Cây an xoa chữa bệnh gì? Công dụng ra sao?

Cây an xoa là dược liệu được dùng để điều trị nhiều bệnh lý, phổ biến nhất là bệnh về gan. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết hết được những công dụng của cây thuốc này. Dưới đây là một số thông tin nên biết về tác dụng chữa bệnh của dược liệu an xoa.

1. Đặc điểm của cây an xoa

Cây an xoa (helicteres hirsuta Lour) thuộc họ Parasolaceae. Y học cổ truyền gọi đây là thâu kén lông, cây dó lông,... Thuộc dòng cây bụi, an xoa cao 1 - 3m. Lá cây an xoa hình bầu dục, dài khoảng 5 - 17cm, rộng 2.5 - 7.5cm, phần đầu lá thuôn nhọn còn phần gốc lá hình tim hoặc thuôn. Mặt phía dưới lá phủ lông trắng.

Hình ảnh giúp nhận diện hoa và lá cây an xoa

Hoa an xoa mọc thành cụm, dạng ngắn, mọc ra từ nách lá. Tùy từng cây mà màu hoa có thể đỏ hoặc hồng, có khía ở cuống. Mỗi bông hoa an xoa gồm 5 cánh, 10 nhị, phần cuống gân đỏ, nhị dẹt. Bầu hoa an xoa có gợn sóng, trung bình có khoảng 25 - 30 noãn/lá noãn.

2. Cách khai thác để sử dụng dược liệu cây an xoa

- Thu hái và sơ chế

Dược liệu an xoa có thể thu hái quanh năm nhưng phổ biến nhất là vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến 11. Đây là thời điểm cây phát triển mạnh mẽ nên dược tính nhiều nhất.

- Bào chế thuốc

Khi thu hoạch xong, các bộ phận của cây sẽ được phân loại riêng rồi thái nhỏ và sấy hoặc phơi khô. Kết thúc quá trình này, dược liệu được cho vào các bao, đóng kín để dùng dần.

- Bảo quản

Muốn cây an xoa không bị mất chất, bị mốc, cần bảo quản dược liệu ở nơi khô thoáng. Nếu dược liệu có dấu hiệu mốc thì không nên sử dụng.

3. Cây an xoa có thể chữa bệnh gì?

3.1. Thành phần hóa học

Trong mỗi cây an xoa có chứa rất nhiều yếu tố vi lượng, enzyme, alcaloid và flavonoid. Đặc biệt, hoạt chất alcaloid của cây an xoa có thể chống lại tế bào ung thư để kìm hãm sự phát triển của khối u. Hoạt chất flavonoid giúp bảo vệ tế bào miễn dịch, chống oxy hóa, ngăn chặn khả năng hoạt động của gốc tự do. Đây chính là cơ sở để cây an xoa trở thành dược liệu có mặt trong rất nhiều bài thuốc chữa bệnh.

Dược liệu an xoa được phơi khô để dùng quanh năm

3.2. Công dụng của cây an xoa

- Hỗ trợ điều trị bệnh lý về gan

Nhiều người biết đến cây an xoa với công dụng trong điều trị bệnh lý về gan. Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, dược liệu an xoa giúp làm mát gan, có thể hỗ trợ điều trị xơ gan, viêm gan B, ung thư gan.

- Kiểm soát sự ổn định cân nặng

Các thành phần hoạt chất có trong cây an xoa tương đối lành tính, giúp đào thải mỡ thừa. Nhờ đó mà việc sử dụng loài cây này có thể hỗ trợ giảm cân mà không lo gặp phải tác dụng phụ.

- Phòng ngừa bệnh tim mạch

Dược liệu an xoa có thể ngăn ngừa tăng huyết áp, phòng ngừa nguy cơ tai biến mạch máu não, xơ vữa động mạch,...

- Hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp

Thành phần của loài cây này có công dụng giảm viêm nên khi sắc nước an xoa uống có thể giảm đau mỏi, nhức xương khớp. Đặc biệt, sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định, dược liệu có thể phát huy công dụng ngăn ngừa sự tái phát của bệnh lý xương khớp.

- An thần

Do thành phần của cây an xoa có tính chất an thần nhẹ nên hỗ trợ hiệu quả các vấn đề về chất lượng giấc ngủ. Cây an xoa sao vàng hạ thổ đem pha trà uống hàng ngày có thể mang lại giấc ngủ ngon, rất tốt cho người bị mất ngủ nhiều ngày.

- Hỗ trợ chữa bệnh viêm đại tràng

Flavonoid trong cây an xoa có khả năng kìm hãm sự phát triển của các tế bào viêm. Vì thế, đây là dược liệu có mặt trong nhiều bài thuốc chữa viêm đại tràng và bảo vệ đại tràng trước các tác động từ các tế bào gây viêm khác.

Cây an xoa được dùng để hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý về gan

- Hỗ trợ điều trị ung thư gan

Dược liệu xạ đen kết hợp với an xoa rất tốt cho điều trị ung thư gan. Ngoài ra, thành phần có trong 2 loại dược liệu này còn giúp đào thải độc tố ra khỏi gan và giảm tích tụ mỡ trong gan.

- Hỗ trợ điều trị viêm gan B

Thành phần của cây an xoa có chứa các hoạt chất chống viêm nên rất hiệu quả trong điều trị bệnh viêm gan B. Quá trình sử dụng dược liệu này còn giúp tăng cường đào thải độc tố ra khỏi gan để tăng tốc độ hồi phục gan bị tổn thương.

- Hỗ trợ điều trị bệnh xơ gan

Người bị xơ gan thường bị chảy máu cam, ăn kém, mệt mỏi,... do chức năng gan mất cân bằng. Cây an xoa có thể hỗ trợ ổn định cấu trúc gan, tái tạo mô gan đang bị tổn thương, nhờ đó mà tăng khả năng hồi phục của gan đang bị xơ hóa.

- Giải độc, làm mát gan

Người có thói quen ăn đồ nhiều dầu mỡ, dùng chất kích thích, uống bia rượu,... khiến cho gan thải độc kém, bị nóng lên. Việc sử dụng dược liệu an xoa có thể mang lại hiệu quả thanh nhiệt, giải độc, nhờ đó mà tránh được các triệu chứng vàng da, chóng mặt, mệt mỏi,... do gan bị tổn thương.

Do cây an xoa có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe nên hiện nay trên thị trường có khá nhiều nguồn cung cấp dược liệu này. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bạn nên tìm hiểu kỹ nguồn mua, lựa chọn đúng địa chỉ uy tín để không mua phải dược liệu pha tạp, kém chất lượng.

Mặc dù các bài thuốc chữa bệnh từ cây an xoa được nhiều người biết đến và sử dụng nhưng khả năng đáp ứng thuốc của mỗi người không giống nhau. Mặt khác, nhiều trường hợp cần kết hợp an xoa với các dược liệu khác thì mới phát huy được công dụng chữa bệnh. Một số dược liệu nếu tự ý kết hợp với nhau có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây độc tố.

Vì thế, trước khi thực hiện bất cứ bài thuốc nào từ dược liệu này, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc đông y để được hướng dẫn cách dùng, kê thang thuốc và hàm lượng sử dụng phù hợp.

BS Vân đã duyệt