60-70% các quyết định lâm sàng dựa trên kết quả xét nghiệm

Mở đầu chương trình, TS Trịnh Thị Quế - Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm, Hệ thống Y tế MEDLATEC báo cáo “Vai trò của xét nghiệm trên lâm sàng”.

TS Trịnh Thị Quế - Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm báo cáo tại hội nghị

TS Quế cho biết: Xét nghiệm là chỉ định bắt buộc trong khám chữa bệnh, hiện có 60-70% các quyết định lâm sàng dựa trên kết quả xét nghiệm. Vì vậy, đây là những chỉ định không thể thiếu khi người dân đi khám, kiểm tra sức khỏe.

Tuy quan trọng và đóng vai trò quyết định trong chẩn đoán, tiên lượng, phòng bệnh, loại hình điều trị cho bệnh nhân, nhưng hiện nay chi phí cho xét nghiệm vẫn còn khiêm tốn. Theo thống kê của hệ thống y tế ở Mỹ chi phí cho xét nghiệm chỉ chiếm 2,3% chi phí khám chữa bệnh.

Tại Việt Nam, đa số các bệnh viện còn chưa chú trọng đầu tư xét nghiệm, nhưng tại MEDLATEC với định hướng xét nghiệm là hoạt động mũi nhọn nên có sự Trung tâm Xét nghiệm MEDLATEC - nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia xét nghiệm đầu ngành, cùng sự tiên phong, đón đầu những công nghệ, máy móc xét nghiệm tự động hoàn toàn, đặc biệt những hệ thống máy lần đầu tiên có mặt Việt Nam như hệ thống tự động hoàn toàn Roche 8100, Abbott Anility C, Abbott A 3600 với công suất 10.000 test/giờ… Do đó, Trung tâm có năng lực, điều kiện tốt nhất đáp ứng trên 2.000 danh mục xét nghiệm từ cơ bản đến chuyên sâu thuộc đầy đủ các chuyên khoa như: Hóa sinh - Miễn dịch, Huyết học - Đông máu, Vi sinh - Ký sinh trùng, Di truyền - Sinh học phân tử, Tế bào - Giải phẫu bệnh với thời gian trả kết quả tối ưu cho xét nghiệm cấp cứu và xét nghiệm thường quy.

Xét nghiệm được ứng dụng trên lâm sàng thế nào?

TS Quế cho biết: Xét nghiệm cần thiết cho mỗi con người từ khi trước hôn nhân thì có xét nghiệm tiền hôn nhân, trong hôn nhân có xét nghiệm hỗ trợ sinh sản, khi mang thai có xét nghiệm chẩn đoán trước sinh, ở thời kỳ sơ sinh có xét nghiệm sàng lọc và chẩn đoán bệnh sơ sinh, hay những xét nghiệm cho trẻ em đến khi trưởng thành. Tức ở mỗi giai đoạn đều có thể sử dụng xét nghiệm trong việc chăm sóc sức khỏe, vì vậy, xét nghiệm rất có giá trị trong chẩn, điều trị, tiên lượng và phòng bệnh.

Hội nghị có sự tham gia của đông đảo bác sĩ đồng nghiệp tại 5 tỉnh đến dự

Vậy xét nghiệm được ứng thế nào? TS Quế chia sẻ 5 ứng dụng của xét nghiệm gồm sàng lọc, chẩn đoán bệnh, theo dõi phục vụ điều trị, theo dõi sau điều trị và hỗ trợ dự phòng, gồm:

• Xét nghiệm sàng lọc: Được chỉ định ở những người chưa có biểu hiện bệnh, nhưng thuộc nhóm nguy cơ cao, nhằm phát hiện sớm hoặc dự báo nguy cơ xuất hiện bệnh. Xét nghiệm này thường dùng với bệnh phổ biến, vì nếu không sàng lọc mà tất cả cùng điều trị sẽ tăng gánh nặng y tế nên khi sàng lọc, như bệnh Thalassemia, sàng lọc thiếu men G6PD ở trẻ sơ sinh, hoặc với bệnh có phương pháp điều trị hiệu quả, PSA ở nam > 55 tuổi, CA 15-3 ở nữ > 50 tuổi, hoặc sàng lọc trước sinh cho phụ nữ mang thai, sàng lọc phôi… Do đó, xét nghiệm sàng lọc mang tính chiến lược quốc gia nên nhóm xét ngày được sử dụng trong tư vấn y tế hoặc y tế dự phòng.
• Xét nghiệm đối với chẩn đoán bệnh, đó là quyết định chẩn đoán, góp phần chẩn đoán, chẩn đoán phân biệt, chẩn đoán sớm.
• Xét nghiệm theo dõi phục vụ điều trị, gồm xét nghiệm pH, khí máu, điện giải để điều chỉnh kịp thời rối loạn. Hay các xét nghiệm HbA1C, Glucose máu theo dõi ĐTĐ, Thuốc tacrolimus theo dõi ghép thận,…
• Xét nghiệm theo dõi sau điều trị, đó là xét nghiệm các marker ung thư để theo dõi tái phát bệnh.
• Xét nghiệm hỗ trợ điều trị dự phòng, ví dụ HBsAb, nếu nồng độ < 10 IU/mL cần tiêm phòng nhắc lại.

Hormon nồng độ thấp, dễ thay đổi nồng độ, cần lưu ý gì khi chỉ định xét nghiệm?

Nội dung tiếp theo, PGS.TS Phạm Thiện Ngọc - Nguyên trưởng Bộ môn Hóa sinh, kiêm Trưởng khoa Hóa sinh Bệnh viện Bạch Mai, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Hóa sinh Y học Việt Nam - Cố vấn chuyên môn Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC trình bày báo cáo: Một số vấn đề về xét nghiệm hormon và cập nhật xét nghiệm miễn dịch trong bệnh tuyến giáp.

PGS.TS Phạm Thiện Ngọc báo cáo tại hội nghị

Hormon (hay còn gọi là chất nội tiết) do tuyến nội tiết sản xuất với lượng nhỏ, bài xuất trực tiếp vào máu có tác dụng sinh học lên tế bào đích, giúp cơ thể duy trì sự hằng định nội môi thông qua kiểm soát các quá trình chuyển hoa và các chức phận khác nhau của cơ thể, là tín hiệu giữa các tế bào.

Nồng độ hormon quá cao hoặc quá thấp cho thấy có vấn đề với hệ thống nội tiết. Vì vậy, xét nghiệm máu và nước tiểu để kiểm tra nồng độ hormon có thể giúp bác sĩ xác định có bị rối loạn nội tiết hay không.

Trong nội dung bài báo cáo này, chuyên gia chia sẻ trường hợp cụ thể làm xét nghiệm nội tiết, cũng như những dao động nội tiết theo nhịp sinh học như thay đổi nồng độ các hormon sinh dục trong chu kỳ kinh nguyệt, thay đổi nồng độ cortisol máu trong ngày… để bác sĩ đồng nghiệp lưu ý khi đánh giá kết quả của bệnh nhân.

Đồng thời, chuyên gia chia sẻ những lưu ý khi xác định định lượng hormon như sau:

- Nồng độ hormon trong máu rất thấp nên định lượng hormon rất khó, dễ sai nên đòi hỏi kỹ thuật nhạy, máy đo hiện đại.

- Nồng độ hormon không ổn định trong máu (thay đổi nhanh, nhiều theo nhịp sinh học) nên khó đánh giá, so sánh nếu không lấy các mẫu máu cùng thời điểm. Ví dụ thay đổi nồng độ các hormon sinh dục trong chu kỳ kinh nguyệt, thay đổi nồng độ cortisol máu trong ngày.

- Thời gian tồn tại của nhiều hormon trong máu rất ngắn nên khó định lượng.

- Khó chuẩn hóa phương pháp định lượng nên cùng một hormon, cùng một mẫu máu có thể cho kết quả khác nhau trên các máy xét nghiệm khác nhau.

Chuyên gia nhấn mạnh, việc chẩn đoán và điều trị bệnh nội tiết phụ thuộc nhiều vào xét nghiệm hóa sinh, vì vậy đòi hỏi kết quả xét nghiệm có độ tin cậy cao hơn, ví dụ bệnh đái tháo đường, bệnh tuyến yên…

Tuy nhiên, tại MEDLATEC, xét nghiệm này đang được thực hiện thường quy và cho kết quả chính xác, tin cậy.

Ngoài ra, quý đồng nghiệp được lĩnh hội kiến thức, thông tin về xét nghiệm tuyến giáp gồm xét nghiệm chẩn đoán, phân loại bệnh lý theo hội chứng, quy trình chẩn đoán bệnh lý tuyến.

NIPT - tiêu chuẩn vàng sàng lọc dị tật thai nhi ngay từ tuần thứ 9

Với báo cáo Vai trò và ý nghĩa của xét nghiệm trong sản phụ khoa, BSCKI. Phạm Tiến Thọ - Chuyên khoa Sản, Hệ thống Y tế MEDLATEC đã thông tin, kiến thức tổng quan và những ứng dụng chuyên sâu về xét nghiệm sản khoa.

Ở nội dung báo cáo này, thu hút sự quan tâm hơn cả của quý đồng nghiệp chính là phần báo cáo của chuyên gia, cũng như những câu hỏi giải đáp tới Ban Chủ tọa, đó chính là phương pháp sàng lọc trước sinh NIPT.

Bên cạnh các xét nghiệm thường quy như Double test, Triple test, xét nghiệm NIPT là phương pháp sàng lọc hiện đại nhất hiện nay, có ý nghĩa như tiêu chuẩn vàng sàng lọc dị tật thai nhi ngay từ tuần thứ 9. Xét nghiệm NIPT phân tích DNA tự do được tách chiết từ máu mẹ, tạo thư viện và giải trình tự bộ gene bằng công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới để xác định nguy cơ lệch bội nhiễm sắc thể của thai nhi, có độ chính xác lên tới 99.9%.

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC đáp ứng đầy đủ xét nghiệm sàng lọc trước sinh, trong đó riêng xét nghiệm NIPT được phân tích tự động trên hệ thống giải trình tự gene thế hệ mới MGISEQ-200; Hệ thống chuẩn bị thư viện tự động MGISP-100 đạt tiêu chuẩn CE-IVD, ISO 13485:2016, cùng hóa chất đạt tiêu chuẩn CE-IVD, ISO 13485:2016 cam kết kết quả chính xác, tin cậy và kịp thời.

Ngoài ra, các quý đồng nghiệp còn được cập nhật kiến thức, thông tin về nhóm sàng lọc sơ sinh, sàng lọc ung thư phụ khoa.

Quý bác sĩ chăm chú, lắng nghe các báo cáo

Hy vọng với thời lượng được gói gọn trong buổi sáng, mặc dù 3 chuyên đề rất chuyên sâu về xét nghiệm, nhưng sẽ giúp bác sĩ đồng nghiệp cập nhật cho mình thêm thông tin, kiến thức bổ ích về xét nghiệm để ứng dụng và chỉ định trong từng mỗi trường hợp bệnh nhân cụ thể khi quý vị thực hành lâm sàng.

Nằm trong khuôn khổ của hội nghị, chiều nay, các quý vị đồng nghiệp tiếp tục đến với báo cáo về chủ đề xét nghiệm - Báo cáo Tổng quan về chỉ điểm sinh học ung thư, do ThS.BSNT Vũ Anh Tuấn - Chuyên khoa Xét nghiệm, Hệ thống Y tế MEDLATEC trình bày.

Với ý nghĩa xét nghiệm có vai trò “xương sống”, còn chẩn đoán hình ảnh là trợ thủ đắc lực giúp bác sĩ lâm sàng có cơ sở khoa học để đưa ra kết luận chính xác, từ đó tư vấn điều trị hoặc hướng dẫn cách phòng ngừa cho người bệnh. Do đó, bên cạnh các báo cáo về ứng dụng của xét nghiệm trong chẩn đoán bệnh, ứng dụng chẩn đoán hình ảnh, đặc biệt ứng dụng chẩn đoán hình ảnh không khoảng cách mang đến giải pháp số hóa và tự động hóa thông minh.

Để giúp quý vị hiểu rõ hơn về hệ thống chẩn đoán hình ảnh không khoảng cách mang đến giải pháp số hóa và tự động hóa thông minh, nội dung tiếp theo là báo cáo Cập nhật chẩn đoán hình ảnh “không khoảng cách” mô hình 4.0, do PGS.TS Nguyễn Quốc Dũng - Phó Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam; Giám đốc Chuyên môn Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC thể hiện. Và nội dung cuối cùng của hội nghị là phần Trình diễn công nghệ chẩn đoán hình ảnh từ xa MEDIM, do ThS.BSNT Đào Danh Vĩnh - Giám đốc điều hành Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh MEDLATEC thể hiện.

Bên cạnh cập nhật ý nghĩa, thông tin về xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, tiếp sau các bài báo là phần thảo luận, trao đổi và giải đáp thắc mắc của các chuyên gia đầu ngành trong Ban chủ tọa.

Hy vọng sự thành công của hội nghị sẽ giúp quý đồng nghiệp lĩnh hội được kiến thức, kinh nghiệm về “bức tranh” tổng thể xét nghiệm để ứng dụng hiệu quả, linh hoạt trong chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc sức người dân tại Ninh Bình nói riêng, cũng như giúp người dân Việt trên toàn quốc được thụ hưởng chất lượng chăm sóc sức khỏe tốt nhất.