1. Sốt phát ban là gì? Nguyên nhân

Sốt phát ban là một bệnh nhiễm trùng gây ra bởi một số chủng của Herpes virus. Bệnh đặc trưng bởi những cơn sốt và các nốt phát ban trên da. Bệnh này có 2 loại đó là sốt kèm phát ban đỏ hoặc phát ban đào, các nốt ban có thể ẩn dưới da hoặc nhô lên trên bề mặt da. Bệnh thường lành tính, không gây nguy hiểm đến sức khỏe. Nếu được chăm sóc và nghỉ ngơi tốt thì bệnh sẽ nhanh chóng hồi phục. Tuy nhiên nếu bệnh tiến triển với những triệu chứng nặng, đặc biệt là sốt cao thì bệnh nhân có thể gặp phải nguy hiểm cũng như các biến chứng về sau.

Sốt phát ban điển hình bởi cơn nóng sốt và xuất hiện các nốt ban trên da

Bệnh thường phổ biến ở trẻ nhỏ dưới 4 - 5 tuổi, hiếm gặp ở người lớn. Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện nên dễ bị virus Herpes tấn công và gây nên bệnh. Bệnh ở trẻ em phần lớn là do lây nhiễm từ cộng đồng, chủ yếu là nhà trẻ và các khu vui chơi. Nhà trẻ là môi trường thuận lợi cho sự lây bệnh từ trẻ này sang trẻ khác, đặc biệt các em nhỏ dưới 2 tuổi là đối tượng dễ mắc sốt phát ban nhất.

Ngoài ra, bệnh còn có thể do các nguyên nhân dưới đây gây ra:

• Do chấy rận: chấy rận cắn có thể truyền các vi trùng gây sốt kèm phát ban ở trẻ.

• Do chuột cắn: chuột là loài động vật chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm như vi khuẩn Leptospira, virus Hanta,... Người bị chuột cắn có thể bị nhiễm các loại bệnh truyền nhiễm, trong đó có chứng sốt phát ban.

• Do tiếp xúc với mò mạt trong bụi rậm: mò mạt trong bụi rậm cũng có thể gây bệnh sốt kèm phát ban ở người. Vì thế, cần cẩn thận khi làm việc hoặc chơi đùa tại nơi có nhiều bụi rậm.

Bệnh cũng có thể do chấy rận gây ra

2. Triệu chứng

Thời kỳ ủ bệnh của bệnh do virus Herpes gây ra thường kéo dài 1 - 2 tuần. Người bệnh thường sẽ phát bệnh vào tuần thứ 2 kể từ khi nhiễm virus. Bệnh thường biểu hiện dưới các triệu chứng điển hình là:

- Sốt: Sốt cao trên 39,4 độ là triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sốt phát ban. Dấu hiệu này thường kéo dài từ 3 - 5 ngày. Sốt thường kèm theo các dấu hiệu như bệnh cảm cúm: ho, sổ mũi, viêm họng, nhức đầu,… Lúc này có thể nhận biết dấu hiệu viêm, sưng to các hạch bạch huyết, đặc biệt là hạch cổ và hạch dưới hàm.

- Phát ban: Các nốt phát ban thường xuất hiện sau cơn sốt. người bệnh xuất hiện các đốm đỏ trên da, có thể nằm ẩn trong da như hiện tượng xuất huyết hoặc nhô hẳn lên như bị côn trùng đốt. Phát ban thường lan rộng ở vùng ngực, bụng, lưng, cánh tay, cổ, thậm chí ở mặt. Sau vài giờ đến vài ngày, các nốt phát ban sẽ biến mất và không để lại vết tích nào trên da.

Ngoài ra, bệnh ở trẻ nhỏ có thể kèm theo các triệu chứng như: trẻ tiêu chảy nhẹ, chán ăn, sưng mí mắt, quấy khóc nhiều,…

Sốt phát ban thường dễ bị nhầm lẫn bởi các triệu chứng ban đầu giống với bệnh thủy đậu, sởi, rubella,… Tuy nhiên thủy đậu sẽ xuất hiện các nốt ban hình hạt đậu và dễ để lại sẹo, còn sởi thì sau khi lành bệnh để lại các vết thâm trên da. Phát ban không nguy hiểm như các bệnh kể trên, tuy nhiên một số trường hợp xuất hiện các triệu chứng nặng thì cần đưa đến bác sĩ càng sớm càng tốt:

• Bệnh nhân sốt cao lên đến 40 độ và kéo dài, sử dụng thuốc hạ sốt không có tác dụng.

• Phát ban kéo dài không hết, có thể lên đến 3 - 4 ngày.

• Bệnh không tiến triển tốt sau vài ngày hoặc có dấu hiệu nặng hơn.

• Bệnh xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi.

• Xuất hiện một số triệu chứng nguy hiểm như co giật, tiêu chảy kéo dài, khó thở.

3. Điều trị

Bệnh có thể tự khỏi sau vài ngày nếu các triệu chứng nhẹ và được chăm sóc tốt. Những việc cần làm khi bị sốt phát ban:

• Hạ sốt: Sốt cao kéo dài thường dễ gây biến chứng thần kinh, tim mạch. Việc đầu tiên cần làm khi bị bệnh là phải hạ sốt đúng cách. Nên sử dụng paracetamol để hạ sốt cho với liều lượng 10 - 15 mg/kg thể trọng và uống 2 - 3 lần/ngày.

• Sử dụng thuốc hoặc các biện pháp khác để giảm ho, thông mũi, giảm đau họng khi có triệu chứng kèm theo.

• Vệ sinh da thường xuyên bằng nước ấm sạch để tránh nhiễm khuẩn.

• Bổ sung nhiều vitamin và các dưỡng chất cho người bệnh, sử dụng những thức ăn dễ tiêu hóa.

• Bù nước, điện giải nếu người bệnh bị tiêu chảy mất nước.

• Phát hiện sớm các triệu chứng bất thường để kịp thời đưa đến bác sĩ để có hướng xử trí tốt nhất, hạn chế nguy cơ để lại biến chứng nguy hiểm.

Chăm sóc tốt là một phương pháp giúp nhanh chóng phục hồi sức khỏe cho người bệnh, đặc biệt là ở trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu. Bố mẹ cần đặc biệt lưu ý khi trẻ có các triệu chứng xấu của bệnh sốt phát ban.

Cần thường xuyên theo dõi triệu chứng để kịp thời đưa đến bác sĩ khi cần

4. Phòng bệnh

Hiện nay chưa có vacxin để phòng bệnh, vì thế hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh và thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh vẫn là cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh sốt phát ban.

Ở trẻ em, hệ miễn dịch còn yếu nên bệnh dễ lây lan thông qua các tiếp xúc cộng đồng như môi trường ở nhà trẻ, sau đó phát bệnh và có thể lây cho những thành viên khác trong gia đình. Để phòng chống bệnh cần phải phát hiện sớm và cách ly những trẻ có dấu hiệu sốt, ho, phát ban. Đồng thời mọi người cần có thói quen giữ vệ sinh cá nhân để tránh virus dính trên tay và xâm nhập vào cơ thể.

Sốt phát ban là một bệnh lành tính, ít gây nguy hiểm. Tuy nhiên không vì thế mà mọi người chủ quan khi bị bệnh, đặc biệt là bệnh xảy ra ở trẻ nhỏ.

Nếu có thắc mắc nào về triệu chứng và phương pháp điều trị bệnh, bạn đọc vui lòng liên hệ qua hotline 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được giải đáp và tư vấn miễn phí.