1. Tiêu chảy cấp do virus Rota ở trẻ là gì?

Tiêu chảy là tình trạng bệnh lý không hiếm gặp, tuy nhiên ở trẻ em, tiêu chảy cấp do Virus Rota là nguyên nhân hàng đầu và có nguy cơ dẫn tới tử vong. Virus Rota có khả năng tồn tại bền vững trong môi trường, lây lan cho trẻ qua đường tiêu hóa.

Virus Rota có khả năng sống trên tay nhiều giờ, sau khi tiếp xúc với đồ vật chứa virus như: sàn nhà, bàn ghế, đồ chơi, vật dụng gia đình,… Đặc biệt, trẻ em thường có thói quen tiếp xúc đồ vật, sàn nhà bằng tay và đưa tay lên miệng, nên nguy cơ lây nhiễm cao.

Tiêu chảy cấp do virus Rota thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, đặt biệt là dưới 12 tháng. trẻ bị suy giảm miễn dịch hoặc suy dinh dưỡng.

Tiêu chảy cấp do virus Rota thường có thời gian ủ bệnh từ 1 - 2 ngày, sau đó trẻ có triệu chứng tiêu chảy, nôn ói. Thường tình trạng nôn ói sẽ xuất hiện trước khi tiêu chảy từ 6 - 12 giờ, kéo dài trong 2 - 3 ngày. Khi tình trạng nôn giảm dần, trẻ tiếp tục bị tiêu chảy, với phân lỏng như nước, có thể kèm nhớt hoặc màu xanh dưa cải. 

Tiêu chảy kéo dài khiến trẻ mất nước

Tiêu chảy ngày càng nặng, kéo dài từ 3 - 9 ngày. Đồng thời, trẻ có thể có thêm 1 số triệu chứng khác như: Chảy nước mũi, đau bụng, ho, sốt vừa phải,… Nôn và tiêu chảy kéo dài khiến trẻ mất nước nặng, nếu không chăm sóc tốt có thể khiến cơ thể khô kiệt, suy dinh dưỡng, phải nhập viện điều trị. Nhiều trẻ mắc virus Rota tiêu chảy do không can thiệp y tế sớm dẫn tới tử vong.

Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc biệt với tiêu chảy do Virus Rota. Trẻ mắc bệnh sẽ được nhập viện, điều trị triệu chứng, đặc biệt là bù dịch bằng truyền tĩnh mạch hoặc uống. Bên cạnh đó là thuốc hạ sốt và chế độ ăn uống phù hợp. 

Cách phòng bệnh tiêu chảy do virus Rota tốt nhất hiện nay là uống dự phòng vắc xin rota vắc xin, đây là biện pháp phòng bệnh chủ động được Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo cho các bậc phụ huynh.

2. Vắc xin ngừa tiêu chảy Rota là gì?

Vắc xin ngừa tiêu chảy Rota virus là loại loại vắc xin giúp phòng bệnh tiêu chảy do Virus Rota gây ra, bằng cách tạo kháng thể miễn dịch chủ động với virus gây bệnh. Vắc xin ngừa tiêu chảy được khuyến cáo sử dụng cho những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh và lây nhiễm cao, đặc biệt trẻ em dưới 5 tuổi là đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao nhất.

Thói quen mút tay khiến trẻ dễ lây nhiễm virus Rota

Ở Miền Bắc nước ta, bệnh tiêu chảy do virus Rota ở trẻ em thường xảy ra vào mùa đông đến mùa xuân. Khoảng thời gian này là lúc thời tiết mưa lạnh và ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho virus sinh sôi và gây bệnh. Ở miền Nam, tiêu chảy Rota xuất hiện quanh năm, tập trung nhiều vào tháng 3 và tháng 9.

Do đó, cha mẹ nên chủ động cho trẻ uống vắc xin ngừa tiêu chảy Rota trước thời gian dịch bệnh xảy ra, nhất là những đối tượng có nguy cơ mắc cao.

Từ tháng 1/2006 đến nay, Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã phê chuẩn sử dụng 2 loại vắc xin ngừa tiêu chảy do virus Rota đó là RotaTeq và Rotarix.

- RotaTeq: là vắc xin của hãng Merck, Mỹ sản xuất, thuộc loại vắc xin sống giảm độc lực. Vắc xin RotaTeq được sản xuất phối hợp giữa chủng Rota virus của người và bò, chứa đồng thời 5 loại kháng nguyên virus là P1, G1, G2, G3 và G4.

Lịch phòng ngừa vắc xin RotaTeq gồm 3 liều uống, mỗi liều 2 ml tại những thời điểm sau:

• Liều 1: Uống khi trẻ được 7.5 đến 12 tuần tuổi.

• Liều 2: Uống cách liều 1 ít nhất 1 tháng.

• Liều 3: Uống cách liều 2 ít nhất 1 tháng.

Trẻ cần uống cả 3 liều vắc xin RotaTeq cơ bản trước khi 8 tháng tuổi.

Rotarix là vắc xin theo đường uống

- Rotarix: là vắc xin của hãng Glaxo Smith Kline, Bỉ. Giống với vắc xin RotaTeq, đây cũng là loại vắc xin sống, giảm độc lực, nhưng chỉ có nguồn gốc từ chủng Rota virus ở người.

 Lịch phòng ngừa vắc xin Rotarix gồm 2 liều uống, mỗi liều 1,5ml tại những thời điểm sau:

• Liều 1: Uống khi trẻ được 1,5 tháng tuổi.

• Liều 2: Uống cách liều 1 ít nhất 4 tuần.

Trẻ cần uống cả 2 liều vắc xin Rotarix cơ bản trước khi 6 tháng tuổi.

Như vậy, vắc xin ngừa tiêu chảy RotaTeq và Rotarix đều là loại sử dụng qua đường uống, không áp dụng qua đường tiêm. Mỗi loại vắc xin có lịch uống khác nhau, do đó cha mẹ cần lưu ý cho trẻ uống ngừa bệnh đúng thời điểm.

3. Cho trẻ uống vắc xin ngừa tiêu chảy ở đâu?

Hiện nay, vắc xin ngừa tiêu chảy phòng Virus Rota hiện chưa có trong Chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ. Cả 2 loại vắc xin đều được cấp dưới dạng dịch vụ. Do đó, các bậc phụ huynh muốn cho trẻ uống vắc xin ngừa tiêu chảy thì có thể đưa trẻ tới các địa điểm tiêm chủng như: phòng tiêm chủng, trung tâm y tế dự phòng, trung tâm tiêm chủng, bệnh viện lớn,… cung cấp loại vắc xin dịch vụ này.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hiện cũng  tổ chức tiêm chủng dịch vụ, cung cấp và tiêm phòng nhiều loại vắc xin cho trẻ em, người trưởng thành, phụ nữ mang thai,… Phụ huynh có thể tới các chi nhánh của MEDLATEC để được tư vấn và tiêm phòng phù hợp.

Vắc xin ngừa tiêu chảy được cung cấp dưới dạng vắc xin dịch vụ

Chủ động cho trẻ uống vắc xin ngừa tiêu chảy Rotavirus là cách phòng bệnh hiệu quả, giúp trẻ có sức khỏe và phát triển tốt nhất trong những năm tháng quan trọng đầu đời. Phụ huynh nên nhớ cho trẻ uống đúng thời điểm, đủ liều uống theo hướng dẫn và chỉ định của bác sỹ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Trên đây là một số thông tin về vắc xin ngừa tiêu chảy do Rota virus ở trẻ em, hi vọng sẽ đem đến nhiều kiến thức bổ ích cho các bậc phụ huynh. Nếu cần tư vấn thêm về lịch tiêm phòng, địa điểm cung cấp vắc xin, cha mẹ hãy liên hệ với MEDLATEC.