1. Vai trò của vaccine trước đại dịch

Kể từ khi Covid-19 trở thành đại dịch bùng phát mạnh mẽ trên toàn cầu vào cuối năm 2019, vaccine vẫn là một chìa khóa vàng được mọi quốc gia trông chờ để chấm dứt dịch bệnh. Theo báo cáo, đã có khoảng 100 loại vaccine khác nhau đang được thử nghiệm lâm sàng trên người và hầu hết đều có triển vọng cao.

Dự kiến trong năm 2021, trên khắp thế giới nhu cầu về vaccine Covid-19 sẽ vượt quá khả năng cung ứng. Phần lớn các nhà sản xuất đều đẩy mạnh xuất xưởng hàng triệu lô vaccine, các nước thì tập trung tăng cường công tác tiêm chủng mở rộng, đặc biệt là tiêm cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao dễ bị tổn thương khi nhiễm Covid-19 như người mắc bệnh nền, người cao tuổi và lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Để kháng thể có đủ sức chống lại mầm bệnh, mỗi người nên tiêm đủ liều lượng vaccine theo khuyến cáo của nhà sản xuất và Bộ Y tế

Tính đến thời điểm hiện tại, thực trạng tiêm chủng trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng đang diễn ra khá khả quan. Nhưng ngay cả khi đã bao phủ tới 60 - 70% tỷ lệ tiêm chủng toàn dân thì mọi người cũng không được chủ quan vì dù đã được tiêm đủ 2 mũi thì chúng ta vẫn có thể bị mắc Covid-19 và lây cho người khác (bao gồm cả người không đủ điều kiện tiêm chủng). Ngoài ra sau khi vừa tiêm xong, vaccine cũng cần có thời gian phát huy tác dụng để hệ miễn dịch tạo ra đủ kháng thể bảo vệ cơ thể, do đó người dân cần ý thức thực hiện “5K" theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế.

Trên thực tế các quốc gia như Israel, Bahrain, UAE đã thực hiện tiêm vaccine trên diện rộng nhưng vẫn phải duy trì các quy định về phòng chống dịch như tiếp tục đeo khẩu trang, khử khuẩn thường xuyên và giữ khoảng cách an toàn nơi công cộng.

2. Các phản ứng phụ có thể gặp sau tiêm

Số liệu nghiên cứu lâm sàng và thực trạng tiêm chủng cho thấy, sau khi tiêm vaccine Covid-19 cơ thể người đi tiêm thường sẽ xuất hiện một số phản ứng phụ nhưng đa phần là ở mức độ từ nhẹ tới trung bình và sẽ mất khoảng vài ngày để các triệu chứng này biến mất. Cụ thể đó là:

• Tại vị trí tiêm: đau nhức, đỏ, ngứa, sưng, nóng;

• Phản ứng toàn thân: sau tiêm sốt 38 độ trở lên, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, ớn lạnh, đau cơ hoặc đau khớp,...

Dấu hiệu ít phổ biến hơn:

• Sốt cao trên 39 độ;

• Chỗ tiêm bị sưng đau, đỏ lan rộng.

Diễn biến hiếm gặp chiếm tỷ lệ rất nhỏ:

• Khản đặc, tắc nghẹn, căng cứng hoặc ngứa ở cổ họng;

• Tê quanh môi hoặc lưỡi;

• Phát ban, nổi mẩn đỏ, da tím tái;

• Thở rít, thở dốc, khó thở, thở khò khè, cảm thấy nghẹt thở;

• Nôn, đau quặn bụng, tiêu chảy;

• Chóng mặt, choáng váng, xây xẩm mặt mày, chân tay co quắp;

• Đau cơ dữ dội;

• Huyết áp tăng hoặc giảm bất thường, thậm chí kẹt huyết áp.

3. Xử lý tình trạng sau tiêm sốt 38 độ trở lên

Theo dõi chặt chẽ nhiệt độ và thời gian sốt:

Thông thường sau tiêm covid bị sốt sẽ là sốt nhẹ, thường có thể tự khỏi sau 1 - 2 ngày. Tuy nhiên nếu thân nhiệt tăng cao trên 38,5 độ C, cần phải đặc biệt lưu ý sự thay đổi của mức nhiệt độ cũng như các triệu chứng khác kèm theo.

Trong trường hợp nếu người được tiêm chủng bị sốt cao liên tục trên 39 độ nhưng không có dấu hiệu hạ nhiệt sau khi đã sử dụng thuốc hạ sốt trong vòng 2 giờ, đi kèm với những biểu hiện khác như đau cơ, đau đầu dữ dội không do sang chấn, sốt kéo dài không thuyên giảm cần xin tư vấn trực tuyến từ bác sĩ và đến bệnh viện gần nhất. Không ngoại trừ khả năng người đi tiêm bị nhiễm Covid-19 nên có những biểu hiện này.

Ngoài biểu hiện sau tiêm sốt 38 độ, người được tiêm có thể bị đau nhức đầu và mệt mỏi

Các cách giúp khắc phục hiện tượng sau tiêm sốt 38 độ:

• Sau khi tiêm vaccine, nếu bị sốt trên 38 độ C và thấy đau nhiều, người đi tiêm có thể dùng paracetamol theo hướng dẫn với liều lượng hợp lý. Lưu ý không được sử dụng thuốc có chứa corticosteroid vì loại này khiến cho tác dụng sinh miễn dịch của vaccine bị suy giảm, trừ khi bị sốc phản vệ nặng;

• Uống nhiều nước: nên uống từ từ, chia nhỏ thành nhiều lần. Nước có thể bao gồm nước lọc, oresol, nước ép trái cây chứa nhiều Vitamin A, C ví dụ như nước cam, nước chanh, bưởi ép rất cần thiết cho cơ thể;

• Nên mặc quần áo mỏng nhẹ, thoáng mát để cơ thể thoải mái, dễ chịu và không bị bí bách hay nóng bức;

• Bên cạnh sốt cao trên 38 độ C, nếu xuất hiện các triệu chứng dưới đây cần tới ngay cơ sở y tế gần nhất:

• Ở miệng có cảm giác bị tê lưỡi và quanh môi;

• Nổi mẩn đỏ hoặc tím tái trên da, xuất huyết dưới da;

• Ngứa họng, nghẹt thở, nói khó;

• Đau tức ngực, đánh trống ngực, mạch nhanh, thậm chí ngất xỉu;

• Đau đầu kéo dài hoặc đau dữ dội, ngủ li bì, lú lẫn, co giật, hôn mê;

• Rối loạn tiêu hoá: đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy;

• Thở rít, khò khè, khó thở;

• Toàn thân cảm thấy mệt mỏi, muốn ngã, choáng váng, sốt cao trên 39 độ và không đáp ứng thuốc hạ sốt.

Chính vì thế, sau khi tiêm xong người được tiêm chủng cần theo dõi các phản ứng ít nhất trong 30 phút tại điểm tiêm chủng. Do đây là khoảng thời gian dễ xảy ra những phản ứng phụ từ nhẹ tới nặng nên cần ở lại để nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường, các nhân viên y tế với đầy đủ chuyên môn và thiết bị có thể giúp xử lý kịp thời các biến chứng nghiêm trọng.

Uống đủ nước giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu của sốt sau khi tiêm

Nếu người đi tiêm đã về nhà thì cần có người thân ở bên cạnh, chăm sóc 24/24 trong vòng 3 ngày đầu sau tiêm. Ngoài việc theo dõi các diễn biến phản ứng, cần chú ý bồi dưỡng sức khỏe đầy đủ theo như hướng dẫn của các chuyên gia y tế.

Sau tiêm Covid bị sốt hay sau tiêm sốt 38 độ trở lên là băn khoăn của rất nhiều người trước khi thực hiện tiêm chủng. Mặc dù điều này khiến nhiều người lo lắng nhưng xét trên các lợi ích mà vaccine đem lại cho cộng đồng về lâu dài thì mọi người nên tham gia tiêm phòng 2 mũi đầy đủ, trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết để xử trí tình trạng này thì sẽ không có gì đáng lo ngại. Để biết thêm các thông tin về tiêm vaccine Covid-19 và cách chăm sóc sau khi tiêm, quý bạn đọc hãy liên hệ ngay tới hotline 1900 56 56 56, tổ tư vấn của BVĐK MEDLATEC luôn sẵn sàng phục vụ.

Đánh giá sức khỏe sau khi tiêm vaccine phòng covid-19