1. Xét nghiệm ADN là gì?

ADN là những vật chất di truyền tồn tại trong mỗi nhân tế bào, nằm trên các nhiễm sắc thể với vai trò lưu trữ thông tin di truyền đặc trưng của mỗi cá thể. Gene được xác định là một đoạn ADN mang thông tin di truyền cụ thể, mỗi người có tồn tại rất nhiều gen.

Xét nghiệm ADN có nhiều ý nghĩa trong y học

Xét nghiệm ADN dùng để phân tích vật chất di truyền ADN trong các tế bào cơ thể, được dùng cho nhiều mục đích như:

1.1. Xác định mối quan hệ huyết thống giữa hai cá thể

Bào thai phát triển từ hợp tử, hợp tử được tạo ra từ trứng được thụ tinh thành công, do vậy các tế bào của bào thai sẽ chứa bộ NST hoàn chỉnh, 1 nửa sao chép từ bộ NST của mẹ và một nửa sao chép từ bộ NST của cha. Do vậy khi xét nghiệm ADN giữa hai người, có thể xác định họ có mối quan hệ huyết thống gần hay không, ngoài mối quan hệ cha con hay mẹ con còn xác định rộng hơn các mối quan hệ huyết thống xa.

1.2. Sàng lọc bệnh di truyền ở thai nhi

Thai nhi nếu mang di tật di truyền do nhận từ bố, mẹ hoặc do các yếu tố môi trường ảnh hưởng có thể mắc bệnh lý nghiêm trọng hoặc tử vong sớm. Xét nghiệm ADN sẽ giúp xác định thai có mang gen bất thường hay không, nếu có thì ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào, từ đó bác sĩ có thể can thiệp phù hợp.

Xét nghiệm ADN giúp sàng lọc bệnh di truyền sớm ở thai nhi

1.3. Sàng lọc bệnh mạn tính

Nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm mà các bác sĩ vẫn chưa tìm ra biện pháp điều trị triệt để có liên quan đến yếu tố di truyền. Do đó, xét nghiệm ADN có thể sàng lọc phát hiện các yếu tố di truyền có thể gây bệnh này, giúp theo dõi phát hiện bệnh sớm và từ đó điều trị hiệu quả hơn.

Với sự phát triển của khoa học, con người đã có thể lý giải phần nào về gene và di truyền, đây là một quá trình vô cùng phức tạp nhưng ý nghĩa to lớn. 

2. Có thể dùng mẫu bệnh phẩm nào để xét nghiệm ADN?

Các xét nghiệm ADN đã và đang được thực hiện tại các Trung tâm xét nghiệm trên toàn quốc. Tùy vào mục đích  và công nghệ mà xét nghiệm có thể thực hiện trên nhiều loại mẫu khác nhau như: mẫu mô, mẫu máu, chân tóc, xương, răng, cuống rốn, tế bào niêm mạc miệng,...

Có thể xét nghiệm ADN ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả thai nhi còn trong bụng mẹ do hệ gen của con người đã được tạo thành từ thời điểm thụ thai và không thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, thu thập mẫu xét nghiệm ADN thai  nhi không được khuyến khích do có thể gây hại cho thai. Dưới đây là cách lấy mẫu xét nghiệm ADN thường dùng:

Xét nghiệm ADN có thể thực hiện ở bất cứ độ tuổi nào

2.1. Lấy mẫu máu xét nghiệm ADN

Xét nghiệm bằng mẫu máu là xét nghiệm ADN phổ biến nhất kể cả với mục đích xác định huyết thống hay sàng lọc bệnh lý do kết quả có độ chính xác và độ ổn định cao. Trong máu, ADN không bị biến tính, dễ dàng phân tách để phân tích nên cho kết quả nhanh chóng.

Bác sĩ sẽ lấy lượng máu đủ từ tĩnh mạch của người bệnh, bảo quản trong môi trường thích hợp để đưa đến thiết bị phân tích. Với trẻ sơ sinh, mẫu máu để xét nghiệm ADN là mẫu máu nhỏ bấm vào gót chân trẻ. Bạn nên đăng ký dịch vụ xét nghiệm ADN tại nhà hoặc đến Trung tâm xét nghiệm để được lấy mẫu máu trực tiếp, tránh ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố gây sai lệch kết quả.

2.2. Lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng xét nghiệm ADN

Xét nghiệm ADN dùng mẫu tế bào niêm mạc miệng thường áp dụng cho trẻ nhỏ, tuy nhiên bất cứ ai ở độ tuổi nào cũng có thể thực hiện. Độ chính xác của phương pháp xét nghiệm này tương đương với các phương pháp khác, song nếu tự thu thập vật phẩm có thể không đạt chất lượng.

Sau khi vệ sinh răng miệng sạch sẽ, dùng tăm bông vô trùng để thu thập mẫu tế bào niêm mạc miệng. Mẫu khô được bảo quản và đưa đi phân tích giải mã gen di truyền từ các tế bào này.

Xét nghiệm ADN trên tế bào niêm mạc miệng

2.3. Lấy mẫu tóc xét nghiệm ADN

Mẫu tóc là loại vật phẩm dễ thu thập để xét nghiệm ADN, độ chính xác và thời gian tương đương các phương pháp khác. Tuy nhiên, cần chú ý thu thập đúng mẫu tóc có chân tóc bởi chỉ lấy được mẫu tế bào chứa gen di truyền từ chân tóc, nếu nhổ dứt tóc mẫu sẽ không thể phân tích.

2.4. Mẫu cuống rốn xét nghiệm ADN

Cách lấy mẫu xét nghiệm này thường áp dụng với trẻ nhỏ, cha mẹ chỉ cần cắt khoảng 1cm cuống rốn khô, sạch, đã rụng để phân tách tế bào và phân tích di truyền. Đây là cách xét nghiệm khá đơn giản cho độ chính xác cao.

2.5. Xét nghiệm ADN bằng mẫu móng tay, móng chân

Cần vệ sinh sạch sẽ chân tay để thu thập mẫu móng chân, móng tay sạch, tránh gây sai lệch kết quả. Dù thu thập mẫu đơn giản song khá ít trường hợp xét nghiệm ADN bằng mẫu này do độ chính xác không cao và thời gian xét nghiệm lâu.

2.6. Xét nghiệm ADN bằng mẫu dịch ối hoặc gai nhau

Ngoại trừ tình huống đặc biệt quan trọng như cần chẩn đoán dị tật thai nhi do xét nghiệm sàng lọc phát hiện bất thường thì nên tránh thu thập mẫu nước ối hoặc gai nhau để xét nghiệm ADN. Đây đều là các phương pháp xâm lấn gây nguy hiểm cho thai.

3. Địa chỉ xét nghiệm ADN tại Đà Nẵng.

Phòng khám Chuyên khoa Xét nghiệm MEDLATEC Đà Nẵng là một trong các địa chỉ xét nghiệm ADN tại Đà Nẵng uy tín, độ chính xác cao. Trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và chứng chỉ CAP, đảm bảo cho kết quả nhanh và chính xác nhất. 

Ngoài ra, khi thực hiện xét nghiệm tại MEDLATEC, khách hàng còn được trải nghiệm các dịch vụ như:

• Dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà, trả kết quả tận nơi, rất phù hợp với người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người bận rộn.

• Được tư vấn tận tình từ các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành nếu kết quả có bất thường.

Nếu cần đăng ký xét nghiệm ADN tại Đà Nẵng, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.