1. Định nghĩa xơ gan mật tiên phát

Xơ gan mật tiên phát là một loại bệnh lý mạn tính do hệ miễn dịch tự hủy hoại đường ống mật của gan. Điều này gây ảnh hưởng tới chức năng tiết mật và dẫn tới tình trạng viêm gan, theo thời gian để lại những mô sẹo xơ hóa tại gan.

Bệnh nhân xơ gan mật tiên phát thường sẽ không biểu hiện triệu chứng gì rõ ràng và chỉ phát hiện ra bệnh khi thực hiện kiểm tra định kỳ chức năng gan và xét nghiệm máu. Một số trường hợp phát hiện ra bệnh thì đã là khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường ở giai đoạn nặng như ngứa ngáy, vàng da, mệt mỏi, khô miệng, tụ dịch ở bụng và mắt cá chân, nước tiểu màu vàng sậm, viêm khớp,...

Ở giai đoạn đầu, xơ gan mật tiên phát thường không có triệu chứng đặc hiệu

Khi hệ miễn dịch tấn công đường mật thì sẽ xảy ra hiện tượng tích tụ tế bào lympho T tại gan. Đây chính là các bạch cầu, bình thường chúng có vai trò chống lại các tác nhân gây bệnh để bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên trong tình huống này thì bạch cầu lại quay sang phá hủy các tế bào lót trong đường mật của gan. Có thể bạn chưa biết thì mật có nhiệm vụ hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, đào thải độc tố, tế bào hồng cầu đã chết và cholesterol ra khỏi cơ thể. Do đó khi mật bị tấn công thì sẽ làm vô hiệu hóa chức năng quan trọng này của mật, khiến cho các chất độc ứ đọng lại và gây hại cho gan.

Hiện vẫn chưa thể xác định được rõ ràng nguyên nhân vì sao lại xảy ra tình trạng tự miễn này. Chính vì thế cách tốt nhất để phòng tránh xơ gan mật tiên phát là mỗi người cần chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị sớm.

2. Xơ gan mật tiên phát biểu hiện qua những triệu chứng như thế nào?

Ít có trường hợp bộc lộ dấu hiệu rõ rệt ngay từ giai đoạn đầu mà bệnh thường phát triển trong âm thầm theo từng thời kỳ. Tuy nhiên cũng có khi bệnh nhân phát hiện ra những bất thường ngay từ khi còn sớm, ví dụ như các triệu chứng sau:

• Đau tức vùng hạ sườn phải;

• Gan to, lách to;

• Ngứa ngáy trên da, phát ban, da vàng;

• Khô miệng;

• Luôn cảm thấy mệt mỏi;

• Hay bị buồn nôn, sụt cân, ăn không ngon miệng;

• Đau nhức cơ xương khớp, dễ bị gãy xương.

Người bệnh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi

Ngay từ khi bệnh khởi phát, người bệnh hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, kịp thời, phòng ngừa nguy cơ gặp phải những biến chứng nghiêm trọng khó điều trị về sau.

3. Mức độ nguy hiểm của bệnh xơ gan mật tiên phát

Khi bệnh đã bước sang giai đoạn nặng thì bệnh nhân có nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến sức khỏe và cả tính mạng của người bệnh. Dưới đây là các biến chứng nghiêm trọng của xơ gan mật tiên phát người bệnh cần hết sức cẩn trọng:

• Xơ gan: là giai đoạn tiến triển nặng của xơ gan mật tiên phát. Khi đó sự xuất hiện ngày càng nhiều của các mô sẹo sẽ dần thế chỗ các mô gan khỏe mạnh bình thường, từ đó là suy yếu chức năng gan, độc tố không được đào thải mà tích tụ lại trong cơ thể dẫn đến xơ gan mất bù, cuối cùng là ung thư gan;

• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: tĩnh mạch cửa là nơi đón nhận lưu lượng máu đổ về từ các cơ quan như tuyến tụy, lách, ruột vào gan. Khi xơ gan xảy ra, các mô sẹo sẽ gây cản trở dòng máu này và từ đó làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Lúc này các hormone, tạp chất và độc tố có trong thuốc và máu sẽ không được sàng lọc khi đi qua gan;

• Giãn tĩnh mạch: khi dòng máu chảy qua tĩnh mạch cửa bị nghẽn hoặc chặn lại thì nó sẽ chuyển hướng sang tĩnh mạch khác, nhất là tĩnh mạch ở các cơ quan gần gan như thực quản và dạ dày dẫn đến tăng áp lực tĩnh mạch tại đây. Do tĩnh mạch tại những khu vực này có tính chất khá là mỏng nên nếu bị tăng áp lực sẽ làm giãn lòng mạch, nghiêm trọng hơn là làm vỡ mạch gây chảy máu thực quản hoặc dạ dày, nguy hiểm tới tính mạng của bệnh nhân;

• Thiếu hụt vitamin: tổn thương đường mật khiến khả năng hấp thụ chất béo và vitamin như A, D, E, K bị ảnh hưởng, vì thế mà cơ thể bị thiếu hụt nghiêm trọng các chất dinh dưỡng này;

• Loãng xương: người bệnh thường có nguy cơ cao bị giòn và yếu xương, xương dễ gãy hơn so với người khỏe mạnh;

• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác: bệnh sẽ kéo theo các hệ lụy khác như tăng nguy cơ mắc các bệnh rối loạn miễn dịch và chuyển hóa, ví dụ như viêm khớp, xơ cứng bì hạn chế, bệnh lý tuyến giáp hay ung thư gan,...

4. Các biện pháp chẩn đoán xơ gan mật tiên phát

Người bệnh nên đi khám định kỳ mỗi năm 2 lần để nắm bắt được tình trạng sức khỏe cũng như sớm phát hiện ra bệnh. Ngoài dựa trên các biểu hiện lâm sàng, bệnh nhân cần tiến hành một số phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như sau:

• Xét nghiệm máu: nhằm giúp kiểm tra nồng độ men gan, qua đó đánh giá nguy cơ mắc bệnh cũng như tình trạng tổn thương đường mật nếu có. Xét nghiệm máu có tác dụng tìm ra sự hiện diện của các kháng thể ty lạp thể, xác định khả năng mắc xơ gan mật tiên phát của người bệnh;

• Sinh thiết gan: một mẫu mô nhỏ trong gan sẽ được bác sĩ lấy ra và đưa tới phòng thí nghiệm kiểm tra, mục đích là để kiểm tra xem bệnh đang ở giai đoạn nào;

• Chẩn đoán hình ảnh: với sự hỗ trợ của các biện pháp hiện đại như chụp CT, MRI, siêu âm đàn hồi mô gan. Kết quả trả ra sẽ giúp bác sĩ xác định được loại bệnh lý mà bệnh nhân đang gặp phải, đồng thời có tác dụng phân biệt, loại trừ nguyên nhân gây bệnh và từ đó định hướng được kế hoạch điều trị phù hợp nhất.

Xét nghiệm máu là một trong các biện pháp giúp chẩn đoán xơ gan mật tiên phát

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là một trong những địa chỉ thăm khám chất lượng, uy tín với đủ năng lực thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán nêu trên. Nếu nhận thấy bản thân đang có những triệu chứng nghi ngờ bệnh xơ gan mật tiên phát hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, bạn hãy tới MEDLATEC để được các chuyên gia đầu ngành của MEDLATEC thăm khám và kiểm tra.

Trong trường hợp bạn muốn được tư vấn kỹ lưỡng hơn, hãy gọi ngay đến tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để tổng đài viên hỗ trợ bạn nhé!