1. pH âm đạo là gì, tại sao mất cân bằng?

pH là chỉ số dùng để đo độ kiềm hoặc tính axit của dung dịch. Đối với nữ giới, pH giúp duy trì môi trường tự nhiên của âm đạo để ngăn không cho vi khuẩn có hại phát triển.

Độ pH âm đạo bình thường ở mức 3.8 - 4.5. Với ngưỡng này, âm đạo sẽ có môi trường axit thuận lợi để không bị tác nhân gây viêm nhiễm xâm nhập. Sự ổn định của pH âm đạo giúp vùng kín duy trì được hệ vi khuẩn lành mạnh, nhất là vi khuẩn lactobacilli để ngăn ngừa viêm nhiễm và các vấn đề sức khỏe phụ khoa.

pH âm đạo mất cân bằng dễ gây nên vấn đề về sức khỏe phụ khoa

2. Nguyên nhân gây nên và dấu hiệu nhận diện tình trạng pH âm đạo mất cân bằng

2.1. Nguyên nhân khiến pH âm đạo mất cân bằng

Tình trạng pH âm đạo mất cân bằng chủ yếu là do:

- Quan hệ tình dục

Tinh dịch có tính kiềm cao (pH 7.1 - 8) nếu tiếp xúc với âm đạo rất dễ làm tăng và khiến pH âm đạo mất cân bằng.

- Dùng dung dịch vệ sinh

Một số dung dịch vệ sinh phụ nữ có tính kiềm mạnh cũng có thể gây nên tình trạng pH âm đạo mất cân bằng.

- Mất cân bằng hormone

Sự thay đổi hormone, nhất là trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc mãn kinh, có thể ảnh hưởng đến pH âm đạo. Lượng hormone estrogen giảm khiến cho lượng lactobacilli giảm xuống và làm pH âm đạo tăng lên.

- Viêm nhiễm âm đạo

Nhiễm trùng âm đạo do vi khuẩn hoặc nấm men thường khiến pH âm đạo tăng lên quá mức. 

- Thuốc kháng sinh

Sử dụng kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn có hại và có lợi trong âm đạo, làm pH âm đạo mất cân bằng.

2.2. Dấu hiệu cho thấy pH âm đạo mất cân bằng

Khi môi trường âm đạo bị mất cân bằng pH có thể gây nên các dấu hiệu nhận diện sau:

- Vùng kín có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu do sự phát triển quá mức của vi khuẩn hoặc nấm men.

- Dịch âm đạo thay đổi về màu sắc, mùi và kết cấu. 

- Khí hư có mùi hôi hoặc có màu sắc khác thường (vàng, xanh lá).

- Đau rát khi quan hệ tình dục do môi trường âm đạo bị khô hoặc viêm nhiễm.

Nữ giới bị mất cân bằng pH âm đạo thường có các biểu hiện bất thường ở vùng kín

3. Cách khắc phục tình trạng pH âm đạo mất cân bằng

3.1. Sử dụng Probiotic

Probiotic là lợi khuẩn, đặc biệt là nhóm Lactobacillus có vai trò duy trì độ pH tự nhiên của âm đạo. Việc bổ sung probiotic có thể giúp khôi phục và duy trì sự cân bằng vi khuẩn trong âm đạo, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại và nấm men.

Nguồn cung cấp probiotic nhiều nhất là: nấm kefir, sữa chua, kim chi hoặc các loại đồ muối lên men. Ngoài ra, nữ giới cũng có thể dùng các sản phẩm bổ sung probiotic dạng viên hoặc bột dưới sự tham vấn của bác sĩ chuyên khoa.

3.2. Không tự ý sử dụng dung dịch vệ sinh

Dung dịch vệ sinh vùng kín chứa hóa chất mạnh có thể khiến pH âm đạo mất cân bằng. Vì vậy, nữ giới chỉ nên dùng dung dịch vệ sinh khi có sự chỉ định và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ chuyên khoa.

Khi lựa chọn dung dịch vệ sinh cần tránh sản phẩm có hương liệu và chất tẩy mạnh vì chúng dễ gây kích ứng da, khiến pH âm đạo bị thay đổi. Tốt nhất nên chọn dung dịch vệ sinh vùng kín có tính axit nhẹ (pH 3.8 - 4.5) để phù hợp với độ pH tự nhiên của âm đạo, không làm mất cân bằng hệ vi khuẩn tự nhiên.

Bổ sung thực phẩm giàu probiotic giúp cân bằng pH âm đạo

3.3. Đảm bảo lối sống lành mạnh

Lối sống và thói quen hàng ngày có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe âm đạo. Việc duy trì một lối sống lành mạnh không chỉ giúp cân bằng pH mà còn tăng cường sức khỏe:

- Chế độ ăn giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất qua các thực phẩm giàu probiotic, trái cây, rau xanh,... giúp cơ thể duy trì sự cân bằng hormone, ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe âm đạo. 

- Nước giúp duy trì độ ẩm tự nhiên và làm sạch cơ thể, loại bỏ các độc tố. Uống đủ nước hàng ngày giúp ngăn ngừa tình trạng khô âm đạo và hỗ trợ cân bằng pH.

- Căng thẳng trong thời gian dài gây ảnh hưởng đến hormone và khiến pH âm đạo bị mất cân bằng. Vì thế hãy thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng như yoga, thiền hoặc tập thể dục đều đặn để cải thiện tâm trạng và cân bằng nội tiết tố.

- Quan hệ tình dục an toàn để tự bảo vệ mình trước nguy cơ lây bệnh qua đường tình dục và giữ ổn định pH âm đạo. 

3.4. Thăm khám phụ khoa

Khi đã áp dụng các biện pháp tự nhiên nhưng tình trạng pH âm đạo mất cân bằng không cải thiện thì việc thăm khám bác sĩ là cần thiết. Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây mất cân bằng pH và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Đối với trường hợp có tiền sử mất cân bằng pH thường xuyên, bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp chăm sóc dài hạn như điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng probiotic định kỳ,...

pH âm đạo mất cân bằng cần được khắc phục nhanh chóng để tránh gặp phải các vấn đề về sức khỏe sinh sản. Nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nào của mất cân bằng pH âm đạo, nữ giới nên sớm thăm khám bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp chẩn đoán nguyên nhân và điều trị kịp thời để sức khỏe sinh sản được bảo vệ tốt nhất. 

Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám Sản phụ khoa cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC hãy liên hệ trực tiếp tổng đài 1900 56 56 56 để được hướng dẫn và xác nhận lịch hẹn nhanh chóng.