1. Tìm hiểu chung về bệnh thủy đậu

Bệnh thủy đậu còn có tên gọi dân gian là trái rạ, gây ra bởi virus thủy đậu Varicella. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính, virus này không chỉ gây thủy đậu mà còn là tác nhân gây nên bệnh zona thần kinh.

Thủy đậu thường bị bắt gặp nhiều ở trẻ nhỏ, người lớn vẫn có thể mắc căn bệnh này nhưng ít hơn. Thời điểm tiết trời mùa xuân nồm ẩm là lúc thủy đậu dễ dàng lây lan. 

Bệnh có thể lây truyền theo các con đường như:

• Lây qua không khí do hít hoặc nuốt phải các giọt bắn đường hô hấp từ người bệnh khi nói chuyện, ho, hắt hơi,...
• Lây virus do tiếp xúc trực tiếp với chất dịch tiết ra từ nốt mụn thủy đậu.
• Lây gián tiếp khi sử dụng những đồ dùng bị nhiễm chất dịch từ nốt mụn, ví dụ như dùng chung vật dụng cá nhân với người bệnh (khăn mặt, bàn chải đánh răng, mặc chung quần áo, ăn uống chung với họ).

Bệnh thủy đậu có triệu chứng rất dễ nhận biết đó là trên da người bệnh sẽ bị nổi những mụn nước

Thủy đậu rất dễ lây nhiễm và gây ra những biểu hiện, biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, mỗi người đặc biệt là các bậc phụ huynh cần trang bị các kiến thức cơ bản về bệnh lý này để áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả cũng như điều trị kịp thời.

2. Các giai đoạn và triệu chứng của bệnh thủy đậu

Sau đây là 4 giai đoạn phát triển cùng những triệu chứng của thủy đậu qua từng giai đoạn:

2.1. Giai đoạn ủ bệnh

Là thời điểm bệnh nhân bị virus xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ ủ trong người khoảng 10 - 20 ngày và sau đó phát bệnh. Trong thời gian này, triệu chứng của bệnh ít khi bộc lộ nên rất khó để bệnh nhân nhận ra.

2.2. Giai đoạn phát bệnh

Khi bệnh bộc phát thì các dấu hiệu mới dần lộ diện, điển hình là đau nhức đầu, sốt nhẹ, toàn thân mệt mỏi. Trên da sẽ xuất hiện các nốt ban đỏ trong vòng 24 - 48 giờ đầu. Có những trường hợp còn kèm theo viêm họng và nổi hạch sau tai.

2.3. Giai đoạn toàn phát

Các triệu chứng ngày càng rõ ràng hơn như chán ăn, sốt cao, buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi và đau cơ nhiều. Từ những nốt ban đỏ sẽ dần hình thành nên các vết phỏng nước tròn (đường kính khoảng 1 - 3mm). Những mụn nước này mang lại cảm giác khó chịu và ngứa rát vô cùng.

Khi toàn thân đều xuất hiện các nốt mụn nước, thậm chí là mọc cả trong niêm mạc miệng sẽ khiến bệnh nhân gặp nhiều khó khăn khi ăn uống, nói chuyện. Thậm chí mụn nước còn to lên và bên trong có chứa mủ.

2.4. Giai đoạn hồi phục

Sau 7 - 10 ngày toàn phát, mụn nước thủy đậu sẽ vỡ ra, mụn khô dần, bong tróc và da được hồi phục. Khi đó bệnh nhân cần vệ sinh cẩn thận các nốt mụn tránh tình trạng bội nhiễm. Ngoài ra cần sử dụng kết hợp những loại thuốc trị thâm và trị sẹo bởi vì sẹo do thủy đậu để lại thường là sẹo lõm gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng.

Thủy đậu rất dễ lây nhiễm và gây ra những biểu hiện, biến chứng nghiêm trọng

3. Các biến chứng của bệnh thủy đậu 

Thủy đậu có thể hồi phục sau khi phát bệnh. Tuy nhiên nếu không tích cực điều trị trong thời gian bệnh khởi phát thì thủy đậu cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người bệnh, cụ thể như sau:

• Làm lở loét, nhiễm trùng các vết mụn nước sau khi chúng bị vỡ. Thường biến chứng này sẽ xuất hiện ở trẻ nhỏ vì trẻ không kiểm soát được việc dùng tay để gãi các nốt mụn.
• Viêm phổi: thường gặp ở người lớn trong khoảng thời gian 3 - 5 ngày sau khi bệnh khởi phát. Triệu chứng là khó thở, ho nhiều, ho ra máu và tức ngực.
• Viêm não, viêm màng não: tình trạng này phát sinh khoảng sau 1 tuần mụn nước xuất hiện, có thể gặp phải ở cả trẻ em lẫn người lớn. Biểu hiện đó là sốt cao, rối loạn tri giác, hôn mê, rung giật nhãn cầu. Nếu không được phát hiện và xử trí, biến chứng này có thể dẫn đến tử vong.
• Viêm thận và cầu thận cấp: bệnh nhân đái ra máu, dần dần là suy thận.
• Viêm thanh quản, viêm tai giữa: nếu các nốt mụn thủy đậu xuất hiện tại những khu vực này thì sẽ gây lở loét, sưng tấy, nhiễm trùng và ảnh hưởng tới chức năng tai giữa, thanh quản.
• Nếu phụ nữ mang thai mắc thủy đậu: lây nhiễm virus sang thai nhi, gây lưu thai, sảy thai, dị tật bẩm sinh,...

4. Phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh thủy đậu

4.1. Điều trị bệnh thủy đậu

Hiện nay vẫn chưa có loại thuốc đặc trị căn bệnh này mà chỉ có các thuốc hỗ trợ khắc phục triệu chứng. Thường thì bệnh nhân sẽ sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tự điều trị tại nhà. Những trường hợp xuất hiện biến chứng thì phải điều trị tại viện dưới sự theo dõi và giám sát của bác sĩ. 

Khi điều trị tại nhà, bệnh nhân cần:

• Tránh không được gãi vào các nốt mụn để mụn không bị vỡ.
• Mặc đồ rộng rãi, thoải mái, mềm và dễ thấm hút mồ hôi.
• Cách ly người bệnh sinh hoạt tại phòng riêng để không lây cho người thân trong gia đình.
• Vệ sinh, giữ gìn cơ thể sạch sẽ, tắm rửa nhẹ nhàng với nước ấm, tránh tắm bằng nước quá nóng hoặc nước lạnh.
• Nếu xảy ra biến chứng của thủy đậu, người bệnh cần được đưa đến các cơ sở y tế hay bệnh viện gần nhất để kịp thời xử trí.

Đối với việc dùng thuốc:

• Để điều trị các nốt mụn nước trên cơ thể thì bệnh nhân nên bôi bằng thuốc tím để ngăn ngừa nguy cơ hình thành sẹo và kháng viêm hiệu quả.
• Khi mụn nước bị vỡ, hãy bôi dung dịch xanh Methylen, không sử dụng thuốc đỏ hay các loại thuốc mỡ như Penixilin hay Tetaxilin.
• Không được tự ý sử dụng những loại kem trị ngứa có thành phần là Phenol cho phụ nữ có thai và trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Hiện nay vẫn chưa có loại thuốc đặc trị căn bệnh này mà chỉ có các thuốc hỗ trợ khắc phục triệu chứng

4.2. Phòng ngừa thủy đậu bằng phương pháp nào?

Một trong những cách phòng ngừa hiệu quả căn bệnh thủy đậu đó là tiêm vắc xin phòng bệnh, đặc biệt là đối với trẻ em vì sức đề kháng của trẻ còn yếu chưa đủ sức để chống lại sự tấn công của virus thủy đậu.

Do đó các bậc phụ huynh hãy đưa trẻ đi tiêm phòng tại các cơ sở y tế uy tín theo lịch tiêm như sau:

• Mũi 1: tiêm cho những trẻ trên 1 tuổi.
• Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 3 tháng. Ở những trẻ 13 tuổi trở lên thì mũi 2 tiêm cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.

Nếu đã tiếp xúc với mầm bệnh mà trước đó bạn chưa tiêm phòng, thì hãy nhanh chóng đi tiêm vắc xin trong vòng 3 ngày kể từ khi phơi nhiễm. Ngoài ra, không được dùng chung đồ dùng cá nhân với bệnh nhân, không chạm hay tiếp xúc trực tiếp với các mụn nước thủy đậu. 

Trên đây là những thông tin chung về biến chứng của bệnh thủy đậu, cách điều trị cũng như phòng ngừa căn bệnh này. Để được tư vấn về các dịch vụ thăm khám, chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh thủy đậu hoặc nếu bạn đang có nhu cầu tiêm vắc xin phòng bệnh, hãy liên hệ ngay với Hệ thống Y tế MEDLATEC. Tổng đài viên sẽ hỗ trợ tư vấn và đặt lịch khám giúp bạn cùng các bác sĩ của MEDLATEC ngay hôm nay!