1. Hiểu về giấc ngủ REM sáng ở trẻ sơ sinh 

Để hiểu về REM sáng, chúng ta cần tìm hiểu tổng quan về các giai đoạn của giấc ngủ. Chu kỳ ngủ của con người, kể cả ở trẻ sơ sinh, thường được phân thành hai giai đoạn cơ bản:

Giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement – chuyển động mắt nhanh): Đây là giai đoạn não bộ hoạt động mạnh mẽ, tương tự như khi thức. Đặc trưng của giai đoạn này là mắt cử động nhanh dưới mí mắt đóng, nhịp thở và nhịp tim không đều, và cơ thể có thể xuất hiện những cử động giật mình, co giật nhẹ. Đây cũng là giai đoạn mà chúng ta thường mơ;

Giấc ngủ REM sáng ở trẻ sơ sinh là một giai đoạn trong chu kỳ giấc ngủ  

Giấc ngủ NREM (Non-Rapid Eye Movement – không chuyển động mắt nhanh): Giai đoạn này được chia thành các pha từ ngủ nông đến ngủ sâu nhất. Trong giai đoạn NREM, cơ thể thư giãn hoàn toàn, nhịp thở và nhịp tim ổn định, và hoạt động não bộ giảm xuống.

Đối với trẻ sơ sinh, giấc ngủ REM chiếm khoảng một nửa tổng thời gian ngủ mỗi ngày, cho thấy tầm quan trọng đặc biệt của giai đoạn này trong những năm tháng đầu đời. Đặc điểm của giấc ngủ REM sáng ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Mắt bé chuyển động nhanh dưới mí mắt nhắm kín;
• Hơi thở không đều, có thể kèm theo cử động nhẹ như co giật tay chân;
• Khuôn mặt bé thay đổi biểu cảm như mỉm cười, cau mày;
• Não vẫn duy trì mức độ hoạt động cao, gần tương đương với trạng thái thức;
• Trẻ dễ tỉnh giấc hơn so với khi đang trong giai đoạn ngủ sâu.

2. Vai trò của giấc ngủ REM sáng ở trẻ sơ sinh

Dù thuộc bất kỳ giai đoạn nào, giấc ngủ đều giữ vai trò thiết yếu đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh. Giấc ngủ REM vào buổi sáng ở trẻ sơ sinh được xem là yếu tố then chốt hỗ trợ sự phát triển toàn diện của bé nhờ những lợi ích nổi bật sau đây:

Hỗ trợ sự hoàn thiện não bộ và khả năng nhận thức

Trong giai đoạn REM, các nơ-ron thần kinh được kích hoạt liên tục, giúp tăng kết nối giữa các vùng não. Ở trẻ sơ sinh, khi não đang phát triển nhanh chóng, điều này giúp hỗ trợ:

• Tăng cường kết nối giữa các tế bào thần kinh trong não;
• Góp phần nâng cao khả năng tư duy, giao tiếp và tiếp thu kiến thức trong tương lai;
• Giúp trẻ tiếp thu và phân tích các kích thích từ xung quanh một cách hiệu quả hơn.

Giấc ngủ REM sáng ở trẻ sơ sinh có vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển thần kinh và trí tuệ 

Hỗ trợ trí nhớ và học tập

Ngay từ khi chào đời, trẻ đã bắt đầu tiếp nhận rất nhiều kích thích từ âm thanh, ánh sáng, mùi vị và tiếp xúc da. Giấc ngủ REM là thời điểm giúp bé củng cố những trải nghiệm này vào trí nhớ dài hạn. Theo nghiên cứu, giấc ngủ REM sáng giúp trẻ:

• Lưu trữ thông tin mới thu nhận được trong ngày;
• Xử lý và phân loại cảm xúc, giúp trẻ ổn định tâm lý;
• Tăng khả năng phản xạ và thích nghi với môi trường.

Cân bằng cảm xúc và tâm lý

Giấc ngủ REM, đặc biệt vào buổi sáng khi hormone cortisol (hormone căng thẳng) có xu hướng tăng nhẹ, giúp trẻ ổn định cảm xúc, giảm căng thẳng và duy trì trạng thái tinh thần thoải mái hơn khi thức dậy.

Hỗ trợ phát triển thể chất

Dù REM chủ yếu là giai đoạn hoạt động của não, song đây cũng là thời điểm:

• Tăng tiết hormone tăng trưởng (GH), hỗ trợ chiều cao và cân nặng;
• Giúp trẻ tái tạo năng lượng và sẵn sàng tham gia các hoạt động vận động sau khi thức giấc.

3. Cách hỗ trợ trẻ vượt REM sáng 

Để giúp trẻ vượt qua giai đoạn REM sáng một cách nhẹ nhàng và duy trì giấc ngủ chất lượng, cha mẹ có thể áp dụng một số phương pháp sau:

Thiết lập thói quen ngủ khoa học

Trẻ cần có giờ đi ngủ và thức dậy cố định mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Việc duy trì lịch trình đều đặn sẽ giúp cơ thể trẻ làm quen với nhịp sinh học tự nhiên, hạn chế tình trạng thức giấc đột ngột ở giai đoạn REM sáng.

Tạo môi trường ngủ lý tưởng

Không gian phòng ngủ nên yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ hoặc tối hoàn toàn. Nhiệt độ phòng nên duy trì trong khoảng 26-28°C, tránh quá lạnh hoặc quá nóng. Nếu bé thường tỉnh giấc vào sáng sớm, cha mẹ có thể sử dụng rèm chắn sáng để hạn chế ánh sáng mặt trời lọt vào phòng quá sớm.

Cha mẹ cần ưu tiên tạo môi trường lý tưởng cho trẻ 

Hạn chế kích thích mạnh trước khi ngủ

Tránh cho trẻ bị kích thích ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ. Thay vào đó, hãy đọc sách, kể chuyện hoặc nghe nhạc nhẹ để giúp bé thư giãn.

Đảm bảo bé ngủ đủ giấc

Giấc ngủ bị thiếu hụt khiến trẻ dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, chập chờn, làm tăng khả năng tỉnh giấc trong giai đoạn REM sáng. Vì vậy, cha mẹ cần theo dõi tổng thời gian ngủ phù hợp với độ tuổi của trẻ.

Dỗ dành khi bé tỉnh giấc sớm

Nếu trẻ tỉnh dậy trong giai đoạn REM sáng nhưng vẫn còn buồn ngủ, hãy nhẹ nhàng vỗ về, hát ru hoặc ôm ấp để bé an tâm và dễ quay lại giấc ngủ. 

Trên đây là toàn bộ thông tin về giấc ngủ REM sáng của trẻ, bao gồm định nghĩa, vai trò và những biện pháp cha mẹ có thể áp dụng để đảm bảo chất lượng giấc ngủ cho trẻ. Hy vọng rằng qua bài viết này, cha mẹ sẽ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của giấc ngủ REM trong sự phát triển não bộ và thể chất của bé, từ đó xây dựng một môi trường ngủ lành mạnh, khoa học để hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện ngay từ những năm tháng đầu đời.

Nếu có thêm thắc mắc cần giải đáp hoặc nhu cầu tư vấn các vấn đề liên quan đến sức khỏe của trẻ, cha mẹ có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.