1. Kỹ thuật chọc hút tế bào tuyến vú

Chọc hút tế bào tuyến vú bằng kim nhỏ (Fine needle aspiration - FNA) là kỹ thuật dùng kim nhỏ lấy các mẫu tế bào từ vùng tổn thương để chẩn đoán thông qua quan sát dưới kính hiển vi quang học. Các nhà tế bào học sẽ căn cứ vào đặc điểm tế bào để suy luận ra dạng mô bệnh học cần thiết cho chẩn đoán. William Frable, nhà tế bào học nổi tiếng người Mỹ đã nói “Nhà giải phẫu bệnh giỏi phải biết diễn giải những phản ứng âm tính từ chọc hút kim nhỏ và phải biết nhận ra được mối liên hệ giữa tế bào chọc hút và mảnh cắt mô tương ứng”. Xét nghiệm tế bào học là một phần của chẩn đoán, có mối quan hệ chặt chẽ với lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và các xét nghiệm khác.

Hiện nay, có hai phương pháp chọc hút tế bào tuyến vú chính là chọc hút tế bào dưới hướng dẫn siêu âm và chọc hút tế bào không dưới hướng dẫn siêu âm hay còn gọi là chọc mù. Mỗi phương pháp sẽ có những ưu - nhược điểm riêng và được chỉ định tùy từng trường hợp.

Ảnh 1: Chọc hút kim nhỏ tuyến vú không dưới hướng dẫn siêu âm

Với kỹ thuật chọc hút tế bào thông thường không có hướng dẫn siêu âm, thường áp dụng với các tổn thương có thể khám và sờ thấy trên lâm sàng, được thực hiện trực tiếp bởi bác sĩ tế bào. Ưu điểm của phương pháp này là bác sĩ giải tế bào nắm được các thông tin lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh ngay trong quá trình chọc hút tế bào, đồng thời có thể tiến hành đánh giá nhanh tại chỗ mẫu bệnh phẩm có đạt tiêu chuẩn hay không, từ đó quyết định chọc thêm nếu bệnh phẩm chưa thỏa đáng.

Ngoài ra, phương pháp này không đòi hỏi nhiều trang thiết bị hiện đại, có thể dễ dàng thực hiện và giá thành rẻ. Tuy nhiên, cũng có một số hạn chế như: có thể chọc không trúng nếu kích thước tổn thương quá nhỏ, hoặc không lấy được tế bào ở thành phần đặc khi u có cấu trúc hỗn hợp cả thành phần đặc và thành phần nang. Để khắc phục những nhược điểm trên, đối với tổn thương nhỏ, ở vị trí sâu, tổn thương không sờ thấy hoặc khó sờ thấy trên lâm sàng, những u có thành phần đặc và nang, có thể chọc hút tế bào dưới hướng dẫn siêu âm. Kỹ thuật này được thực hiện bởi bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc bác sĩ tế bào học đã được đào tạo chọc hút dưới hướng dẫn siêu âm.

2. Giá trị của xét nghiệm tế bào học trong chẩn đoán ung thư vú

Xét nghiệm tế bào học chọc hút kim nhỏ tuyến vú đã được chứng minh là một phương pháp chẩn đoán có giá trị và độ chính xác cao đối với các tổn thương tuyến vú. Nhiều công trình nghiên cứu tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới đã được thực hiện để đánh giá giá trị của phương pháp này.

Theo đó, độ nhạy của xét nghiệm trong chẩn đoán ung thư vú trong khoảng 80- 100%, độ đặc hiệu xấp xỉ 100%. Bên cạnh giá trị cao trong chẩn đoán ung thư vú, kỹ thuật đơn giản, xâm lấn tối thiểu, ít biến chứng, giá thành hợp lý, xét nghiệm tế bào chọc hút tuyến vú được các bác sĩ lâm sàng chấp nhận và tin dùng.

3. Hệ thống phân loại tế bào học tuyến vú và hướng dẫn quản lý bệnh nhân

Với mục đích phát triển một hệ thống báo cáo kết quả chuẩn hóa và chặt chẽ, học viện Tế bào học Quốc tế (IAC) đã phát triển hệ thống phân loại tế bào học vú Yokohama, với sự đồng thuận của các nhà tế bào học, giải phẫu bệnh học, chẩn đoán hình ảnh, ngoại khoa và ung bướu. Phân loại Yokohama chia kết quả tế bào học tuyến vú thành 5 nhóm với phân tầng nguy cơ khác nhau, và khuyến cáo hướng xử trí đối với từng nhóm, cụ thể là:

• Nhóm I (tế bào không thoả đáng), được định nghĩa là các phiến đồ có mật độ tế bào quá ít hoặc dàn hoặc cố định tiêu bản quá kém dẫn đến không chẩn đoán được hình thái tế bào học. Yêu cầu của một phiến đồ thỏa đáng là khi có tối thiểu 6-7 đám tế bào biểu mô tuyến vú, mỗi đám ít nhất 10-20 tế bào. Một số trường hợp không đủ số lượng tế bào như yêu cầu trên nhưng vẫn coi là thỏa đáng nếu phù hợp với lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh, như: tổn thương áp xe hoá, dịch nang, u mỡ trong vú, hoại tử mỡ,..
• Nhóm II ( lành tính), được chẩn đoán được thiết lập trong trường hợp tế bào có những đặc điểm lành tính rõ ràng, có thể/không thể chẩn đoán được tổn thương lành tính cụ thể. Các tổn thương bao gồm: u xơ tuyến vú, biến đổi xơ nang tuyến vú, u nhú nội ống, bệnh tuyến, u tuyến, quá sản điển hình biểu mô tuyến vú,...

Ảnh 2: Hình ảnh tế bào u xơ tuyến vú với các đám tế bào biểu mô lành tính, mô đệm xơ nhày trên nền giàu tế bào nhân trần

• Nhóm III ( không điển hình): thuật ngữ không điển hình trong tế bào học chọc hút kim nhỏ tuyến vú được xác định khi tế bào có sự hiện diện của những đặc điểm phần lớn được thấy trong các tổn thương lành tính, nhưng có một vài đặc điểm không thường gặp trong các tổn thương lành tính và có thể gặp trong các tổn thương ác tính.
• Nhóm IV (nghi ngờ ác tính): Thuật ngữ nghi ngờ ác tính trong tế bào học chọc hút kim nhỏ tuyến vú được định nghĩa là sự hiện diện của một vài đặc điểm tế bào học thường được phát hiện trong tổn thương ác tính, nhưng không đủ các đặc điểm của ác tính, cả về mặt số lượng và chất lượng tế bào để chẩn đoán xác định được là ác tính.
• Nhóm V (ác tính): Chẩn đoán tế bào học ác tính khi hình ảnh tế bào ác tính rất rõ ràng và có thể chỉ ra típ ung thư vú.

Ảnh 3: Ung thư biểu mô tuyến vú với các tế bào biểu mô nhân to nhỏ không đều, hạt nhân to, rõ, màng nhân méo mó

Phân loại tế bào học Yokohama cũng hướng dẫn quản lý với từng nhóm chẩn đoán tương ứng. Theo đó, kết quả tế bào học cần kết hợp chặt chẽ với lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh.

• Nhóm I: nguy cơ ác tính (2,6 - 4,8%). Nếu chẩn đoán hình ảnh không xác định hoặc nghi ngờ, lặp lại xét nghiệm tế bào hoặc tiến hành sinh thiết lõi; nếu chẩn đoán hình ảnh lành tính thì cân nhắc lặp lại xét nghiệm tế bào.
• Nhóm II : nguy cơ ác tính (1,4 - 2,3%). Nếu đánh giá lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh là lành tính thì không bắt buộc phải sinh thiết và việc đánh giá phụ thuộc vào bản chất tự nhiên của tổn thương. Nếu lâm sàng và/hoặc chẩn đoán hình ảnh không xác định hoặc nghi ngờ, lặp lại xét nghiệm tế bào hoặc tiến hành sinh thiết lõi.
• Nhóm III : nguy cơ ác tính (13-15,7%). Đánh giá lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh: lặp lại xét nghiệm tế bào nếu đánh giá không điển hình nhiều khả năng do kỹ thuật. Nếu chất liệu mẫu tốt mà vẫn có không điển hình, lặp lại xét nghiệm tế bào hoặc tiến hành sinh thiết lõi.
• Nhóm IV: nguy cơ ác tính (84,6-97,1%). Đánh giá lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh: sinh thiết lõi là bắt buộc.
• Nhóm V: nguy cơ ác tính (99-100%). Đánh giá lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh: tiến hành sinh thiết lõi nếu có bất kỳ sự khác biệt nào. Nếu đánh giá lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh là tương đồng và ác tính, tiến hành phẫu thuật triệt căn.

Hiện nay, bệnh viện đa khoa MEDLATEC đã triển khai đầy đủ các dịch vụ chọc hút kim nhỏ tuyến vú thông thường và chọc chút kim nhỏ tuyến vú dưới hướng dẫn siêu âm cũng như đọc mẫu tiêu bản tế bào học tuyến vú. Dịch vụ được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, từ đó có thể sàng lọc, phát hiện sớm ung thư vú.

Đặc biệt, sở hữu Trung tâm Xét nghiệm hiện đại với đầy đủ các trang thiết bị được nhập khẩu từ các hãng nổi tiếng thế giới như: Thụy Sĩ, Hoa Kỳ, Nhật Bản.

Đồng thời, hệ thống tự hào là đơn vị y tế đầu tiên ở nước ta thực hiện quản lý song hành hai tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và CAP, cùng các quy định của Bộ Y tế và các chương trình nội, ngoại kiểm ở trong nước, quốc tế khác đảm bảo chất lượng xét nghiệm chính xác, hỗ trợ chẩn đoán bệnh nhanh chóng, kịp thời.

 Quý khách vui lòng có nhu cầu tư vấn sức khỏe hoặc đặt lịch ung thư vú có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56 (hỗ trợ 24/24h) của MEDLATEC để được Tổng đài viên tư vấn và hỗ trợ đặt lịch thăm khám nhanh chóng.