1. Chỉ số NRBC trong xét nghiệm máu là gì?

NRBC (Nucleated Red Blood Cells), hay còn gọi là hồng cầu non, hoặc hồng cầu có nhân, là các tế bào hồng cầu đang trong giai đoạn phát triển, chưa hoàn thiện cấu trúc và vẫn còn nhân bên trong tế bào.

Khi đọc kết quả xét nghiệm, chỉ số NRBC trong xét nghiệm máu là gì được nhiều người quan tâm

Sự khác biệt giữa NRBC và hồng cầu trưởng thành thể hiện rõ ở đặc điểm cấu trúc và chức năng. Hồng cầu trưởng thành là thành phần chủ yếu trong máu ngoại vi, giữ vai trò vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan trong cơ thể. Trong quá trình phát triển, tế bào này sẽ loại bỏ nhân để tăng không gian chứa hemoglobin, từ đó nâng cao hiệu quả vận chuyển oxy trong cơ thể.

Trong khi đó, NRBC là dạng hồng cầu chưa trưởng thành, được xem là tiền thân của hồng cầu trưởng thành. Ở trạng thái sinh lý bình thường, NRBC được tạo ra từ tủy xương, nơi diễn ra quá trình tạo máu. Chúng trải qua nhiều giai đoạn phát triển, các tế bào này sẽ mất nhân và hoàn thiện cấu trúc để trở thành hồng cầu trưởng thành.

Bình thường, tỷ lệ hồng cầu non trong máu ngoại vi dao động không quá 3% ở người khỏe mạnh. Nếu tỉ lệ này tăng cao trong máu ngoại vi ở người trưởng thành hoặc trẻ lớn thường được xem là dấu hiệu bất thường, cần được theo dõi và đánh giá thêm để xác định nguyên nhân cụ thể. 

2. Xuất hiện NRBC trong kết quả xét nghiệm cảnh báo bệnh gì?

Sự xuất hiện của NRBC quá mức trong máu người trưởng thành phản ánh sự bất thường trong hoạt động của tủy xương. Khi đó, tủy xương đang bị thúc ép phải tăng cường sản xuất tế bào máu, vượt quá khả năng kiểm soát thông thường. Điều này nhằm đáp ứng nhu cầu oxy và tuần hoàn tăng cao của cơ thể.

Xét về cơ chế, tủy xương bị kích thích mạnh để đẩy nhanh quá trình tạo hồng cầu và giải phóng chúng ra máu ngoại vi. Tốc độ sản xuất tăng cao khiến một số tế bào hồng cầu còn non, chưa kịp loại bỏ nhân, đã đi vào tuần hoàn và hình thành NRBC trong xét nghiệm máu.

Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thường được phân thành hai nhóm chính:

2.1. Nhóm tình trạng làm tăng áp lực sản xuất hồng cầu

Đây là những trường hợp cơ thể rơi vào tình trạng thiếu máu hoặc thiếu oxy nghiêm trọng, buộc tủy xương phải hoạt động với cường độ cao hơn bình thường để bù đắp như:

• Thiếu máu tan máu cấp hoặc mạn tính, đây là nguyên nhân thường gặp, xảy ra khi hồng cầu bị phá hủy nhanh hơn tốc độ sinh ra, điển hình trong tan máu tự miễn hoặc các bệnh lý huyết sắc tố như thalassemia thể nặng. Áp lực bù trừ khiến tủy xương giải phóng cả những tế bào hồng cầu chưa trưởng thành.

Thiếu máu tan máu cấp hoặc mạn tính là nguyên nhân thường gặp gây xuất hiện NRBC trong máu

• Mất máu cấp tính với khối lượng lớn, chẳng hạn do chấn thương nặng hoặc xuất huyết nội tạng nghiêm trọng, cũng đặt tủy xương vào tình trạng phải phản ứng tức thì để duy trì lượng hồng cầu lưu hành.
• Thiếu máu do thiếu Vitamin B12 hoặc Folate (Axit Folic). Mặc dù đây là loại thiếu máu sản xuất chậm, nhưng trong các trường hợp nặng hoặc khi đang điều trị sắt hoặc vitamin B12, số lượng hồng cầu lưới cũng có thể tăng lên do sự phục hồi của tủy xương, có thể gây ra hiện tượng NRBC.
• Tình trạng thiếu oxy mạn tính kéo dài thường gặp ở người mắc bệnh tim hoặc bệnh phổi nặng, làm tăng nhu cầu vận chuyển oxy của cơ thể và gián tiếp thúc đẩy tủy xương tăng sản xuất hồng cầu.

2.2. Nhóm các bệnh lý tác động trực tiếp lên tủy xương

Đây là nhóm nguyên nhân có tính chất nghiêm trọng hơn, cho thấy sự rối loạn sâu sắc tại cơ quan đảm nhiệm chức năng tạo máu như:

• Các bệnh huyết học ác tính, đặc biệt là lơ-xê-mi, gây tăng sinh mất kiểm soát các tế bào máu non ác tính trong tủy xương. Sự chèn ép này làm rối loạn quá trình tạo máu bình thường và đẩy các tế bào chưa trưởng thành, bao gồm NRBC ra máu ngoại vi.
• U tủy xương, bệnh xơ hóa tủy hoặc hội chứng loạn sản tủy làm biến đổi cấu trúc và chức năng tủy, khiến cơ chế kiểm soát sự trưởng thành và phóng thích tế bào máu bị phá vỡ.
• Tình trạng ung thư di căn vào tủy xương, thường gặp trong ung thư vú, phổi hoặc tuyến tiền liệt, chiếm chỗ của mô tạo máu lành và làm gián đoạn quá trình sinh hồng cầu bình thường.
• Nhiễm trùng cấp tính nặng, đặc biệt là nhiễm trùng huyết hoặc sốc nhiễm trùng, có thể kích hoạt phản ứng viêm toàn thân dữ dội. Phản ứng này tác động trực tiếp đến tủy xương, khiến việc giải phóng tế bào máu diễn ra thiếu kiểm soát và xuất hiện NRBC trong tuần hoàn.

Như vậy, dựa trên những thông tin mà bài viết cung cấp, người đọc có thể hiểu rõ NRBC trong xét nghiệm máu là gì và xuất hiện NRBC trong kết quả xét nghiệm máu cảnh báo bệnh gì. Hồng cầu non là một giai đoạn phát triển của hồng cầu, trước khi hồng cầu trưởng thành. Việc xét nghiệm hồng cầu non bằng máy đếm laser có thể phản ánh được tình trạng sản xuất hồng cầu của cơ thể, từ đó phát hiện các loại bệnh về máu.

Trong trường hợp kết quả xét nghiệm ghi nhận sự hiện diện của NRBC, người bệnh nên chủ động đến các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên khoa phân tích nguyên nhân, mức độ ảnh hưởng và hướng xử trí phù hợp.

Nếu xét nghiệm phát hiện NRBC, người bệnh nên sớm đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị phù hợp

Nếu cần được tư vấn chuyên sâu, giải thích chi tiết kết quả xét nghiệm hoặc đăng ký dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm, bạn có thể liên hệ Hệ thống Y tế MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ nhanh chóng, chính xác.