1. Vì sao cần theo dõi chỉ số mỡ nội tạng?

Chỉ số mỡ nội tạng là số đo lượng mỡ tích tụ xung quanh các cơ quan nội tạng trong cơ thể. Theo dõi chỉ số mỡ nội tạng có vai trò quan trọng để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh lý chuyển hoá. Khi lượng mỡ nội tạng tăng cao, các chất gây viêm và hormone không lành mạnh sẽ được tạo ra, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của các hệ cơ quan, từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh như: tim mạch, tiểu đường type 2, rối loạn lipid,...

Việc theo dõi chỉ số mỡ nội tạng đều đặn sẽ giúp phát hiện sớm bất thường, từ đó có biện pháp can thiệp để tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Chỉ số mỡ nội tạng quá cao dễ gây bệnh tiểu đường type 2

2. Chi tiết phương pháp đo chỉ số mỡ nội tạng đang áp dụng hiện nay

2.1. Các phương pháp đo chỉ số mỡ nội tạng 

Chỉ số mỡ nội tạng thường được đo theo các phương pháp sau:

- Phương pháp truyền thống

+ Đo vòng eo:

Vòng eo là chỉ số gián tiếp ước tính được lượng mỡ nội tạng. Vòng eo có kích thước lớn làm tăng khả năng tích tụ mỡ nội tạng. Đây là cách ước lượng tương đối đơn giản, không yêu cầu thiết bị phức tạp nhưng thông tin không phản ánh chính xác lượng mỡ nội tạng của từng cá nhân do sự khác biệt về hình dáng cơ thể và lượng mỡ phân bố.

+ Chỉ số BMI

Chỉ số khối BMI chủ yếu đánh giá tình trạng thừa cân hay béo phì nhưng vẫn được dùng để đánh giá mỡ nội tạng. Tính chỉ số mỡ nội tạng bằng cách này nhanh, áp dụng được cho số đông nhưng không phân biệt được mỡ dưới da và mỡ nội tạng. Vì thế, đo mỡ nội tạng bằng BMI không đảm bảo tính chính xác.

- Phương pháp hiện đại

Nhờ vào tiến bộ của khoa học và công nghệ, hiện nay có nhiều công nghệ hiện đại cho phép đo và tính toán chỉ số mỡ nội tạng một cách chính xác và chi tiết như:

+ Chụp CT-Scanner

CT-Scanner cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc cơ thể, giúp định lượng mỡ nội tạng với độ chính xác cao. Tuy nhiên, do chi phí cao và sử dụng bức xạ nên phương pháp này thường được cân nhắc trước khi sử dụng trong các lần kiểm tra định kỳ.

+ Chụp MRI 

MRI để đánh giá các khoang mô mỡ của cơ thể cho các chỉ số: Thể tích cơ thể, thể tích mô mỡ toàn phần (TAT), thể tích mô mỡ dưới da (SCAT) ở thân và thể tích mô mỡ nội tạng (VAT) cũng như các chỉ số tỷ lệ tương ứng để có những tiên lượng và áp dụng các biện pháp can thiệp dinh dưỡng cần thiết.

Chụp CT-Scanner - phương pháp đo chỉ số mỡ nội tạng hiện đại

2.2. Chỉ số mỡ nội tạng như thế nào là bất thường?

Mặc dù sự phát triển của công nghệ hiện đại đã giúp việc đo chỉ số mỡ nội tạng trở nên đơn giản và chính xác hơn; nhưng chụp MRI hay CT-Scanner đều tương đối tốn kém, mất thời gian.

Vì thế, ở nhiều cơ sở y tế, bác sĩ sẽ dùng các hướng dẫn chung để đánh giá chỉ số mỡ nội tạng và những rủi ro sức khỏe đi kèm. Harvard Health chia sẻ: trong cơ thể có khoảng 10% chất béo là mỡ nội tạng. Do đó, cách đơn giản là tính tổng lượng mỡ trong cơ thể rồi ước tính mỡ nội tạng bằng cách lấy 10% của tổng đã tính.

Với phương pháp đo chỉ số nội tạng bằng kích thước vòng eo, theo Harvard Women’s Health Watch và Harvard T.H. Chan School of Public Health thì người có vòng eo từ 80cm trở lên (với nữ giới) hoặc 90cm trở lên (với nam giới) có nguy cơ gặp phải các vấn đề sức khỏe do mỡ nội tạng. 

Nếu đo mỡ nội tạng bằng máy chụp MRI, dựa trên thang điểm 1 - 59, chỉ số mỡ nội tạng bình thường ở ngưỡng < 13. Vì thế, nếu kết quả đo từ 13 trở lên được xếp vào nhóm tăng đến tăng rất cao chỉ số mỡ nội tạng, trường hợp này cần điều chỉnh lại lối sống và dinh dưỡng ngay.

3. Cách giảm và duy trì chỉ số mỡ nội tạng an toàn

Chỉ số mỡ nội tạng tăng cao gây nên nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Vì thế, để chỉ số này giảm và ở ngưỡng an toàn, bạn nên:

3.1. Thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh

Nguyên tắc cần thực hiện để có chế độ ăn uống lành mạnh là:

- Tăng cường rau xanh và trái cây giàu chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm hấp thụ calo không cần thiết và hỗ trợ loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể.

- Ưu tiên sử dụng dầu ô liu, dầu hạt cải,... để giảm lượng mỡ nội tạng.

- Hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn để tránh tăng mỡ nội tạng và nguy cơ bị rối loạn chuyển hoá.

- Uống đủ 2 lít nước/ngày để cơ thể đào thải độc tố hiệu quả.

Kết hợp dinh dưỡng lành mạnh và tập luyện đều đặn giúp kiểm soát nguy cơ tăng chỉ số mỡ nội tạng 

3.2. Duy trì chế độ tập luyện đều đặn

Tập luyện là cách để giảm chỉ số mỡ nội tạng lành mạnh và hiệu quả. Các hoạt động thể dục như chạy bộ, bơi lội, đạp xe, yoga,... vừa giúp đốt cháy calo vừa tăng cường trao đổi chất và cải thiện sức khỏe tim mạch. 

Bạn nên đặt mục tiêu luyện tập ít nhất 150 phút mỗi tuần và duy trì đều đặn. Trong quá trình tập hãy kết hợp bài tập sức mạnh với bài tập giãn cơ. Điều này vừa giúp tăng khối lượng cơ, tăng khả năng trao đổi chất và đốt mỡ hiệu quả vừa phòng ngừa được chấn thương và hỗ trợ quá trình phục hồi sau mỗi buổi tập.

3.3. Thiết lập thói quen sinh hoạt lành mạnh và kiểm soát stress

Tạo lập và duy trì được thói quen sinh hoạt lành mạnh là cách hiệu quả để tránh tăng chỉ số mỡ nội tạng. Để làm được điều này, bạn cần:

- Ngủ 7 - 8 giờ/đêm để cơ thể đảm bảo thời gian phục hồi, duy trì quá trình trao đổi chất và giảm nguy cơ tăng mỡ nội tạng.

- Kiểm soát căng thẳng bằng việc tham gia các hoạt động thiền định, yoga, đọc sách, nghe nhạc,... Điều này sẽ giúp giảm stress - yếu tố kích thích cơ thể sản sinh hormone cortisol làm tăng mỡ nội tạng. 

- Giảm tiêu thụ bia rượu và chất kích thích.

- Duy trì lịch trình sinh hoạt đều đặn, có sự cân bằng giữa công việc, nghỉ ngơi với thời gian tham gia hoạt động giải trí.

Những thông tin được đề cập ở trên hy vọng sẽ giúp bạn thấy được tầm quan trọng của việc kiểm soát chỉ số mỡ nội tạng để chủ động chăm sóc sức khỏe, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. 

Nếu gặp phải vấn đề sức khỏe bất thường, quý khách hàng có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56 để được chẩn đoán đúng và có hướng điều trị tích cực.