1. Bệnh u tuyến nước bọt mang tai là gì?

U tuyến nước bọt mang tai là một dạng bệnh của u tuyến nước bọt. Trong các tuyến nước bọt thì tuyến mang tai là tuyến lớn nhất của cơ thể, nằm vùng ngoài mặt, gần với góc hàm ở mỗi bên. Tuyến nước bọt còn ở một số vùng khác như: dưới lưỡi, dưới hàm, khoang miệng,...Đại đa số các trường hợp u tuyến nước bọt mang tai là lành tính.

U tuyến nước bọt mang tai là một trong các dạng của u tuyến nước bọt

Có thể phân bệnh lý này thành 2 loại:

- Khối u lành tính

Thường gồm có: u tuyến tế bào đáy, u Warthin, u myoepithelioma,… Tuy phần lớn trường hợp là lành tính nhưng vẫn có một số ít loại u tuyến nước bọt mang tai lành tính có nguy cơ tiến triển ác tính.

- Khối u ác tính

Gồm có: ung thư biểu mô tế bào acinic, ung thư biểu mô tuyến nhầy, ung thư biểu mô tuyến, ung thư biểu mô nang tuyến, ung thư biểu mô tế bào vảy,... Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý rằng ung thư tế bào vảy của niêm mạc vùng vòm họng có thể di căn đến tuyến nước bọt mang tai, gây ra tổn thương thứ phát tại đây.

2. Nguyên nhân và triệu chứng bệnh u tuyến nước bọt mang tai

2.1. Nguyên nhân gây ra bệnh u tuyến mang tai

Mặc dù chưa có kết luận khẳng định về nguyên nhân chính xác gây nên bệnh u tuyến nước bọt mang tai nhưng có một số yếu tố nguy cơ cao đối với bệnh là: biến đổi gen, hút thuốc lá, tiếp xúc với tia xạ. Trong đó, việc hút thuốc lá trong một thời gian dài được xem là yếu tố chính gây ra bệnh lý này.

2.2. Triệu chứng bệnh u tuyến nước bọt mang tai

Bệnh u tuyến nước bọt mang tai có triệu chứng phổ biến nhất là: khó nhai, liệt mặt, sưng thành khối ở góc hàm,... Tuy nhiên, có những trường hợp không hề xuất hiện triệu chứng. 

Tùy thuộc vào dạng khối u lành hay ác tính mà triệu chứng của bệnh cũng sẽ có sự khác nhau:

Người bị u tuyến nước bọt mang tai thường có khối u sưng ở góc hàm

- Trường hợp u lành tính

Khối u phát triển trong nhiều năm liền, không gây đau, thường chỉ tăng kích thước khi bị nhiễm trùng, bắt đầu hình thành nang hoặc bên trong khối u có hiện tượng chảy máu. 

- Trường hợp u ác tính

Kích thước khối u tăng nhanh chóng gây đau đớn cho người bệnh, có thể bị liệt không hoàn toàn hoặc hoàn toàn dây thần kinh mặt.

3. Chẩn đoán và điều trị bệnh u tuyến nước bọt mang tai

3.1. Chẩn đoán u tuyến nước bọt mang tai

Tuy hầu hết các trường hợp mắc u tuyến nước bọt mang tai là lành tính nhưng vẫn có một số ít khối u tiến triển ác tính, nếu không được điều trị sớm có thể biến chứng vô cùng nguy hiểm như: liệt mặt vì dây thần kinh bị chèn ép, mù lòa, giảm thính lực,... Vì thế, việc thăm khám để được chẩn đoán khi phát hiện ra khối u vùng mặt là cần thiết.

Thông thường, bác sĩ sẽ sờ nắn và kiểm tra khối u khi bệnh nhân đến thăm khám u tuyến nước bọt mang tai. Tiếp sau đó, bác sĩ cũng sẽ sờ nắn hạch cổ và đánh giá dây thần kinh mặt bởi liệt dây thần kinh mặt là một trong những dấu hiệu cảnh báo tổn thương ác tính. Ngoài ra, vùng cổ và da đầu cũng được kiểm tra để tìm tổn thương nghi ngờ ung thư.

Với những trường hợp nghi ngờ khối u tuyến nước bọt mang tai ác tính bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các xét nghiệm: siêu âm, sinh thiết chọc hút kim nhỏ, chụp MRI.

3.2. Điều trị u tuyến nước bọt mang tai

Phương pháp điều trị u tuyến nước bọt mang tai được bác sĩ quyết định dựa trên tính chất của khối u. Các trường hợp u lành tính chủ yếu sẽ được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ khối u. Khối u tuyến nước bọt mang tai ác tính thường lựa chọn điều trị phẫu thuật hoặc có thể kết hợp với xạ trị, cụ thể gồm:

Thăm khám bác sĩ chuyên khoa giúp chẩn đoán và đánh giá tình trạng lành/ác tính của u tuyến nước bọt mang tai

- Với ung thư biểu mô mucoepidermoid

Phẫu thuật cắt bỏ trên phạm vi rộng kết hợp xạ trị nếu tổn thương ở mức độ cao. Hiệu quả điều trị cho tiên lượng sống sau 5 năm khoảng 95% ở trường hợp cấp thấp, ảnh hưởng chủ yếu đến tế bào chất nhầy; khoảng 50% ở trường hợp cấp cao, chủ yếu ảnh hưởng đến tế bào biểu bì. Với bệnh nhân bị di căn đến bạch huyết khu vực sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ kết hợp xạ trị sau phẫu thuật.

- Với ung thư biểu mô nang tuyến adenoid

Chủ yếu điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ khối u trên diện rộng nhưng nguy cơ tái phát cục bộ rất cao. Tiên lượng sống sau 5 năm khi đã phẫu thuật tương đối cao nhưng sau 10 năm tỷ lệ sẽ kém hơn nhiều so với bệnh nhân di căn xa. Nhiều trường hợp bệnh nhân đã sống sau phẫu thuật 5 - 10 năm bị di căn phổi và tử vong.

- Với ung thư biểu mô tế bào acinic

Điều trị phẫu thuật cắt bỏ trên diện rộng cho tiên lượng tốt.

Riêng đối với bệnh nhân có khối u liên quan trực tiếp đến dây thần kinh, bác sĩ sẽ cân nhắc về việc phẫu thuật giải phóng dây thần kinh mặt.

Không hút thuốc lá, kiêng rượu bia và duy trì lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư nói chung và ung thư tuyến nước bọt nói riêng.

Phát hiện để điều trị sớm u tuyến nước bọt mang tai là việc tốt nhất để ngăn chặn những hệ lụy không đáng có cho sức khỏe. Muốn làm được điều này, khám sức khỏe định kỳ hoặc thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi có dấu hiệu bất thường vùng đầu cổ là việc nên làm.

Quý khách hàng có nhu cầu sàng lọc u tuyến nước bọt mang tai có thể đặt lịch thăm khám qua tổng đài 1900 56 56 56 của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Bệnh viện sở hữu Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế với 2 chứng chỉ song hành là ISO 15189:2012 và CAP cùng Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh với hệ thống thiết bị y khoa tiên tiến bậc nhất, đảm bảo cung cấp kết quả kiểm tra sức khỏe có tính chính xác cao, mang lại sự yên tâm cho quý khách hàng.