1. Khái niệm sỏi tụy và nguyên nhân dẫn tới sỏi tụy

Khi cơ thể không hấp thụ hoặc chuyển hóa hết canxi thì chúng sẽ tích tụ lại trong tuyến tụy, lâu ngày trở thành sỏi tụy. Tình trạng này sẽ khiến tuyến tụy bị suy giảm chức năng tiết enzyme tiêu hóa, ảnh hưởng tới ruột non và khả năng điều chỉnh lượng đường trong máu của người bệnh.

Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến sự hình thành của sỏi tụy:

• Nghiện rượu bia;

• Tăng canxi huyết;

• Sỏi mật: do tuyến tụy và mật nằm gần nhau nên trong trường hợp bệnh nhân có sỏi mật thì những viên sỏi tại đây có thể theo dòng lưu chuyển đi tới tuyến tụy.

Nghiện rượu bia làm tăng nguy cơ hình thành sỏi tụy

Mỗi bệnh nhân sẽ biểu hiện các triệu chứng khác nhau vì điều này còn phụ thuộc vào kích thước và số lượng của sỏi tụy. Nếu chúng chưa phát triển quá lớn thì rất khó để cảm nhận rõ ràng các dấu hiệu của bệnh. Nhưng nếu bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn thì sẽ bộc lộ ra những triệu chứng đặc trưng như sau:

• Tiêu chảy: xảy ra thường xuyên khiến bệnh nhân hay cảm thấy khô miệng, khát nước, mệt mỏi. Phân có mùi khác thường, màu nhợt nhạt và có váng mỡ;

• Đau bụng: cơn đau xuất hiện ở vùng bụng trên, kéo dài âm ỉ rồi lan ra sau lưng, ngày càng đau nặng;

• Sụt cân không rõ nguyên nhân: thường là khi bước vào giai đoạn nặng của bệnh;

• Sốt: có thể đi kèm với triệu chứng buồn nôn, thậm chí là ói mửa;

• Triệu chứng khác: vàng da, vàng mắt, tim đập nhanh, tắc ruột,...

Những biểu hiện của sỏi tụy khá tương đồng với các vấn đề rối loạn tiêu hóa khác nên khi mắc bệnh, nhiều người vẫn giữ tâm lý chủ quan không đi khám sớm làm bỏ lỡ mất thời điểm vàng trong điều trị. Do vậy nếu nhận ra những biểu hiện bất thường nghi ngờ sự xuất hiện của sỏi mật, người bệnh cần đi khám càng sớm càng tốt để được điều trị đúng cách, tránh biến chứng nghiêm trọng trong tương lai.

2. Các biện pháp điều trị sỏi tụy

Nếu tình trạng sỏi tụy gây tắc đường ống dẫn dịch tụy thì cần áp dụng biện pháp phẫu thuật để điều trị cho bệnh nhân. Tuy nhiên phương pháp này được coi là một dạng đại phẫu, gây áp lực tâm lý không nhỏ cho bệnh nhân và vẫn chưa thực sự đạt được hiệu quả cao. Nhưng nếu chỉ điều trị bằng nội khoa thì nguy cơ bệnh tái phát là rất lớn. 

Một bệnh lý được cho là hệ quả tất yếu của sỏi tụy đó là viêm tụy mạn tính cũng cần phải điều trị kết hợp. Để xử trí căn bệnh này cần can thiệp bằng cả nội khoa lẫn ngoại khoa. Hai loại thuốc điển hình được áp dụng trong trường hợp này Somatostatin hoặc Octreotide có tác dụng ức chế hoạt động tiết dịch tụy, áp dụng đồng thời với phương pháp nội soi ERCP (nội soi mật tụy ngược dòng) để chẩn đoán và điều trị bệnh. 

Phương pháp nội soi mật tụy ngược dòng

Trong quá trình nội soi nhằm khắc phục tình trạng chít hẹp ống tụy chính, bác sĩ cần dẫn lưu qua nội soi, cùng với đó là nong và đặt stent. Ngoài ra nếu sỏi có kích cỡ dưới 3mm thì cần cắt cơ vòng để lấy sỏi ra hoặc dùng thủy lực để tán sỏi.  

Đối với những tình huống nguy cấp như bệnh nhân viêm tụy mạn bị đau bụng dữ dội, đau kéo dài và điều trị nội khoa không đem lại hiệu quả thì cần chỉ định phẫu thuật. Các biện pháp áp dụng trong phẫu thuật bao gồm nối ống tụy với ruột, dẫn lưu, cắt bỏ một phần hay thậm chí là toàn bộ tuyến tụy bằng phẫu thuật Frey-Beger, phẫu thuật Whipple hoặc Puestow-Gillesby,...

3. Tìm hiểu sâu hơn về phẫu thuật Frey dùng trong điều trị sỏi tụy 

Đây là biện pháp được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1987, được thực hiện bằng cách cắt bỏ đầu tụy, tiếp theo là mở dọc thân đuôi tụy, nối phần này với hỗng tràng (quai ruột non đầu tiên).

Phương pháp phẫu thuật Frey thường được chỉ định thực hiện trong những trường hợp:

• Bệnh nhân đau nhiều và điều trị nội khoa không đem lại tác dụng;

• Người bệnh xuất hiện các dấu hiệu do bị sỏi tụy chèn ép như hẹp đường dẫn mật, chèn ép bó mạch mạc treo tràng trên, giãn ống tụy chính hoặc phụ, tắc và hẹp tá tràng,...

Ưu điểm của phẫu thuật Frey:

• Vùng đầu tụy thoát khỏi tình trạng bị chèn ép: đây thường là khu vực dễ hình thành sỏi tụy vì canxi lắng tụ do bệnh viêm tụy mạn tính gây nên;

• Cắt bỏ phần mô đầu tụy, tiếp theo là mở ống Santorini và ống Wirsung giúp giảm áp lực hiệu quả ở vùng ngã ba ống tụy, bệnh nhân sẽ đỡ đau sau mổ hơn;

• Phẫu thuật giúp bảo tồn cấu trúc thân và đuôi tụy. Nhờ vậy mà vẫn có thể duy trì được chức năng ngoại tiết và nội tiết của tuyến tụy;

• Phẫu thuật Frey có thể tiến hành đối với những bệnh nhân đã từng mổ nối ống tụy hoặc nang tụy;

• Đây là phương pháp được thực hiện khá đơn giản, giúp tiết kiệm được thời gian.

Nhìn chung, biện pháp phẫu thuật Frey dùng trong điều trị sỏi tụy có tác dụng giúp hạn chế triệu chứng đau, giảm nguy cơ hình thành biến chứng sau khi mổ và kiểm soát tốt tình trạng viêm tụy mạn tính đi kèm. Qua đó giúp điều trị và phòng ngừa rủi ro biến chứng đến các cơ quan xung quanh do viêm tụy mạn tính gây nên, thêm vào đó là bảo tồn chức năng tụy giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

 Phẫu thuật Frey có nhiều ưu điểm vượt trội nên thường được áp dụng để điều trị sỏi tụy

Bệnh nhân cần lưu ý để không mắc phải bệnh sỏi tụy hay viêm tụy mạn thì cần tránh xa rượu vì đây chính là nguyên nhân phổ biến gây nên căn bệnh này. Ngoài ra chức năng tiêu hóa ở những bệnh nhân bị sỏi tụy và viêm tụy rất kém nên cần bổ sung thêm các viêm enzyme hỗ trợ tiêu hóa, tăng khả năng hấp thụ thêm các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Như vậy trên đây là các biện pháp điều trị sỏi tụy bạn có thể tham khảo. Nếu bạn đang có nhu cầu được tư vấn về dịch vụ thăm khám và chẩn đoán sỏi tụy, hãy đến với Chuyên khoa Tiêu hóa của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Hiện nay tại MEDLATEC đã có hàng trăm khách hàng được Chuyên khoa Tiêu hóa và Chuyên khoa Ngoại tổng hợp điều trị phẫu thuật các bệnh lý liên quan tới gan mật và tiêu hóa thành công. Vì vậy khách hàng có thể yên tâm khi lựa chọn thăm khám và điều trị bệnh ở MEDLATEC. 

Quý khách hàng xin vui lòng liên hệ ngay tới hotline 1900 56 56 56 để được tổng đài viên của MEDLATEC hỗ trợ chi tiết hơn.