1. Ruột kết là gì và yếu tố nào dễ gây nên bệnh ung thư ruột kết?

1.1. Ruột kết: Vị trí và cấu tạo

Nhắc tới đại tràng số đông mọi người đều biết nhưng khi hỏi ruột kết là gì, thường sẽ có nhiều người băn khoăn. Ruột kết chính là đại tràng - phần cuối cùng của hệ tiêu hóa, nối tiếp giữa ruột non và trực tràng. 

Ruột kết có chiều dài khoảng 1.5 - 1.8 mét với 4 phần chính:

- Manh tràng: Phần đầu tiếp giáp với ruột non.

- Đại tràng lên: Nằm phía bên mạn sườn phải.

- Đại tràng ngang: Vắt ngang từ góc gan ở phía trên rốn.

- Đại tràng xuống: bắt đầu từ góc lách chạy dọc xuống hố chậu trái, nối tiếp với trực tràng.

Ruột kết vai trò quan trọng trong việc hấp thụ nước, khoáng chất và tích trữ phân trước khi đào thải ra ngoài qua trực tràng.

1.2. Yếu tố làm tăng khả năng bị ung thư ruột kết

Ung thư ruột kết là kết quả từ sự phát triển bất thường của các tế bào bên trong ruột kết, xuất phát từ các yếu tố nguy cơ:- Di truyền

Tiền sử gia đình có người bị ung thư đại tràng hoặc polyp tuyến gia đình (FAP) thường làm tăng nguy cơ đối với bệnh ung thư ruột kết. Điều này có liên quan mật thiết với đột biến gen di truyền.

- Tuổi tác

Ung thư ruột kết thường xảy ra ở những người trên 50 tuổi. 

- Chế độ ăn uống không lành mạnh

Ăn nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa, thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn và ít chất xơ có thể làm giảm khả năng cung cấp chất chống oxy hóa và chất xơ bảo vệ ruột kết từ đó làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết.

- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

+ Nghiện hút thuốc lá khiến cho chất độc trong thuốc tấn công cơ thể, làm tăng nguy cơ phát triển khối u.

+ Uống quá nhiều bia rượu trong thời gian dài khiến cho niêm mạc ruột kết bị tổn thương, tăng nguy cơ gây đột biến tế bào.

+ Ít vận động thể chất làm chậm quá trình tiêu hóa và gia tăng tích tụ độc tố trong ruột kết.

- Polyp đại tràng

Một số trường hợp polyp đại tràng không được loại bỏ kịp thời có nguy cơ tiến triển ung thư ruột kết.

- Bệnh viêm ruột mạn tính

Viêm loét đại tràng mạn tính, bệnh Crohn,... đều thuộc nhóm có nguy cơ cao đối với ung thư ruột kết vì niêm mạc ruột thường xuyên bị tổn thương trong thời gian dài thúc đẩy tế bào ung thư phát triển.

- Béo phì và tiểu đường

Đây là các yếu tố khiến cho nguy cơ mắc ung thư ruột kết cao hơn người có cân nặng và điều kiện sức khỏe bình thường.

Hình ảnh mô tả sự nhân lên của tế bào ung thư ruột kết

2. Triệu chứng báo hiệu bệnh ung thư ruột kết là gì?

Do số đông người bệnh không biết triệu chứng ung thư ruột kết là gì và bệnh ít khi thể hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu nên thường phát hiện muộn. Nếu gặp phải các triệu chứng sau thì người bệnh cần kịp thời đi thăm khám để được chẩn đoán đúng bệnh ung thư ruột kết:

2.1. Thói quen đại tiện thay đổi bất thường

Thói quen đại tiện của bệnh nhân ung thư ruột kết có sự thay đổi bất thường:

- Thường xuyên bị táo bón hoặc tiêu chảy không rõ nguyên nhân.

- Phân thay đổi hình dạng: Nhỏ dẹt hoặc mỏng hơn bình thường.

- Đi đại tiện nhiều lần nhưng luôn có cảm giác đi ngoài không hết phân và hay bị đau trong quá trình đại tiện.

2.2. Phân có nhầy máu

Bệnh nhân ung thư ruột kết khi đi đại tiện phân thường dính máu đỏ tươi hoặc sẫm màu, cũng có khi bị chảy máu nhỏ giọt khi đại tiện. Máu trong phân có thể bị nhầm lẫn với bệnh trĩ, nhưng nếu kéo dài, người bệnh cần đi khám ngay.

2.3. Đau bụng và đầy hơi kéo dài

Do không biết triệu chứng của ung thư ruột kết là gì nên người bệnh dễ nhầm lẫn các tình trạng sau với rối loạn tiêu hóa thông thường:- Đau quặn âm ỉ hoặc quặn thành từng cơn không rõ nguyên nhân.

- Bụng căng tức, khó chịu kèm cảm giác đầy hơi dù khả năng ăn uống vẫn bình thường.

Người bị ung thư ruột kết thường trải qua thời gian dài với tình trạng đau bụng, đầy hơi 

2.4. Sụt cân nhanh và mệt mỏi không rõ nguyên nhân

Nếu bỗng nhiên gặp các tình trạng sau thì cũng có thể nghi ngờ đến bệnh ung thư ruột kết:

- Cân nặng sụt giảm đột ngột trong khi không áp dụng bất cứ chế độ giảm cân nào.

- Cơ thể mệt mỏi, uể oải, mất sức kéo dài mà không rõ lý do.

2.5. Triệu chứng khác

Người bị ung thư ruột kết cũng có thể thường xuyên bị:

- Buồn nôn và nôn nhiều do tăng kích thước khối u gây tắc nghẽn ruột kết.

- Thiếu máu do chảy máu kéo dài ở ruột kết gây mất máu.

3. Phương pháp nào có thể chẩn đoán đúng ung thư ruột kết?

Các phương pháp kiểm tra sau có thể cung cấp cơ sở để bác sĩ đưa ra chẩn đoán về bệnh ung thư ruột kết:

3.1. Nội soi đại tràng

Đây là quá trình sử dụng ống nội soi có gắn camera nhỏ đưa vào ruột kết để quan sát bên trong đại tràng nhằm tìm kiếm khối u, polyp hay bất cứ dấu hiệu bất thường nào khác.

Nội soi giúp chẩn đoán ung thư ruột kết

3.2. Sinh thiết

Trong quá trình nội soi đại tràng, nếu bác sĩ nghi ngờ tổn thương dạng khối u sẽ lấy một mẫu mô nhỏ (sinh thiết) để phân tích dưới kính hiển vi. Quá trình này sẽ xác định chính xác tế bào sinh thiết có phải là tế bào ác tính hay không.

3.3. Xét nghiệm máu và xét nghiệm phân

- Xét nghiệm máu CEA có thể cung cấp căn cứ để bác sĩ xác định dấu ấn của bệnh. Chỉ số CEA cao có thể gợi ý bệnh ung thư ruột kết.

- Xét nghiệm phân tìm máu ẩn có ý nghĩa quan trọng đối với phát hiện ung thư ruột kết giai đoạn sớm.

3.4. Chụp MRI

Chụp MRI cung cấp hình ảnh giúp bác sĩ xác định kích thước và vị trí của khối u, tình trạng di căn của khối u ruột kết sang các cơ quan khác.

Để hạn chế nguy cơ mắc phải bệnh ung thư ruột kết, mỗi cá nhân nên chủ động thực hiện khám sức khỏe định kỳ, thay đổi chế độ ăn lành mạnh, vận động thể thao hợp lý,...

Khi phát hiện bất cứ triệu chứng nào như đã đề cập ở trên, người bệnh có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa - Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56 để được kiểm tra, chẩn đoán đúng bệnh lý và có hướng xử trí kịp thời.