1. Tổng quan về tiêu chảy ở trẻ em

1.1. Những yếu tố nguy cơ gây tiêu chảy ở trẻ

Bệnh tiêu chảy ở trẻ em thường gặp vào mùa hè hay gặp các bệnh lý do tiêu chảy nhiễm khuẩn, vào mùa đông xuân hay gặp các bệnh lý tiêu chảy do virus (Rotavirus). Thêm vào đó, những yếu tố sau đây được xem là tăng nguy cơ gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ:

Ăn uống không hợp vệ sinh có thể gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ

- Thường xuyên cho trẻ ăn uống bên ngoài, đồ ăn không hợp vệ sinh.

- Bú bình không đảm bảo vệ sinh.

- Nguồn nước không đảm bảo.

- Dụng cụ hoặc khâu chế biến thiếu sạch sẽ, nhiễm vi khuẩn gây bệnh.

- Quá trình vệ sinh cho trẻ chưa đúng cách.

- Thói quen không rửa tay sạch sẽ trước khi ăn hoặc trước khi chế biến thức ăn.

1.2. Dấu hiệu tiêu chảy ở trẻ nhỏ

- Tần suất đi ngoài của trẻ nhiều hơn mức bình thường: từ 3 lần trở lên.

- Đi ngoài phân lỏng, phân nát, phân nhiều nước, dạng lổn nhổn hoặc nước, mùi tanh, có bọt, màu xanh hoặc vàng, có thể có máu.

- Trẻ nhỏ bỏ bú, chán ăn.

- Nôn ói vài lần hoặc thường xuyên.

- Mất nước do đi ngoài và nôn nhiều, sút cân, chậm tăng cân.

2. Xử trí khi trẻ bị tiêu chảy

2.1. Bổ sung sớm nước, điện giải

Pha một gói oresol (ORS) với một lít nước (cần phải có dụng cụ đong đo đúng) cho uống trong ngày.

Nước cháo muối: cho một nắm gạo (50 gram) + một nhúm muối (3,5gram) + sáu bát nước đun sôi cho đến khi hạt gạo nở tung ra (15 phút), chắt ra được một lít nước cháo cho uống. Nước cháo đã pha chỉ dùng trong ngày, tốt nhất là 6 giờ.

Cách cho uống:

- Trẻ dưới 2 tuổi cho uống từng thìa, trẻ lớn uống từng ngụm một bằng cốc hoặc bát.

- Trẻ bị nôn dừng lại đợi 5 - 10 phút sau lại tiếp tục cho uống.

Chú ý: Nếu trẻ bị mất nước nặng: li bì hoặc quấy khóc nhiều, khóc không có nước mắt, tiểu ít, nôn nhiều, da khô... cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay

2.2. Một số biện pháp dân gian có thể làm giảm tiêu chảy

2.2.1. Nước gạo lứt rang

Dùng 100g gạo lứt rang lên cho vàng rồi đổ vào 2l nước, đun sôi cho tới khi gạo chín mềm thì tắt bếp, chắt lấy nước chia thành các lần uống trong ngày cho trẻ. Đây là cách cầm tiêu chảy nhanh nhất đã được nhiều người áp dụng và thấy hiệu quả thực sự. Nước gạo lứt rang không chỉ giúp chống lại hiện tượng mất nước, mất chất điện giải do tiêu chảy mà còn đào thải độc tố cho gan, giải nhiệt và làm sạch máu cho trẻ bị tiêu chảy.

Uống nước gạo lứt rang là cách cầm tiêu chảy nhanh nhất và lành bụng

2.2.2. Trà vỏ cam

Đối với trẻ bị tiêu chảy thì vỏ cam được xem là cứu cánh khá tốt. Cha mẹ chỉ cần rửa sạch vỏ cam, cho vào cốc nước nóng hãm như hãm trà, sau khoảng 20 phút thì cho trẻ uống sẽ giúp cho triệu chứng tiêu chảy thuyên giảm.

2.2.3. Nước hồng xiêm

Theo đông y, hồng xiêm có tính mát, vị ngọt, hỗ trợ rối loạn tiêu hóa, nhuận tràng, sinh tân dịch. Mặt khác, loại quả này còn chứa một chất có tác dụng trị tiêu chảy rất tốt là Tanin. Vì thế cha mẹ hãy lấy 1 quả hồng xiêm xanh cắt thành các lát mỏng, đem phơi khô rồi sao vàng. Những khi trẻ bị tiêu chảy hãy dùng 10 lát hồng xiêm đã được sơ chế như vậy sắc lấy nước cho trẻ uống, mỗi ngày 2 lần.

2.2.4. Súp cà rốt

Củ cà rốt có một lượng lớn chất pectin khi vào ruột sẽ trương nở thành một dạng keo có khả năng làm dịu nhu động ruột nên nhanh chóng hạn chế tiêu chảy ở trẻ. Mặt khác, chất này còn tạo điều kiện tốt cho vi khuẩn nội sinh phát triển, lấn át sự lên men thối của vi khuẩn ở ruột già, kích thích niêm mạc ruột mau hồi phục. Ngoài ra, cà rốt còn nhiều muối khoáng, kali giúp bù đắp lượng chất điện giải mất đi do tiêu chảy nữa.

Ăn súp cà rốt làm dịu nhu động ruột, hạn chế tiêu chảy cho trẻ

Cách cầm tiêu chảy nhanh nhất bằng loại củ này đó là gọt vỏ và rửa sạch 500g cà rốt, thái lát mỏng, đun nhỏ lửa cùng 2l nước đến khi cạn chỉ còn 1l thì vớt cà rốt ra nghiền nát, lọc qua rây, bỏ bã, thêm 3g muối đun sôi cho bé ăn mỗi ngày.

2.2.5. Ăn lá mơ

Lấy khoảng 100g lá mơ tía rửa sạch, ngâm nước muối loãng 5 phút rồi vớt ra để ráo, giã nhỏ, trộn đều với 1 quả trứng gà, 1 chút muối. Tiếp sau đó mẹ cho 1 ít dầu vào chảo, đợi dầu nóng thì đổ hỗn hợp vừa trộn vào, trở đều 2 mặt cho chín và lấy ra cho bé ăn mỗi ngày 2 lần.

2.2.6. Uống nước cỏ sữa

Nguyên liệu cho cách cầm tiêu chảy nhanh nhất này gồm: 5 tai nấm mèo, 2 nắm cỏ sữa, 50g đậu đen xanh lòng. Tất cả các nguyên liệu nêu trên cần được rửa sạch, riêng nấm mèo thì thái dài và mỏng. Sau khi đã chuẩn bị xong bước sơ chế, mẹ lần lượt cho riêng các nguyên liệu: đậu đen, cỏ sữa, nấm mèo lên bếp và sao vàng. Tiếp sau đó mẹ cho cả 3 nguyên liệu này vào nồi, đổ thêm 3 bát nước nhỏ, sắc cho tới khi còn 0,5 bát nước thì chắt ra cho bé uống trong ngày.

2.2.7. Nước búp ổi non

Lá ổi vốn có tính đắng, nhiều tinh dầu, vị ấm và chứa hàm lượng lavonoid kích thích cơ trơn ruột, giảm đau bụng do tiêu chảy nên cũng được dùng để chữa bệnh đường ruột rất tốt. Ngoài ra, các thành phần trong loại lá này còn có khả năng kháng khuẩn, làm săn niêm mạc và giảm dịch tiết tại ruột nên càng không nên bỏ qua khi trẻ bị tiêu chảy.

Để cầm tiêu chảy cho trẻ tại nhà, mẹ hãy lấy 20g gừng tươi, 20g búp ổi non, 10g vỏ quýt khô đem sắc cùng 2l nước cho đến khi còn lại 500ml thì chắt ra, cho trẻ uống thành 2 lần trong ngày.

3. Một số lưu ý khi cầm tiêu chảy tại nhà cho trẻ

Khi áp dụng các cách cầm tiêu chảy nhanh nhất tại nhà như đã nói ở trên cha mẹ cần lưu ý tuân thủ 3 nguyên tắc:

- Bù nước để tránh mất nước do tiêu chảy.

- Ăn đồ ăn lỏng để dễ phục hồi niêm mạc đường ruột và đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ.

- Đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay khi có những biểu hiện sau:

+ Có dấu hiệu mất nước: mắt trũng, môi khô, không có nước mắt, lõm thóp (với trẻ dưới 18 tháng), không đi tiểu tiện trong khoảng 4 - 6 giờ, đòi uống nước thường xuyên,…

+ Sốt cao không thuyên giảm, li bì, co giật.

+ Ăn kém, bú kém.

+ Nôn nhiều.

+ Đi ngoài có máu.

+ Tiêu chảy dạng kiết lỵ.

Dù áp dụng cách cầm tiêu chảy nào thì cha mẹ cũng cần hết sức thận trọng, tốt nhất không nên tự chẩn đoán và tự ý mua thuốc điều trị tiêu chảy tại nhà cho con. Nếu còn băn khoăn nào khác, cha mẹ có thể gọi tới hotline 1900 56 56 56 tham khảo tư vấn của các chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm tại Bệnh viện đa khoa MEDLATEC để có được cho mình cách chăm sóc trẻ tốt nhất trong những trường hợp này, tránh được những hệ lụy không tốt cho sức khỏe của trẻ.