1. Tổng quan tình trạng hở van tim

Hở van tim là khi các van tim không thể đóng kín, khiến máu bị đẩy ngược trở lại tim mỗi khi co bóp. Đây chính là lý do khiến tim phải làm việc nhiều hơn để có thể bù đắp được lượng máu đang bị thiếu do trào ngược ra ngoài. Bệnh lý này được chia thành 4 loại khác nhau gồm:

• Hở van 2 lá: Van giữa tâm thất trái và tâm nhĩ trái không đóng kín ở thì tâm thu, khiến máu đi ngược từ tâm thất lên tâm nhĩ trái.
• Hở van 3 lá: Van giữa tâm thất phải và tâm nhĩ phải không đóng kín ở thì tâm thu, khiến máu đi ngược từ tâm thất lên tâm nhĩ phải.
• Hở van động mạch chủ: Van giữa tâm thất trái và động mạch chủ không đóng kín ở thì tâm trương, khiến máu từ động mạch chạy ngược về tâm thất.
• Hở van động mạch phổi: Van giữa tâm thất phải và động mạch phổi không đóng kín ở thì tâm trương, khiến máu từ động mạch trào ngược về tâm thất phải. 

Hở van tim được chia thành nhiều loại với nhiều cấp độ 

Tùy thuộc vào dạng hở van tim, mức độ hở sẽ được chia thành hở 1/4 van, hở 2/4 van, hở 3/4 van và hở 4/4 van. Trong đó, mức độ 4/4 là nghiêm trọng nhất, đi kèm với rất nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. 

2. Nguyên nhân khiến van tim bị hở

Trước khi tìm hiểu về các dấu hiệu hở van tim, chúng ta cần nắm được các nguyên nhân gây nên tình trạng này. Những tổn thương dẫn đến hở van tim được chia thành hai nhóm chính gồm:

• Nguyên nhân bẩm sinh: Do cấu trúc van động mạch chủ và van hai lá có sự thay đổi bất bình thường
• Nguyên nhân bệnh lý:

• Do hậu thấp: Xuất hiện sau khi mắc bệnh thấp khớp, nguyên nhân của đa số các ca bệnh hiện nay. 
• Do thoái hóa: Vì quá trình thoái hóa khi về tuổi tác tăng, van dày dần bị vôi hóa khiến nắp van không thể đóng kín. 
• Do một số bệnh lý khác như: nhồi máu cơ tim cấp, tình trạng cơ tim bị giãn nở, do sự phình - tách động mạch chủ hay do bị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn,...
• Hở van tim hai lá do sa van, bị đứt dây chằng van hai lá,...

Hở van tim có thể do từ nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên

3. Dấu hiệu hở van tim là gì?

Dấu hiệu hở van tim tương đối đa dạng và phụ thuộc và mức độ nghiêm trọng của bệnh lý. Đối với mức độ 1/4, bệnh nhân hầu như không xuất hiện triệu chứng nào. Hở van 1/4 (hở van sinh lý) thường không có ảnh hưởng quá xấu đối với sức khỏe. Những trường hợp bị hở van 2/4, 3/4, 4/4 thường sẽ có những triệu chứng như:

• Có cảm giác khó thở, nhất là khi đang nằm hoặc có hoạt động mạnh, có thể bị khó thở về đêm.
• Những cơn mệt mỏi kéo dài, ngay cả khi đang nghỉ ngơi, làm ảnh hưởng đến khả năng gắng sức.
• Tim đập nhanh hơn, trống ngực đập liên hồi dù đang không hoạt động.
• Ho khan nhiều nhất về đêm.
• Không thể nằm thấp đầu.
• Dễ bị choáng và ngất.
• Mắt cá chân hoặc cả bàn chân có thể bị sưng phù.

Bệnh nhân bị hở van 2/4 trong giai đoạn đầu sẽ không xuất hiện các triệu chứng quá rõ ràng. Khi mức độ tăng lên 3/4, dấu hiệu hở van tim qua nhiều năm sẽ xuất hiện kéo theo các biến chứng như suy tim, rối loạn nhịp tim,... Tỷ lệ bị suy tim đối với bệnh nhân hở 4/4 cao hơn nhiều so với 3 mức độ trước đó. Đối với cấp độ 4/4, người bệnh còn có nguy cơ bị phù phổi hoặc sốc tim,...

Dấu hiệu hở van tim với những cơn trống ngực liên hồi, thường cảm thấy khó thở

4. Chẩn đoán và điều trị hở van tim như thế nào?

Để có phác đồ điều trị hở van tim phù hợp, trước đó bác sĩ phải chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Cách thức chẩn đoán có thể là:

4.1. Chẩn đoán bệnh lý

Trước tiên, bác sĩ sẽ trao đổi và khai thác các dấu hiệu hở van tim từ người bệnh, nghe tim bằng ống nghe. Để đảm bảo kết quả chính xác, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng như sau:

• Điện tâm đồ: Giúp phát hiện một vài biểu hiện không đặc hiệu như bị dày nhĩ trái, bị dày thất trái, bị rung nhĩ,...
• Chụp X-quang vùng ngực: Thông qua hình ảnh có thể thấy được bóng tim to, bị phù kẽ, phù phế nang đối với những trường hợp bị hở van cấp tim hoặc bị suy tim cấp độ nặng. 
• Siêu âm Doppler tim: Bác sĩ sẽ xác định và đánh giá được mức độ nghiêm trọng hở van và ảnh hưởng của bệnh đối với những chức năng khác của trái tim. Thông qua siêu âm doppler tim, bác sĩ cũng sẽ phát hiện được các bệnh lý liên quan đến tim mạch khác của thai nhi. 
• Một số loại hình xét nghiệm khác như: Chụp MRI, chụp CT scanner, xét nghiệm huyết học, sinh hóa máu,... 

Nhiều phương án xét nghiệm cận lâm sàng được chỉ định để cho ra kết quả chẩn đoán chính xác

Tùy thuộc vào thể trạng và dấu hiệu của từng ca bệnh, bác sĩ sẽ có chỉ định loại hình xét nghiệm phù hợp để giúp kết quả chẩn đoán bệnh lý được chính xác nhất. 

4.2. Phương pháp điều trị bệnh lý

Sau khi tìm ra nguyên nhân và tình hình tiến triển của bệnh lý, phương án điều trị sẽ được chỉ định phù hợp với từng ca bệnh cụ thể. Đối với bệnh nhân bị hở van 1/4 đi kèm các triệu chứng nhẹ, các biện pháp can thiệp y tế tạm thời chưa cần thiết. 

Khi mức độ hở van tăng lên 2/4, lúc này bệnh lý vẫn được đánh giá ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện, bệnh nhân sẽ được kê đơn sử dụng một vài loại thuốc điều trị như: thuốc lợi tiểu, thuốc làm giảm hậu gánh, thuốc giãn mạch thuộc nhóm nitrat, thuốc chống đông máu,...

Những ca bệnh bị hở van tim từ 2/4 trở lên, bệnh nhân cần phải được kiểm tra sớm để tìm ra nguyên nhân và xây dựng phác đồ điều trị. Người bệnh bị hở 3/4 van trở lên cần được điều trị tích cực dưới sự theo dõi sát sao của bác sĩ.

Những trường hợp nặng hơn khi bị hở 3/4 hay 4/4, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật tim mở hoặc can thiệp tim thông qua da, tùy thuộc vào mức độ van bị tổn thương. Phẫu thuật tim mở sẽ được chỉ định cho những ca bệnh có van tim cần được thay thế. Trong khi biện pháp can thiệp tim qua da có thể được chỉ định với những trường hợp sửa van hai lá bằng ống thông - Mitra clip. 

Phương án điều trị hở van tim được chỉ định tùy mức độ nguy hiểm của bệnh lý

Tình trạng hở van tim có thể bắt gặp ở bất cứ độ tuổi nào. Vậy nên, mọi người cần nắm rõ các dấu hiệu hở van tim và có thói quen đi thăm khám định kỳ để kịp thời phát hiện và phòng ngừa các biến chứng. Một địa chỉ thám uy tín bạn có thể lựa chọn là chuyên khoa Tim mạch thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách hãy liên hệ đến tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được tư vấn thêm.