H. pylori), thuốc giảm axit dạ dày và thay đổi trong chế độ ăn uống, sinh hoạt.

+ Hội chứng ruột kích thích không có thuốc điều trị triệt để mà chủ yếu dùng thuốc chống co thắt, thuốc giảm đau để cải thiện triệu chứng kết hợp với kiểm soát stress và thay đổi chế độ ăn uống.

Người bệnh cần được bác sĩ chẩn đoán, tránh nhầm lẫn viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích

Viêm dạ dày và hội chứng ruột kích thích đều là bệnh lý đường tiêu hóa nên dễ dẫn đến các triệu chứng tương đồng. Chỉ khi bệnh được chẩn đoán đúng thì mới đưa ra được phác đồ điều trị phù hợp. 

Bản thân người bệnh thường không thể chẩn đoán đúng tình trạng bệnh lý mà mình mắc phải. Vì thế, khi có dấu hiệu bất thường ở đường tiêu hóa, người bệnh nên thăm khám, thực hiện kiểm tra do bác sĩ chuyên khoa chỉ định để được đánh giá đúng tình trạng của mình.

Nếu đang gặp phải vấn đề về đường tiêu hóa, cần được chẩn đoán chính xác, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.