Phát hiện mắc K giáp trong lần vô tình đi kiểm tra sức khỏe 

Trước 3 ngày trở về Mỹ, chị L.T.M.K (43 tuổi) có con gái C.K.E (13  tuổi) bị đau bụng. Được người thân giới thiệu, chị K. đưa con tới Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Gò Vấp thăm khám. 

Tại đây, BSCKI. Bùi Thị Cẩm Bình - Chuyên khoa Tim mạch, chuyên khoa Nội, Phụ trách chuyên môn Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Gò Vấp chẩn đoán cháu E. bị viêm manh tràng thông qua hình ảnh siêu âm và kê toa thuốc điều trị.  

Tin tưởng bác sĩ Bình, nên ngày hôm sau, chị K. đến MEDLATEC Gò Vấp kiểm tra sức khỏe tổng quát của mình. 

Hình ảnh nhân giáp đặc được phát hiện khi chị K thực hiện siêu âm kiểm tra sức khỏe tổng quát

Chị K. cho biết, trước đó chị đã đi kiểm tra sức khỏe tại Mỹ, nên lần kiểm tra này, chị chỉ mong muốn thực hiện chẩn đoán hình ảnh mà không làm các xét nghiệm. Vì vậy, bác sĩ đã tư vấn chị K. thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cơ bản gồm: siêu âm (tuyến giáp, vú, ổ bụng), điện tim và chụp X-quang tim phổi thường quy.  

Kết quả siêu âm có nhân giáp, đó là một cấu trúc nhân giáp đặc, kích thước 7,5mm, không tăng sinh mạch máu và không có mô tả về mô hóa.  

Theo phân loại của hệ thống TIRADS, kết quả siêu âm của chị K. phân loại TIRADS 4 là nhóm nghi ngờ ác tính mức trung bình. 

Với phân loại TIRADS 4, bác sĩ Bình khuyến nghị chị K. cần thực hiện phương pháp tế bào học chọc hút bằng kim nhỏ (FNA) để chẩn đoán bệnh lý các cục, khối tuyến giáp.  

“Do chị không có triệu chứng và sắp đến giờ bay về Mỹ nên chị từ chối không thực hiện FNA. Tuy nhiên, tôi đã thuyết phục và giải thích cặn kẽ cho gia đình hiểu về ý nghĩa của FNA trong chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp. Tôi cũng nói với chị K. rằng để an tâm cứ chị cứ chọc sinh thiết trước, bác sĩ Bình sẽ nhận kết quả và gửi qua cho chị. Khi ấy chị mới đồng ý chọc sinh thiết”, bác sĩ Bình chia sẻ. 

Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy: FNA nhân giáp thùy (P) kích thước 5,7x7,5mm, dưới hướng dẫn siêu âm tại phòng Siêu âm, khoa Giải phẫu bệnh thu được ít dịch hồng. Trên lam phết tế bào thấy tăng sinh tế bào biểu mô tuyến nhân giáp có nhân biến đổi: Nhân sáng, nhân khía, có thể vùi trong nhân, các tế bào này sắp xếp dạng nhú.  

Bằng tiêu chuẩn “vàng” - xét nghiệm giải phẫu bệnh chẩn đoán: Carcinoma tuyến giáp dạng nhú (phân loại theo hệ thống Bethesda nhóm VI). Từ đó, bác sĩ Bình đoán xác định chị K. bị ung thư giáp dạng nhú. 

Ung thư tuyến giáp - Bệnh lý thầm lặng, khi nào cần FNA nhân giáp? 

Theo bác sĩ Bình, ung thư tuyến giáp (K giáp) là một bệnh âm thầm, không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Trên siêu âm, các nhân giáp thường rất nhỏ, có thể dễ dàng bị bỏ qua nếu không được đánh giá kỹ lưỡng. 

Ung thư tuyến giáp diễn biến âm thầm, thường phát hiện tình cờ qua kiểm tra sức khỏe. Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Với kinh nghiệm hơn 30 năm thăm khám, bác sĩ Bình cho biết, những bệnh nhân được xếp vào phân độ TIRADS 4 (6 điểm) nên có chỉ định FNA, giúp chẩn đoán đúng và tránh bỏ sót bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mô tả hình ảnh không có gì nổi bật, nhưng tổng điểm TIRADS đạt 6 điểm, vẫn có chỉ định FNA. Trong trường hợp nhân giáp nhỏ, mô tả không rõ ràng, nhưng nếu có nghi ngờ lâm sàng hoặc phân độ TIRADS ở mức đáng lưu ý, vẫn nên thực hiện FNA. Đặc biệt, không thể chờ nhân lớn hoặc có dấu hiệu đặc biệt mới chẩn đoán, mà cần cá thể hóa theo từng tình huống cụ thể. Để làm được việc này cần dựa vào kết quả chẩn đoán, từ đó bác sĩ đưa ra cá thể hóa điều trị cho từng bệnh nhân. 

Thông thường FNA nhân giáp được chỉ định theo nguyên tắc sau: 

• Nếu nhân giáp TIRADS 4 có kích thước >1,5cm (tức >15mm) cần phải chọc FNA để kiểm tra tế bào ung thư. 
• Nếu nhân giáp <1cm, bác sĩ cần căn cứ vào mô tả chi tiết trên siêu âm để đưa ra chỉ định FNA. 

Ung thư tuyến giáp - Phát hiện sớm, ngăn ngừa hậu quả nguy hiểm 

Trong các bệnh lý tuyến giáp, ung thư tuyến giáp thể nhú là thể phổ biến nhất, chiếm khoảng 80-85% các trường hợp ung thư tuyến giáp. Mặc dù là bệnh tiến triển chậm, tiên lượng tốt, nhưng không vì vậy mà người bệnh có thể chủ quan theo dõi và điều trị. 

Theo hướng dẫn lý thuyết, các nhân giáp nhỏ đôi khi được khuyến cáo theo dõi thay vì phẫu thuật. Tuy nhiên, từ góc độ lâm sàng, với hơn 30 năm kinh nghiệm, bác sĩ Bình lưu ý không thể chủ quan với bất kỳ khối u nào trong cơ thể, đặc biệt là ung thư. 

Bác sĩ Bình chia sẻ: “Không ai có thể chung sống hòa bình với một khối ung thư trong người. Nếu đã xác định là ung thư, cần điều trị dứt điểm càng sớm càng tốt. Nếu người bệnh bỏ quên theo dõi, hoặc không giám sát có thể đưa đến những hậu quả nghiêm trọng”. 

Thực tế trong quá trình thăm khám, bác sĩ Bình từng có một bệnh nhân có nhân giáp phân loại TIRADS 5 điểm, được chỉ định FNA để theo dõi, tìm tế bào ung thư. Tuy nhiên, bệnh nhân này lại chủ quan không thực hiện FNA. Sau 1 năm kể từ khi chẩn đoán có nhân giáp, đến khi thực hiện FNA, lúc này kết quả Carcinoma tuyến giáp dạng nhú. Sau đó, bệnh nhân vẫn chủ quan không đi phẫu thuật. Đáng tiếc, chỉ sau một thời gian đi khám lại và thực hiện phẫu thuật thì ung thư giáp đã di căn động mạch hạch nhóm 6, tức là hạch của khối u di căn đến hạch kế động mạch chủ - di căn xa. Sau đó, bệnh nhân phải phẫu thuật và xạ trị.   

Qua câu chuyện về sự chủ quan bệnh tật trên, bác sĩ Bình lưu ý: Nếu không thực hiện FNA sớm để xác định bản chất khối u và có phương án điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nguy cơ khối u di căn. Khi đã di căn, người bệnh thường phải trải qua phẫu thuật kết hợp với xạ trị. Tuy nhiên, sau xạ trị, dù có thể loại bỏ được phần lớn tế bào ung thư, nhưng không thể đảm bảo tuyệt đối rằng bệnh sẽ được kiểm soát hoàn toàn. Trong nhiều trường hợp, sau 5-10 năm, tế bào ung thư vẫn có thể tái phát hoặc xâm lấn sang các vùng khác của cơ thể. Vì vậy, phát hiện và điều trị sớm là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả điều trị, tiên lượng bệnh. 

Để xác định chính xác bản chất của khối phát hiện trên siêu âm, cần được thực hiện FNA khi có kích thước từ trên 1,5cm

Đối với các trường hợp nhân giáp phân loại TIRADS 4, nếu kích thước trên 1,5cm thì cần thực hiện FNA để kiểm tra tế bào ung thư. Với các nhân có kích thước nhỏ hơn, việc quyết định có cần FNA hay không sẽ dựa vào đặc điểm hình ảnh trên siêu âm. Quan trọng là phải cá thể hóa phương pháp chẩn đoán và điều trị, tức là mỗi bệnh nhân cần được đánh giá và xử lý dựa trên tình trạng cụ thể của mình, không nên áp dụng một cách máy móc. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào trình độ và kinh nghiệm của bác sĩ. 

Bác sĩ Bình cũng lưu ý, ung thư tuyến giáp là bệnh không có triệu chứng điển hình ở giai đoạn sớm, nên thường được phát hiện tình cờ qua siêu âm định kỳ. Người dân nên đến cơ sở y tế tuy tín thăm khám nếu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ như: Xuất hiện khối u hoặc cục ở vùng cổ (thường không đau); Khó nuốt, vướng ở cổ họng; Khàn tiếng kéo dài; Cảm giác nghẹn, tức cổ; Sụt cân không rõ nguyên nhân... Sau khi đã phát hiện nhân giáp, cần có chiến lược theo dõi và can thiệp hợp lý gồm: 

• Siêu âm định kỳ để đánh giá tiến triển của nhân; 
• FNA để tìm tế bào ung thư; 
• Giải phẫu bệnh nếu có kết quả nghi ngờ hoặc khẳng định ung thư; 
• Phẫu thuật, xạ trị hoặc điều trị hormone nếu cần, theo phác đồ cá thể hóa.