1. Khái niệm chỉ số AST, ALT 

1.1. Chỉ số AST

AST (tên gọi khác là SGOT) là một loại enzyme được sản xuất ra tại gan. Nếu gan bị tổn thương hay bị hoại tử ở một vị trí nào đó, AST sẽ được giải phóng ồ ạt vào máu. Chỉ số AST ở người bình thường sẽ nằm trong khoảng từ 20 - 40 UI/L.

Ngoài gan thì AST còn xuất hiện ở những cơ quan khác như tim, thận, cơ và não trong cơ thể. Tương tự như cơ chế giải phóng ở gan, khi những cơ quan này gặp tổn thương thì AST cũng sẽ bị rò rỉ vào máu. Chẳng hạn như nếu một người bị chấn thương vùng cơ hoặc bị nhồi máu cơ tim thì chỉ số AST trong máu sẽ tăng cao. Vì vậy AST không phải là tiêu chí đánh giá đại diện cho tình trạng tổn thương gan. 

1.2. Chỉ số ALT

Chỉ số ALT là chỉ số đặc hiệu phản ánh rõ ràng hơn về các vấn đề tại gan. Bởi vì ALT chỉ được sản xuất ra tại gan, có một số lượng rất ít trong tế bào cơ vân và tim. Do đó có thể nói rằng gan là cơ quan ALT tập trung nhiều nhất và cũng sẽ được phóng thích vào máu nếu gan xảy ra tổn thương. Giới hạn bình thường của ALT là từ 7 - 56 UI/L. Nhìn chung thì khi xét nghiệm chỉ số AST và ALT ở mức bình thường sẽ gần như tương đương nhau.

Chỉ số AST và ALT tăng cao thể hiện mức độ tổn thương của gan

2. Chỉ số ALT và AST tiết lộ điều gì về sức khỏe của gan?

2.1. Chỉ số AST và ALT tăng nhẹ < 100 UI/L

Trường hợp này thường sẽ xuất hiện ở những bệnh nhân bị xơ gan, viêm gan cấp tính do virus, gan nhiễm mỡ, viêm gan mạn do tắc mật hoặc khối u di căn gan. 

Đối với những người bị vàng da do tắc mật, nhất là có sỏi mật thì chỉ số ASt và ALT sẽ tăng dưới mức 500 UI/L, có một tỷ lệ nhỏ AST và ALT tăng cao tận 3000 UI/L nhưng sẽ giảm dần về mức bình thường trở lại.

2.2. Chỉ số AST và ALT tăng vừa < 300 UI/L

Tình trạng AST và ALT tăng vừa là khi bệnh nhân bị viêm gan do sử dụng rượu. 

2.3. Chỉ số AST và ALT tăng cao > 3000 UI/L

Tình trạng này thường gặp phải ở những bệnh nhân bị hoại tử tế bào gan do nhiễm virus viêm gan cấp tính, viêm gan mạn tính, nhiễm chất độc, tổn thương gan do dùng thuốc hay trụy mạch lâu. 

Mặc dù có ý nghĩa trong việc xác định và chẩn đoán nhiều bệnh lý về gan nhưng chỉ số AST và ALT thường không phản ánh chính xác về tình trạng tổn thương gan. Cụ thể, nếu tế bào gan của bệnh nhân đang bị hoại tử rất nặng, trong 2 ngày đầu men gan sẽ tăng lên rất cao những chỉ mấy ngày sau chỉ số này lại giảm nhanh.

Chỉ số AST và ALT đều là các căn cứ giúp đánh giá, kiểm tra tình trạng sức khỏe của gan

3. Xét nghiệm ALT, AST thường được chỉ định thực hiện khi nào?

Dưới đây là những trường hợp cần thực hiện xét nghiệm men gan bạn có thể tham khảo:

• Khi cần kiểm tra chức năng gan khi cơ thể gặp phải các triệu chứng bất thường như: mệt mỏi thường xuyên, buồn nôn và nôn, ăn không ngon, vàng da, ngứa ngáy ngoài da, phân nhạt, nước tiểu sẫm màu, đau bụng vùng mạn sườn phải,... Thường thì xét nghiệm AST và ALT sẽ được chỉ định ngay từ khi bệnh nhân mới chỉ có các dấu hiệu nhẹ nhằm để phân biệt và loại trừ nguyên nhân gây ra những biểu hiện này;
• Xét nghiệm men gan được chỉ định phối hợp với các loại xét nghiệm khác để chẩn đoán căn nguyên gây bệnh gan là do: thừa cân béo phì, nghiện rượu, tiểu đường, do dùng thuốc hay đã từng mắc bệnh gan trước đó. Những xét nghiệm đi kèm khác thường là: ALP, GGT, LDH, xét nghiệm bilirubin, xét nghiệm đông máu, chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp MRI, chụp CT),...
• Thực hiện xét nghiệm men gan khi cần theo dõi diễn tiến của bệnh và hiệu quả điều trị.

4. Các bước tiến hành và lưu ý khi làm xét nghiệm men gan

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm:

• Mẫu máu của bệnh nhân sẽ được thu vào ống xét nghiệm. Đó là ống chống đông EDTA, Heparin;
• Đối với xét nghiệm chỉ số AST và ALT thì bệnh nhân không cần nhịn ăn trước khi lấy máu. Tuy nhiên nếu cần thực hiện thêm những xét nghiệm khác như test mỡ máu, đường máu, chức năng thận,... thì tốt nhất là người bệnh nên nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi lấy máu;
• Sau khi lấy máu xong, người bệnh nghỉ ngơi tại chỗ, không chạy nhảy, mang vác vật nặng hoặc làm việc ngay;
• Trước khi tiến hành xét nghiệm khoảng 3 - 4 ngày, bệnh nhân cần ngưng dùng các thuốc điều trị và không uống rượu bia để đảm bảo kết quả xét nghiệm có độ chính xác cao nhất.

Khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh về gan, bạn nên thực hiện xét nghiệm men gan để kiểm tra

Ngoài những lưu ý nêu trên, kết quả xét nghiệm có thể sẽ có sự thay đổi nếu mẫu huyết thanh bị đục, mẫu máu bị vỡ hồng cầu hoặc bệnh nhân có sử dụng thuốc gây ảnh hưởng tới chỉ số men gan.

5. Nên thực hiện xét nghiệm men gan ở đâu uy tín, chất lượng?

Hệ thống Y tế MEDLATEC với gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xét nghiệm, thăm khám và chăm sóc sức khỏe cộng đồng đã trở thành địa chỉ đáng tin cậy nhận được những đánh giá tích cực của hàng triệu khách hàng về chất lượng dịch vụ. Vì vậy bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi thực hiện xét nghiệm, chẩn đoán các bệnh lý về gan mật cũng như thăm khám các vấn đề khác về sức khỏe tại đây.

Lý do khiến rất nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn MEDLATEC là nhờ những ưu điểm sau:

• MEDLATEC quy tụ đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ đầu ngành chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm và tận tâm với nghề;
• Hệ thống trang thiết bị y tế của MEDLATEC được đầu tư đồng bộ hóa, nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài và luôn được cập nhật những công nghệ tiên tiến nhất trong ngành y khoa thế giới;
• Trung tâm Xét nghiệm MEDLATEC là một trong số ít các đơn vị y tế tại Việt Nam được công nhận song song 2 chứng chỉ quốc tế về chất lượng phòng LAB đó là ISO 15189:2012 và CAP;
• MEDLATEC là đơn vị tiên phong về dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà vô cùng thuận tiện, giúp tiết kiệm tối đa thời gian cũng như chi phí thăm khám, di chuyển cho khách hàng.

Để được hỗ trợ đặt lịch khám hoặc lấy mẫu xét nghiệm tận nơi, quý bạn đọc có thể liên hệ ngay tới hotline 1900 56 56 56 của MEDLATEC. Tổng đài viên sẽ tư vấn chi tiết hơn cho bạn về các dịch vụ tại viện.