1. Tìm hiểu chung về bệnh viêm tụy

Tuyến tụy là một tuyến nằm bên cạnh ruột non và phía sau dạ dày với 2 chức năng chính đó là giải phóng các enzyme giúp hỗ trợ tiêu hóa thức ăn trong ruột non, hai là tiết ra glucagon và insulin vào máu. Đây là những hormone giúp cơ thể điều hòa lượng đường mà cơ thể hấp thu và chuyển hoá từ thức ăn.

Bệnh viêm tụy xảy ra trong trường hợp các enzyme hỗ trợ tiêu hóa được kích hoạt trước khi tuyến tụy giải phóng chúng vào ruột non. Những enzym này sẽ trực tiếp tiêu hoá tuyến tụy gây viêm tụy cấp, có thể dẫn đến viêm tụy hoại tử. Bệnh nhân có thể bị viêm tụy cấp tính hoặc viêm tụy mạn tính.

Các nguyên nhân dẫn tới viêm tụy cấp bao gồm:

• Uống nhiều rượu bia;

• Sỏi mật;

• Nhiễm trùng;

• Rối loạn chuyển hóa;

• Một số thuốc gây tác dụng phụ;

• Chấn thương.

Rượu bia là nguyên nhân chính gây viêm tụy cấp

Đặc biệt, một người nếu uống nhiều bia rượu sẽ khiến cho các ống nhỏ có nhiệm vụ dẫn lưu dịch trong tuyến tụy bị hẹp, dần dần gây tắc nghẽn và hệ quả là bị viêm tụy cấp. Nếu thói quen uống rượu bia diễn ra liên tục trong thời gian dài thì sẽ dẫn tới viêm tụy mạn tính.

Người bệnh có thể gặp hiện tượng viêm tụy cấp sau 1 bữa ăn nhiều chất hoặc một lần uống nhiều bia rượu, điều này khiến không ít người lần tưởng rằng các triệu chứng của viêm tụy cấp là biểu hiện của xuất huyết tiêu hóa hay ngộ độc thực phẩm.

2. Dấu hiệu nhận biết viêm tụy cấp do uống rượu

Tình trạng viêm tụy cấp thường diễn ra đột ngột trong thời gian ngắn và các triệu chứng biểu hiện từ mức độ nhẹ cho tới nghiêm trọng, thậm chí có thể khiến người bệnh tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời và điều trị đúng cách. Một số biểu hiện ở bệnh nhân bị viêm tụy cấp đó là:

• Sốt;

• Đầy hơi, buồn nôn, nôn mửa;

• Nhịp tim tăng cao;

• Tiêu chảy;

• Bụng đau và sưng;

• Bí trung đại tiện.

Viêm tụy cấp có thể khiến người bệnh buồn nôn, sốt

Đau bụng là triệu chứng điển hình và hầu như bệnh nhân nào cũng trải qua với cơn đau ập tới đột ngột và dữ dội. Cơn đau được mô tả trong y văn là “đau như dao đâm” hoặc “đau chổng mông” đủ thấy tính chất đau cực kỳ dữ dội của viêm tụy cấp. Vị trí đau từ vùng trên rốn lan tới ngực và 2 mạn sườn, rồi sau đó đau dần qua lưng. Cơn đau của viêm tụy cấp do uống rượu bia thường kéo dài trong vài giờ, biểu hiện đau sẽ tăng đặc biệt khi ăn, nhất là thực phẩm chứa nhiều chất béo hoặc những người mắc bệnh béo phì sau khi thưởng thức bữa ăn thịnh soạn, nhiều thịt và bia rượu.

Các dấu hiệu trên rất dễ khiến mọi người hiểu lầm bản thân đang mắc các bệnh về đường tiêu hóa nên thường chủ quan bỏ qua, cấp cứu muộn và dẫn tới nhiều biến chứng nghiêm trọng, bởi vậy tỷ lệ tử vong vì viêm tụy cấp do rượu là rất cao.

Có rất nhiều bệnh nhân bị viêm tụy cấp do rượu xuất hiện các biến chứng nặng như:

• Nhiễm trùng tuyến tụy;

• Trụy tim mạch;

• U nang;

• Suy thận;

• Đái tháo đường (xảy ra khi các tế bào sản xuất insulin bị tổn thương do viêm tụy);

• Xuất huyết hoại tử, tổn thương các mô;

• Thiếu hụt enzyme tiêu hóa khiến cho cơ thể không được hấp thụ đầy đủ các chất dinh dưỡng có trong thức ăn, gây nên tình trạng suy dinh dưỡng;

• Ảnh hưởng tới chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể như phổi, tim, thận.

Khác với viêm tụy cấp tính, viêm tụy mạn tính diễn ra trong thời gian dài, là một rối loạn tiến triển khi tuyến tụy bị phá hủy, thường là kết quả sau khi cơ thể trải qua một đợt viêm tụy cấp do uống rượu gây tổn hại nghiêm trọng tới chức năng của tuyến tụy.

Các biểu hiện ở người bị viêm tụy mạn tính cũng gần tương đồng với viêm tụy cấp tính:

• Nôn mửa và đau bụng;

• Sụt cân nhanh và tiêu chảy do lượng enzyme do tuyến tụy tiết ra không đủ để giải phóng vào ruột non, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn;

• Bụng đau liên tục, lan dần ra phía sau lưng.

3. Phương án điều trị bệnh viêm tụy cấp do rượu

Như chúng ta đã biết, bệnh viêm tụy cấp do rượu thường diễn biến đột ngột, do đó để điều trị thì trước tiên bệnh nhân cần nhập viện càng sớm càng tốt. Sau khi đã kiểm soát và ổn định được tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ lên kế hoạch phù hợp nhằm điều trị nguyên nhân dẫn tới viêm tụy cấp.

Trong vài ngày đầu, bệnh nhân sẽ cần phải nhịn ăn để dành thời gian phục hồi tuyến tụy. Khi tình trạng viêm đã thuyên giảm và được kiểm soát, bệnh nhân có thể ăn thức ăn nhạt, uống nước và sau đó là trở lại ăn uống như bình thường. Đối với những người không cải thiện triệu chứng, bụng vẫn còn đau nhiều thì bác sĩ sẽ chỉ định dùng dung dịch dinh dưỡng truyền qua đường tĩnh mạch thay thế bữa ăn thông thường, nhằm đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho bệnh nhân trong thời gian điều trị.

Để giảm các cơn đau bụng, bác sĩ có thể kê các thuốc giảm đau. Trong trường hợp bệnh nhân viêm tụy nặng tràn dịch ổ bụng thì phải dùng tới thuốc truyền tĩnh mạch.

Dưới đây là các biện pháp xử lý viêm tụy dựa trên nguyên nhân gây bệnh:

• Điều trị chứng nghiện rượu;

• Thay đổi chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh hơn;

• Cải thiện hệ tiêu hóa bằng cách bổ sung enzyme;

• Thực hiện chế độ sinh hoạt tích cực, phù hợp.

4. Làm thế nào để phòng ngừa bệnh viêm tụy cấp do rượu?

Các đơn giản và hiệu quả nhất để kiểm soát cũng như phòng ngừa bệnh viêm tụy cấp đó là thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Mỗi người nên áp dụng những phương pháp sau để giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc viêm tụy cấp:

• Tránh xa bia rượu, đồ uống có cồn;

• Uống nhiều nước mỗi ngày;

• Thực đơn ăn uống lành mạnh, tăng cường chất xơ có trong các loại rau củ quả và ăn ít chất béo;

• Không hút thuốc lá.

Chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng viêm tụy cấp do uống rượu

Khi được chẩn đoán mắc viêm tụy cấp do uống rượu, bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị do bác sĩ đưa ra, đặc biệt là nhận thức được tác hại của rượu bia mà tránh xa loại đồ uống độc hại này. Nếu không nghiêm túc điều trị, bệnh rất có thể sẽ tiến triển thành viêm tụy mạn tính và gây nên nhiều di chứng khó chữa, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe về sau.

Nếu quý bạn đọc còn nhiều thắc mắc về bệnh viêm tụy cấp do rượu hay muốn đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, xin vui lòng nhấc máy lên và liên hệ ngay tới tổng đài 1900565656 của chúng tôi ngay hôm nay!