1. Nhận biết dấu hiệu gan yếu

1.1. Như thế nào là gan yếu?

Gan đảm nhận nhiều chức năng quan trọng đối với cơ thể như: đào thải độc tố, sản xuất mật, lưu trữ và chuyển hóa các chất thành glucose khi cơ thể cần, tạo chất đông máu, chuyển hóa lipid,... Đây cũng là bộ phận duy nhất của cơ thể có khả năng tự động tái thiết lập tế bào sau khi bị tổn thương. Khi gan yếu tức là chức năng này không hoạt động tốt như bình thường nữa.

Vàng da là một trong các dấu hiệu cảnh báo gan bị yếu

1.2. Dấu hiệu gan yếu

Người bị gan yếu thường có dấu hiệu:

- Đau bụng: vùng bụng trên bên phải đau, nhức, sưng có thể là do gan bị tổn thương. Do gan bị biến dạng sang hình cong dài gần hết khoang bụng nên đỉnh cuối gan nằm ở vùng eo bên phải và gây nên những dấu hiệu này.

- Vàng da và mắt: khi các tế bào máu cũ bị mất đi, bị thiếu hụt máu thì bilirubin sẽ được tạo ra, chất này có màu vàng. Nếu khỏe mạnh, gan sẽ dễ xử lý hết bilirubin nhưng gan yếu thì bilirubin tích tụ trong máu nên chuyển màu da và mắt sang màu vàng.

- Đau khớp, mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn,... đều là dấu hiệu gan yếu.

- Đốm trên da: do khả năng lọc máu của gan không hiệu quả nữa nên bề mặt da có thể có cục máu đông hoặc các dấu hoa thị, các mảng hình mạng nhện,...

- Mất sức cơ bắp: 

Chân tay gầy yếu, bụng sưng hoặc to hơn có thể cũng do gan yếu làm mất cân bằng dung dịch trong cơ thể. 

2. Bị gan yếu nên ăn gì để chức năng gan sớm hồi phục?

2.1. Mối liên hệ giữa chức năng gan với yếu tố dinh dưỡng

Sở dĩ vấn đề gan yếu nên ăn gì được quan tâm là vì chức năng gan có mối liên hệ mật thiết với chế độ dinh dưỡng. Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng hoạt động của gan. Bởi vậy nên gan yếu thì chức năng gan cũng suy giảm, dẫn đến ăn uống không ngon miệng, khả năng hấp thu dinh dưỡng gặp vấn đề.

Chế độ dinh dưỡng tác động lớn đến chức năng gan

Có một chế độ ăn uống cân bằng và khoa học sẽ giúp bảo vệ và khôi phục ở mức độ nhất định các tổn thương gan, hạn chế các triệu chứng cũng như biến chứng không tốt đến gan.

2.2. Các thực phẩm tốt cho người bị gan yếu

- Dầu ô liu

Đây là một trong các thực phẩm nên ưu tiên để khôi phục chức năng gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy dầu oliu là chất béo lành mạnh không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn tốt đối với gan. Tiêu thụ 6.5ml dầu oliu/ngày thì có thể cải thiện men gan.

Không những thế, tiêu thụ dầu oliu cũng là cách giúp giảm lượng chất béo ở gan. Thực phẩm này còn tăng lưu lượng máu để mang đến sự khỏe mạnh cho cơ thể.

- Các loại hạt

Hạt óc chó, hạt hạnh nhân là những thực phẩm rất tốt cho sức khỏe và trí não. Lựa chọn các loại hạt này vào bữa phụ, thay đồ ăn nhanh là cách an toàn để cung cấp năng lượng cho cơ thể và acid amin, omega-3 tốt cho gan. 

Một số thực phẩm gợi ý gan yếu nên ăn gì, không nên ăn gì

- Cá

Các món ăn từ cá hoặc hải sản là thực phẩm không thể bỏ qua cho những ai đang muốn biết gan yếu nên ăn gì. Đây là nguồn thực phẩm giàu protein có lợi cho cơ thể và tốt với người bị viêm gan B. 

Tốt nhất nên chọn cá trích, cá hồi, cá ngừ,... vì chúng là giống cá béo giàu omega-3 vừa hạ mỡ gan vừa giảm viêm, tốt để cải thiện chức năng gan. Nên bổ sung 3 - 4 bữa cá/ngày.

- Rau củ

Các loại rau củ không chỉ giàu chất xơ mà còn là nguồn cung cấp vitamin đa dạng, cần cho cơ thể. Tốt nhất nên ăn các loại rau màu xanh đậm vì có chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao vừa giúp thải độc vừa bảo vệ gan và ngăn ngừa ung thư. 

- Trái cây:

+ Quả bưởi

Bưởi chứa hàm lượng dinh dưỡng cao nhưng ít calo. Sở dĩ loại trái cây này được đưa vào danh sách thực phẩm cho người cần biết gan yếu nên ăn gì là vì thành phần bưởi chứa hợp chất kích thích enzym hỗ trợ giải độc gan được sản sinh và làm việc hiệu quả.

Bưởi giúp giải độc gan

+ Nho

Nho đa dạng hàm lượng các chất dinh dưỡng như vitamin B, C, các axit amin thiết yếu nên không chỉ giúp bổ sung chất dinh dưỡng cần cho cơ thể mà còn tốt cho sức khỏe của gan.

+ Các loại quả mọng

Điển hình của nhóm này là mâm xôi, việt quất,... chúng chứa thành phần chống oxy hóa polyphenol nhờ đó mà giảm thiểu được tổn thương gan. Ăn hoặc uống nước ép từ các loại quả mọng sẽ giúp gan yếu được hồi phục tốt hơn, cải thiện phản ứng miễn dịch của tế bào.

- Bột yến mạch

Đã có nghiên cứu cho thấy bột yến mạch có thể giảm tích tụ chất béo ở gan. Ngoài ra, lượng chất xơ trong yến mạch còn ổn định tiêu hóa, tốt cho gan. Nếu chưa biết gan yếu nên ăn gì thể nên đưa bột yến mạch vào chế độ dinh dưỡng lành mạnh hàng ngày.

2.3. Một số lưu ý khi sử dụng thực phẩm tốt cho gan

Mặc dù các thực phẩm trên đây tốt cho gan nhưng muốn sử dụng hiệu quả thì cần lưu ý đến một số vấn đề như:

- Nên chọn mua các loại thực phẩm được cấp giấy chứng nhận an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

- Ăn đủ hàm lượng cần thiết và không ăn liên tục hay ăn quá nhiều trong một bữa ăn.

- Lưu ý khâu chế biến với từng loại thực phẩm để đảm bảo giữ được hàm lượng dinh dưỡng vốn có và không gây biến đổi chất dinh dưỡng.

Bên cạnh việc tìm hiểu gan yếu nên ăn gì để biết cách lựa chọn thực phẩm tốt cho gan thì bạn cũng nên chú ý phát hiện sớm các bất thường như: mệt mỏi, vàng da, đau tức hạ sườn, chán ăn, sưng to vùng gan,.... để đến cơ sở y tế chuyên khoa thăm khám, làm những kiểm tra cần thiết để đánh giá đúng chức năng gan và có phương án khắc phục tối ưu.