1. Đôi nét về bệnh lý động mạch thận

Động mạch thận kéo dài từ động mạch chủ bụng nằm ngang đốt sống lưng 1 - 2. Chúng đảm nhiệm vai trò cung cấp máu, đảm bảo hoạt động của thận diễn ra bình thường. Những bệnh lý liên quan tới động mạch thận sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thận, một số hoạt động thận bị trì trệ, ảnh hưởng tới hoạt động chung của các cơ quan trong cơ thể và tác động xấu đến sức khỏe.

Động mạch thận đóng vai trò quan trọng, cung cấp máu cho thận

Nguyên nhân gây bệnh lý tại động mạch thận được chia thành hai nhóm chính, đó là do bẩm sinh hoặc do nguyên nhân thứ phát. Người bệnh cần xác định được nguyên nhân gây bệnh, từ đó có kế hoạch chăm sóc sức khỏe và phác đồ điều trị phù hợp.

-         Do nguyên nhân bẩm sinh như: phình động mạch thận, thông động và tĩnh mạch thận, sa thận, sa cuống thận hoặc teo động mạch thận bẩm sinh,…

-         Do nguyên nhân thứ phát như: bệnh tắc động mạch thận hoặc xơ vữa động mạch,… Tốt nhất, khi mắc những bệnh lý trên, người bệnh nên theo dõi, điều trị dứt điểm để hạn chế nguy cơ hình thành bệnh lý động mạch thận.

Hai dạng bệnh động mạch thận thường gặp hiện nay là: dạng cấp tính và mạn tính. Tùy vào mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, giúp kiểm soát tình trạng tổn thương và duy trì hoạt động của thận.

2. Một số bệnh lý động mạch thận thường gặp

Một số bệnh lý thường gặp có thể kể đến là: hẹp động mạch thận, phình động mạch thận, xơ vữa động mạch thận hoặc xơ hóa mạch máu thận,…

2.1. Hẹp động mạch thận

Một trong những bệnh lý về động mạch thận phổ biến là hẹp động mạch thận, tình trạng này có thể xảy ra ở 1 hoặc cả 2 bên. Cụ thể, đường kính trong lòng động mạch thận bị thu hẹp đáng kể so với bình thường, khiến lượng máu cung cấp cho thận giảm, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của thận.

Hẹp động mạch thận gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng

Nguyên nhân chính gây bệnh là do tình trạng xơ vữa động mạch hoặc loạn sản sợi cơ không được điều trị dứt điểm. Trong đó, xơ vữa động mạch thường gặp ở người lớn tuổi, người thừa cân,... Xơ vữa động mạch xảy ra khi cholesterol, canxi,... và các chất khác bám vào thành động mạch, những mảng xơ vữa này khiến động mạch cứng và hẹp dần. Còn hội chứng loạn sản sợi cơ là khi cơ ở động mạch phát triển không bình thường khiến động mạch có những đoạn bị co hẹp nhưng có đoạn lại phình to.

Ở giai đoạn đầu, bệnh hẹp động mạch thận thường không có biểu hiện cụ thể nên khó phát hiện. Khi bệnh trở nặng, người bệnh có thể gặp phải tình trạng huyết áp tăng cao bất thường, chỉ số protein niệu tăng cao, một số chức năng thận suy giảm, bệnh nhân có dấu hiệu suy tim,… Do đó, để bảo vệ sức khỏe, việc thăm khám định kỳ là rất cần thiết.

Người bệnh hẹp động mạch cần được chăm sóc, điều trị kịp thời để hạn chế nguy cơ bị tắc nghẽn mạch máu ngoại biên, đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Những biến chứng kể trên khá nghiêm trọng và đe dọa trực tiếp tính mạng của bệnh nhân.

2.2. Phình động mạch thận

Trái ngược với hẹp động mạch thận, tình trạng phình động mạch thận xảy ra khi thành động mạch giãn với đường kính lớn hơn 50% khi so với đường kính bình thường. Tình trạng này rất khó phục hồi và đường kính thành mạch sẽ to ra theo thời gian. Ba nhóm nguyên nhân chính gây phình động mạch là: tổn thương thoái hóa, do một số bệnh viêm nhiễm hoặc do cơ chế sinh học,…

Bệnh nhân nên theo dõi và điều trị phình động mạch thận kịp thời

Phình động mạch ở thận sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm. Các cơ quan xung quanh động mạch thận có nguy cơ bị chèn ép, bị nhiễm khuẩn. Đặc biệt vỡ túi phình ở ổ bụng hoặc sau khoang phúc mạc sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng, bệnh nhân có thể tử vong nếu không được cấp cứu và phẫu thuật sớm.

2.3. Xơ vữa động mạch thận

Xơ vữa động mạch thận là một trong những bệnh lý mà chúng ta không nên chủ quan, thường gặp ở những người trên 45 tuổi. Người có tiền sử tăng huyết áp do mắc bệnh về mạch thận có khả năng bị xơ vữa động mạch rất cao. Tuy nhiên, bệnh thường phát triển âm thầm nên người bệnh rất khó phát hiện, điều trị từ giai đoạn đầu.

Xơ vữa động mạch thường xảy ra ở bệnh nhân trên 45 tuổi

Xơ vữa động mạch có thể khiến động mạch thận hẹp, máu không đủ cung cấp và duy trì hoạt động của thận. Thậm chí, một số bệnh nhân phát hiện muộn, lúc này động mắc tắc nghẽn hoàn toàn, chức năng thận suy giảm nghiêm trọng. Trong trường hợp mảng xơ vữa bong ra, di chuyển tới mạch vành, người bệnh có thể bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc nhũn não, đây là những biến chứng nguy hiểm, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

3. Chẩn đoán bệnh lý động mạch thận bằng cách nào?

Để chẩn đoán chính xác các bệnh lý động mạch thận, bác sĩ sẽ sử dụng các kỹ thuật, máy móc hiện đại. Thông thường, người bệnh sẽ được hướng dẫn siêu âm Doppler động mạch thận để quan sát cấu tạo của khu vực này, phát hiện những dấu hiệu bất thường (nếu có). Nhìn chung, phương pháp siêu âm Doppler khá an toàn và cho hình ảnh rõ nét, hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Lưu ý: các bạn nên nhịn ăn trước khi siêu âm để bác sĩ dễ dàng quan sát đặc điểm động mạch thận.

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại được sử dụng trong chẩn đoán bệnh lý động mạch thận

Ngoài ra, chụp cắt lớp và chụp cộng hưởng tử cũng là những kỹ thuật được sử dụng trong chẩn đoán bệnh lý động mạch thận với độ nhạy, độ đặc hiệu cao.

Hy vọng rằng bài viết này giúp bạn nắm được một số bệnh lý động mạch thận thường gặp. Những vấn đề sức khỏe này cần được theo dõi và điều trị đúng cách để hạn chế biến chứng xấu xảy ra. Để đảm bảo sức khỏe, việc thăm khám ngay khi có biểu hiện bất thường tại cơ sở y tế uy tín là điều nên làm. Một địa chỉ bạn có thể thăm khám là chuyên khoa Tiết niệu thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được tư vấn thêm.