1. Virus HPV và những nhóm bệnh ung thư phổ biến

Hiện nay, các nghiên cứu cho thấy có hơn 100 chủng virus HPV khác nhau, trong đó 40 loại có khả năng gây nhiều bệnh nguy hiểm ở người, đặc biệt là một số ít có khả năng gây ung thư - nhóm bệnh được nhiều người ví như án tử.

Người có hệ thống miễn dịch tốt thường sẽ hạn chế được nguy cơ đối diện với nguy cơ nhiễm trùng do virus HPV gây nên. Tuy nhiên, với người có sức khỏe kém, khi virus HPV xâm nhập và tấn công sẽ dễ dàng dẫn đến nhiễm trùng kéo dài. Qua thời gian nếu không có biện pháp xử lý phù hợp sẽ gây nhiễm trùng nghiêm trọng các tế bào khỏe mạnh thành tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư.

Virus HPV khi xâm nhập vào cơ thể có khả năng gây nên nhiều bệnh lý nguy hại đến sức khỏe

Ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung được xem là một trong những biến chứng phổ biến và nguy hiểm khi virus HPV tấn công. Trong tổng số các ca ung thư cổ tử cung thì có khoảng 70% nguyên nhân bắt nguồn từ virus HPV loại HPV-16 và HPV-18.

Phụ nữ có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục không lành mạnh hoặc thường xuyên sử dụng thuốc lá là nhóm đối tượng có nguy cơ cao đối diện với bệnh lý này. Do đó, mỗi người nên có đời sống tình dục, sinh hoạt lành mạnh để có thể bảo vệ tốt nhất sức khỏe của bản thân.

Ung thư khoang miệng

HPV khi xâm nhập vào cơ thể, gặp yếu tố thuận lợi sẽ hình thành tổn thương và tạo nên các tế bào ung thư ở miệng, lưỡi hoặc vòm họng. Những thói quen không lành mạnh như quan hệ tình dục bằng miệng không an toàn có là nguyên nhân dẫn đến gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư miệng. 

Một số nhóm ung thư khác

Bên cạnh nhóm ung thư phổ biến như trên, virus HPV có thể gây ra một số nhóm bệnh ung thư khác như: ung thư hậu môn, âm đạo, âm hộ ở nữ giới và dương vật ở nam giới.

2. Virus HPV lây qua đường nào?

2.1. Con đường có thể lây nhiễm virus HPV

Do khả năng lây nhiễm nhanh và có những chủng nguy hiểm nên vấn đề HPV lây qua đường nào được nhiều người quan tâm. Các con đường lây nhiễm virus này bao gồm:

2.1.1. Lây qua quan hệ tình dục

Quan hệ tình dục là con đường chính làm lây nhiễm HPV. Virus có thể lây từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với vùng sinh dục, kể cả khi không có triệu chứng lâm sàng. Đây là lý do mà nhiều bệnh nhân mắc HPV không hề hay biết mình đã nhiễm virus cho đến khi các triệu chứng hoặc biến chứng về sức khỏe xuất hiện.

Không sử dụng bao cao su khi quan hệ có thể bị lây nhiễm HPV

2.1.2. Lây qua tiếp xúc da 

Nếu bạn đang quan tâm đến vấn đề HPV lây qua đường nào thì hãy lưu ý rằng, virus này cũng có thể lây qua việc tiếp xúc da gần kề. Khi da người bình thường có vết trầy xước hoặc tổn thương tiếp xúc với vùng da tổn thương của người nhiễm virus có thể tạo điều kiện cho virus xâm nhập và gây nhiễm trùng.

2.1.3. Lây gián tiếp qua dụng cụ cá nhân

Mặc dù con đường lây nhiễm này ít khi xảy ra nhưng nếu dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, đồ lót,... với người nhiễm virus HPV thì cũng có thể bị lây bệnh.

2.2. Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị lây nhiễm HPV

Từ chia sẻ về vấn đề HPV lây qua đường nào ở trên, có thể thấy rằng, các yếu tố sau sẽ làm tăng nguy cơ bị lây nhiễm virus này:

• Có quan hệ tình dục từ 2 bạn tình trở lên.
• Hệ miễn dịch suy yếu làm giảm khả năng chống lại virus của cơ thể nên có nguy cơ cao hơn đối với sự xâm nhập của HPV.
• Tiếp xúc với vết thương hở trên da.

3. Các phương pháp phòng tránh nguy cơ bị lây nhiễm HPV

Để tránh lây nhiễm HPV từ những con đường nêu trên, bạn có thể chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

3.1. Tiêm vắc xin phòng HPV

Hiện, tiêm vắc xin HPV là phương pháp được đánh giá cao nhất để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa bệnh lý do các chủng HPV nguy hiểm gây ra. Vắc xin này tiêm được cho cả nữ giới và nam giới. 

Chuyên gia y tế khuyến cáo tốt nhất nên tiêm HPV ở độ tuổi 9 - 14 tuổi. Giai đoạn này hệ miễn dịch đang phát triển mạnh mẽ, khả năng tạo ra đáp ứng miễn dịch cao và chưa quan hệ tình dục nên tiêm vắc xin sẽ đem lại hiệu quả phòng ngừa tốt nhất. 

Nước ta hiện đang sử dụng 2 loại vắc xin HPV là Gardasil 4 và Gardasil 9 (đều do Mỹ sản xuất), mỗi loại có phạm vi bảo vệ khác nhau:

• Gardasil 4 phòng ngừa 4 chủng HPV: 6, 11, 16 và 18.
• Gardasil 9 phòng ngừa 9 chủng HPV: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.

Bác sĩ của MEDLATEC giải thích để khách hàng hiểu HPV lây qua đường nào và thăm khám trước tiêm HPV

3.2. Chung thủy với một bạn tình 

Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ tiếp xúc với các chủng HPV khác nhau, trong đó có những chủng nguy cơ cao gây ung thư. Vì thế, khi cả hai người cùng có mối quan hệ thủy chung với một bạn tình và không mắc HPV từ trước thì nguy cơ lây nhiễm sẽ giảm đi đáng kể.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc chỉ có một bạn tình không đảm bảo khả năng an toàn tuyệt đối nếu người kia đã từng nhiễm HPV. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, trao đổi thẳng thắn về tiền sử bệnh lý tình dục giữa các cặp đôi là điều cần thiết để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa lây nhiễm.

3.3. Giáo dục giới tính, tăng cường nhận thức từ sớm

Giáo dục giới tính từ sớm đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa lây nhiễm HPV. Khi trẻ em, thanh thiếu niên được trang bị kiến thức đầy đủ về sức khỏe sinh sản, các bệnh lây truyền qua đường tình dục và cách tự bảo vệ bản thân, các em sẽ có khả năng tự chủ và lựa chọn hành vi an toàn cho mình.

Đặc biệt, các nội dung sau nếu được tuyên truyền tốt trong cộng đồng và nhà trường, sẽ giúp thanh thiếu niên hiểu và phòng ngừa tốt trước nguy cơ lây nhiễm HPV:

• Cách thức HPV lây truyền, ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin HPV trước khi có quan hệ tình dục.
• Khuyến khích sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Giáo dục về sự tôn trọng bản thân, biết nói “không” với những hành vi tình dục không an toàn hoặc bị ép buộc.

3.5. Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục

Bao cao su không chỉ giúp bảo vệ trước các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác mà còn giảm thiểu nguy cơ lây truyền HPV. Để đảm bảo hiệu quả của phương pháp phòng ngừa lây nhiễm này, bạn nên dùng bao cao su đúng cách và thay mới sau mỗi lần quan hệ.

3.6. Thực hiện tốt khâu vệ sinh cá nhân

Duy trì tốt khâu vệ sinh cá nhân tốt cũng là cách giúp phòng tránh, giảm thiểu yếu tố nguy cơ lây nhiễm HPV. Để thực hiện tốt khâu này, bạn cần:

• Rửa tay thường xuyên với xà phòng diệt khuẩn và nước sạch để vi khuẩn và virus bám trên tay được loại bỏ.
• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ và thay đồ lót hàng ngày để đảm bảo vệ sinh cho môi trường vùng kín.

3.7. Thay đổi về dinh dưỡng và lối sống

Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và đầy đủ vitamin kết hợp vận động đều đặn sẽ tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể tăng khả năng chống lại virus. Do đó, bạn cần chú ý:

• Tăng cường nhóm thực phẩm giàu vitamin C, E, chất chống oxy hóa như trái cây, rau xanh,... vào chế độ ăn để bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và tăng khả năng chống lại vi khuẩn, virus, đảm bảo khả năng hoạt động của hệ miễn dịch.
• Tránh sử dụng thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo bão hòa và đường vì chúng làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể.
• Hoạt động thể chất đều đặn mỗi ngày để tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện lưu thông máu.

3.8. Khám phụ khoa và sàng lọc HPV định kỳ

Phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm HPV thông qua kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phòng tránh biến chứng nghiêm trọng do virus này gây ra. Ngoài ra, phụ nữ cũng nên thực hiện xét nghiệm Pap smear định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ sự thay đổi bất thường nào ở tế bào cổ tử cung, phòng ngừa bệnh ung thư.

Trường hợp được bác sĩ chỉ định xét nghiệm HPV DNA, nữ giới nên thực hiện để xác định loại HPV đang mắc phải có thuộc nhóm nguy cơ cao gây ung thư không để kịp thời điều trị.

Những chia sẻ trên đây mong rằng sẽ hữu ích với bạn trong quá trình tìm hiểu HPV lây qua đường nào để biết cách thực hiện các biện pháp giúp phòng ngừa lây nhiễm cho chính bản thân và cộng đồng.

Trường hợp có dấu hiệu nghi ngờ lây nhiễm HPV, quý khách hàng có thể liên hệ Hotline của Hệ thống Y tế MEDLATEC: 1900 56 56 56 để được tư vấn dịch vụ xét nghiệm HPV tự lấy mẫu tại nhà hoặc lấy mẫu tại cơ sở của MEDLATEC, giúp chẩn đoán đúng và kịp thời điều trị hiệu quả.