1. Tràn dịch màng phổi là gì?

Trong khoang màng phổi của người bình thường luôn có một lượng dịch nhất định giúp bôi trơn và làm cho phổi hoạt động trơn tru dễ dàng hơn. Tràn dịch màng phổi là hiện tượng dịch tăng bất thường, gây áp lực lên phổi khiến cho bệnh nhân bị khó thở.

Nguyên nhân có thể kể đến dẫn đến tràn dịch màng phổi là sự gia tăng chênh lệch áp suất thủy tĩnh giữa áp lực khoang màng phổi và áp lực trong lòng mạch. Sự gia tăng chênh lệch này sẽ khiến tốc độ hình thành dịch màng phổi tăng cao, khi vượt quá ngưỡng quy định sẽ gây ra tràn dịch. Nguyên nhân khác có thể gặp như giảm áp lực keo do giảm albumin máu cũng là nguyên nhân có thể gặp gây ra hiện tượng tràn dịch màng phổi và còn nhiều nguyên nhân khác nữa.

Hiện tượng tràn dịch màng phổi

2. Triệu chứng lâm sàng và nguyên nhân gây bệnh tràn dịch màng phổi

Một số triệu chứng lâm sàng để thực hiện chẩn đoán bệnh:

- Triệu chứng rõ rệt nhất đó là người bệnh bị khó thở, và mức độ khó thở phụ thuộc vào lượng dịch tràn ra khỏi màng phổi. Nếu tràn ra ít thì gây nên khó thở nhẹ, còn tràn nhiều gây nên khó thở mức độ nhiều.

- Đau âm ỉ các khu vực lưng, sườn và ngực, khi hít thở sâu thì cơn đau sẽ tăng lên.

- Khi thay đổi tư thế nằm nghiêng về bên tràn dịch sẽ gây đau khó chịu, có thể có hiện tượng ho.

- Bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng ho như ho ra máu, ho khan.

- Tràn dịch màng phổi ác tính có thể gây nên suy nhược cơ thể, chán ăn, sút cân,...

Ngoài nguyên nhân gia tăng áp suất thủy tĩnh đã trình bày ở mục 1 thì còn một số nguyên nhân gây bệnh như sau:

- Nhiễm khuẩn lao.

- Phổi bị xẹp ở giai đoạn đầu.

- Viêm nhiễm dẫn đến tăng tính thấm mao mạch.

Nhiễm khuẩn lao cũng gây nên hiện tượng tràn dịch màng phổi

3. Mục đích của việc xét nghiệm dịch màng phổi

Bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện hút dịch màng phổi bằng cây kim nhỏ. Sau khi lấy mẫu dịch sẽ thực hiện phân tích xác định thành phần dịch màng phổi.

Xác định một số yếu tố sau:

- Dịch màng phổi sau khi hút ra là loại dịch tiết hay dịch thấm.

- Xác định các tế bào ác tính có trong dịch.

- Xác định các căn nguyên liên quan đến vi sinh vật.

- Phương pháp xét nghiệm dịch màng phổi là phương pháp cho ra độ chính xác và độ tin cậy cao nhất trong việc chẩn đoán các bệnh lý về tràn dịch màng phổi.

4. Phân loại xét nghiệm dịch màng phổi

Hiện nay, có các loại xét nghiệm dịch màng phổi sau:

4.1. Xét nghiệm tìm các tế bào ác tính

Trong trường hợp bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi ác tính thì khi phân tích mẫu dịch ta cần tìm ra các tế bào ác tính gây ra tình trạng trên. Tràn dịch màng phổi ác tính có thể do ung thư di căn vào màng phổi hoặc bệnh nhân đang bị ung thư màng phổi nguyên phát.

4.2. Xét nghiệm tế bào bạch cầu

Những trường hợp nhiễm khuẩn thì số lượng tế bào trong dịch màng phổi sẽ tăng lên. Nếu bị bệnh lao thì lượng tế bào Lympho sẽ tăng khoảng 70 đến 90%.

Khi xét nghiệm dịch màng phổi mà phát hiện lượng bạch cầu đa nhân trung tính tăng cao hoặc bị thoái hóa. Thì nguyên nhân chính thường là tràn dịch màng phổi do vi khuẩn gây nên.

Khi bị tràn dịch màng phổi mà lượng bạch cầu ái toan tăng cao thì nguyên nhân thường do ký sinh trùng gây nên.

Bạch cầu ái toan tăng khi tràn dịch màng phổi do ký sinh trùng gây nên

4.3. Xét nghiệm tế bào dịch

Dịch màng phổi có màu vàng chanh

- Xuất hiện nhiều lymphocyte hoặc các tế bào biểu mô do bệnh lao màng phổi gây nên.

- Bệnh tim hoặc phổi trong dịch sẽ có nhiều tế bào biểu mô nhưng lại ít hồng cầu và lymphocyte.

- Ung thư màng phổi trong dịch sẽ có nhiều hồng cầu và phát hiện tế bào ung thư.

- Bệnh viêm màng phổi trong dịch sẽ thấy có nhiều bạch cầu đoạn trung tính chưa bị phá hủy.

Dịch màng phổi có màu trắng đục

Các hạt mỡ và mảnh tế bào là nguyên nhân gây nên màu trắng đục của dịch màng phổi. Tình trạng này xảy ra là do ống ngực bị vỡ.

Dịch màng phổi có màu đỏ máu

Tình trạng dịch có màu đỏ thường gặp khi bệnh nhân bị xuất huyết hoặc chấn thương màng phổi. Nặng hơn có thể do ung thư màng phổi hoặc ung thư phổi.

Dịch màng phổi có màu đỏ máu

5. Một số phương pháp khác được sử dụng trong việc chẩn đoán bệnh tràn dịch màng phổi

Ngoài xét nghiệm dịch màng phổi, còn có một số phương pháp giúp chẩn đoán tràn dịch màng phổi là:

5.1. Phương pháp chụp CT scan

- Có thể phát hiện tình trạng bệnh kể cả những trường hợp khó phát hiện.

- Phương pháp chụp CT scan có thể xác định chính xác khu vực tràn dịch màng phổi nhờ đó có thể lấy dịch để xét nghiệm.

- Phương pháp chụp X - quang phổi thẳng nghiêng.

- Trên phim chụp X - quang phổi nghiêng sẽ phát hiện rõ hơn hiện tượng tràn dịch màng phổi tự do.

- Trong trường hợp bị tràn dịch màng phổi ác tính hình ảnh X - quang thể hiện mờ hết cả một bên phổi. Có thể phát hiện khối u gây chèn đẩy khí quản hoặc hiện tượng xẹp phổi.

Chụp X-quang phổi

5.2. Phương pháp siêu âm màng phổi

- Phương pháp này được thực hiện khi có nghi ngờ bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi nhưng chụp X - quang không phát hiện ra.

- Siêu âm màng phổi còn xác định chính xác tình trạng tràn dịch màng phổi trong trường hợp tràn dịch màng phổi ác tính.

Xét nghiệm dịch màng phổi có tác dụng rất lớn trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý do tràn dịch màng phổi gây ra. Nếu có những triệu chứng lâm sàng của bệnh thì hãy đến Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để thực hiện xét nghiệm.

Trung tâm Xét nghiệm của bệnh viện MEDLATEC đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012, tự tin mang đến kết quả nhanh chóng và chính xác nhất.

Có bất kỳ thắc mắc nào về xét nghiệm tràn dịch màng phổi, liên hệ MEDLATEC để được hỗ trợ kịp thời.