1. Kết quả xét nghiệm viêm gan B cho biết điều gì?

Xét nghiệm viêm gan B có thể được thực hiện định kỳ khi bạn kiểm tra sức khỏe tổng quát hoặc thực hiện khi cần di chuyển đến, đi từ vùng dịch, cần chuẩn bị tiêm phòng hoặc có dấu hiệu bệnh nghi ngờ. Xét nghiệm viêm gan B không phải là xét nghiệm quá phức tạp, các xét nghiệm cơ bản được thực hiện ở hầu hết các bệnh viện, chi phí cũng không quá cao.

Viêm gan B có thể xảy ra ở cả trẻ nhỏ

Tuy nhiên kết quả xét nghiệm viêm gan B có thể gồm nhiều chỉ số có ý nghĩa khác nhau trong xác định tình trạng nhiễm virus, tình trạng bệnh và tổn thương. Vì thế mà rất nhiều bệnh nhân nhận kết quả nhưng không thể hiểu dù được giải thích.

Ý nghĩa của kết quả các xét nghiệm viêm gan B bao gồm:

• Xác định tình trạng nhiễm virus: Có virus viêm gan B trong cơ thể hay không.

• Xác định đã có kháng thể phòng bệnh hay chưa, có cần tiêm phòng hay không: dựa trên kiểm tra kháng thể trong máu có tồn tại đủ để chống lại virus hay không.

• Xác định giai đoạn tiến triển bệnh: Dựa trên các xét nghiệm kháng thể virus, định lượng kháng nguyên và ADN virus để xác định bệnh nhân đang ở giai đoạn cấp tính có khả năng lây nhiễm cao, giai đoạn cấp tính đang hồi phục hay đã khỏi bệnh.

Xét nghiệm ADN virus để theo dõi giai đoạn bệnh viêm gan B

• Theo dõi tiến triển bệnh: Dựa trên xét nghiệm định lượng kháng nguyên và kháng thể để đánh giá hiệu quả điều trị cũng như tình hình phục hồi của bệnh nhân.

• Đánh giá nguy cơ tái nhiễm: Dựa trên định lượng kháng thể trong cơ thể người bệnh để đánh giá khả năng miễn dịch.

• Đánh giá tổn thương gan do viêm gan B: bằng các xét nghiệm men gan, đánh giá chức năng gan, chẩn đoán hình ảnh gan,…

Như vậy, mỗi chỉ số xét nghiệm viêm gan B lại có ý nghĩa riêng trong sàng lọc, chẩn đoán và điều trị bệnh.

2. Giải thích ý nghĩa 5 chỉ số viêm gan B

Mặc dù có nhiều loại xét nghiệm đưa ra các chỉ số khác nhau với bệnh viêm gan B nhưng có 5 chỉ số viêm gan B chính được dùng chủ yếu bao gồm:

2.1. Chỉ số HBsAg

HBsAg viết tắt bởi cụm từ Hepatitis B surface Antigen, nghĩa là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B. Khi virus xâm nhập vào máu, kháng nguyên này sẽ xuất hiện trong huyết thanh người và có thể xét nghiệm kiểm tra. Chỉ số HBsAg có độ nhạy rất cao và thường được sử dụng để sàng lọc phát hiện viêm gan B, được chỉ định đầu tiên định hướng cho các xét nghiệm tiếp theo.

Kết quả xét nghiệm viêm gan B có thể đưa ra hai trường hợp kết quả HBsAg gồm:

Kết quả HBsAg dương tính

Điều này nghĩa là HBsAg có tồn tại trong huyết thanh của người bệnh, cho biết người bệnh đang nhiễm virus viêm gan B.

HBsAg dương tính nghĩa là người bệnh từng hoặc đang mắc viêm gan B

Theo các kết quả nghiên cứu, sau khi nhiễm virus viêm gan B, HBsAg sẽ tăng lên trong vòng 10 tuần đầu, sau đó sẽ giảm dần và 1 số ít trường hợp có thể biến mất khi được điều trị khỏi từ 4 - 6 tháng. Tuy nhiên ở người có miễn dịch kém, HBsAg sẽ tồn tại lâu dài hơn nữa là virus viêm gan B vẫn tiếp tục phát triển gây bệnh, tiến triển thành viêm gan B mạn tính.

Kết quả HBsAg âm tính

Điều này nghĩa là người bệnh không có kháng nguyên vỏ của virus viêm gan B trong huyết thanh và không mắc bệnh. Tuy nhiên nếu không có kháng thể thì bạn vẫn nên tiêm phòng vắc xin để ngừa lây nhiễm sau này.

2.2. Chỉ số HbeAg

HbeAg viết tắt của Hepatitis B envelope Antigen, là kháng nguyên e của virus viêm gan B, đây là một dạng kháng nguyên nội sinh do tế bào virus tiết ra. Chỉ trong trường hợp nồng độ virus trong máu cao (giai đoạn tiến triển của bệnh) thì kháng nguyên HbeAg sẽ xuất hiện.

Xét nghiệm HbeAg được sử dụng để đánh giá tình trạng bệnh, nếu HbeAg dương tính nghĩa là virus đang hoạt động lây lan mạnh cần phải điều trị tích cực.

Nếu HbeAg âm tính, vẫn có khả năng nhiễm virus viêm gan B tuy nhiên có thể virus ở thể không hoạt động hoặc do đột biến gen mã hóa tổng hợp HbeAg này. Trường hợp loại trừ do virus đột biến thì sẽ làm thêm xét nghiệm DNA.

2.3. Chỉ số HbeAb

Xét nghiệm HbeAb cũng được dùng để đánh giá bệnh nhân nhiễm viêm gan B có phải ở thể hoạt động hay không, lượng virus đăng tiếp tục tăng lên nhanh chóng hay đã được kiểm soát. Trong viêm gan B cấp tính, xét nghiệm HbeAb để đánh giá mức độ tiến triển của virus.

Chỉ số HbeAb cho thấy giai đoạn bệnh viêm gan B

Ở người nhiễm HbeAb mạn tính, sự xuất hiện của HbeAb cho thấy bệnh đã tiến triển trong thời gian dài, có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng hơn như: suy gan, xơ gan, ung thư gan,…

Có hai trường hợp kết quả xét nghiệm HbeAb như sau:

HbeAb dương tính: Bệnh nhân đã có miễn dịch một phần với virus viêm gan B.

HbeAb âm tính: bệnh nhân chưa đến giai đoạn chuyển đổi huyết thanh, nghĩa là có thể rơi vào 4 trường hợp sau sẽ cần xét nghiệm thêm để khẳng định:

• Bệnh ở giai đoạn cuối của viêm gan B cấp tính.

• Kết thúc giai đoạn cấp tính của viêm gan B.

• Đang nhiễm viêm gan B mạn tính.

• Từng nhiễm và miễn dịch với viêm gan B.

2.4. Xét nghiệm định lượng HBV-DNA

Đây là xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán viêm gan B, nồng độ DNA của virus trong máu tỉ lệ thuận với nồng độ virus có trong cơ thể người bệnh. Từ đó, kết quả xét nghiệm DNA được dùng trong chẩn đoán giai đoạn và tình trạng bệnh.

Kết quả xét nghiệm định lượng HBV-DNA có ý nghĩa như sau:

• Chỉ số từ 10^3 - 10^5 copies/ml máu: virus đang ở giai đoạn sao chép chưa mạnh.

• Chỉ số từ 10^5 - 10^7 copies/ml máu: virus đang ở giai đoạn sao chép tương đối mạnh.

• Chỉ số từ 10^7 copies/ml máu trở lên: virus đang ở giai đoạn sao chép rất mạnh.

Chỉ số DNA HBV trong máu cao chỉ ra nguy cơ biến chứng viêm gan B rất cao như xơ gan hay ung thư gan, ngoài ra khả năng lây nhiễm cũng ở mức báo động.

2.5. Các chỉ số men gan.

Các chỉ số men gan bao gồm: AST, ALT, GGT và ALP được sử dụng để đánh giá chức năng gan. Với bệnh nhân viêm gan B, các xét nghiệm men gan giúp chẩn đoán bệnh tiến triển ở giai đoạn nào, có gây viêm gan nặng ảnh hưởng đến chức năng gan hay không,…

Xét nghiệm men gan để đánh giá giai đoạn viêm gan B

Chỉ số men gan được so sánh với chỉ số tiêu chuẩn, nếu tăng gấp càng nhiều lần thì viêm gan càng nặng, tế bào gan bị tổn thương nhiều.

Ngoài 5 chỉ số xét nghiệm viêm gan B cơ bản trên, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm khác để đánh giá chính xác tình trạng bệnh.

Trung tâm xét nghiệm, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ uy tín, được nhiều bệnh nhân, bác sĩ tin tưởng lựa chọn. Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và chứng chỉ CAP được cấp do Hiệp hội Bệnh học Hoa Kỳ, đảm bảo trả kết quả nhanh và chính xác.

Hơn nữa, khách hàng hoàn toàn có thể thực hiện xét nghiệm viêm gan B tại nhà, giúp tiết kiệm thời gian đi lại cũng như chờ đợi. Giá xét nghiệm tại nhà bằng giá xét nghiệm tại bệnh viện, chỉ phụ thu 10.000 đồng phí đi lại. Kết quả xét nghiệm sẽ trả tận nơi, qua email hoặc qua tin nhắn tùy khách hàng đăng ký.

Nếu cần giải thích thêm về kết quả xét nghiệm, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.