1. Đại cương về bệnh hẹp ống sống

Hẹp ống sống là gì?

Cột sống nâng đỡ cơ thể con người được cấu tạo từ nhiều đốt sống đan xen với đĩa đệm giảm sốc. Mỗi đốt sống sẽ có một lỗ sống để tủy sống và các rễ thần kinh đi qua. Khi các đốt sống xếp chồng lên nhau, các lỗ sống sẽ tạo thành một khoang rỗng xuyên suốt cột sống được gọi là ống sống.

Hẹp ống sống xảy ra khi khoang rỗng này bị thu hẹp gây chèn ép lên các dây thần kinh và tủy sống. Tình trạng này gặp nhiều ở những người trên 50 tuổi với các biểu hiện khác nhau như mỏi cổ, tê vai, đau lưng, đau lan từ hông xuống hai chân, bí tiểu, rối loạn cơ tròn, liệt (có thể là liệt nửa người, liệt hoàn toàn hay liệt tứ chi),... Tốc độ diễn tiến của bệnh khá chậm, có thể là nhiều năm hay thậm chí là hàng chục năm. Ngày nay, tình trạng này đang có xu hướng xuất hiện ở độ tuổi trẻ hơn.

Cấu tạo xương sống thông qua hình ảnh lát cắt ngang

Nguyên nhân gây hẹp ống sống là gì? 

Hẹp ống sống là do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên:

• Do bẩm sinh đã có ống sống hẹp hơn so với bình thường;

• Thoái hóa làm dày dây chằng cột sống khiến chúng chiếm nhiều khoảng trống trong lòng ống sống;

• Gai xương phát triển bên trong ống sống;

• Tình trạng viêm khiến các khớp cột sống to lên chèn vào ống sống;

• Thoát vị đĩa đệm: tuổi càng cao độ đàn hồi của đĩa đệm sẽ càng giảm sút, đồng thời nó sẽ mòn đi và lún dần vào ống sống;

• Nguyên nhân khác: trong cột sống có khối u, chấn thương cột sống, mắc bệnh về xương (ví dụ bệnh Paget),...

2. Hẹp ống sống có những biểu hiện như thế nào? 

Nhìn chung, hẹp ống sống sẽ khiến bệnh nhân phải trải qua những cơn đau nhức diễn ra âm ỉ với tần suất thường xuyên, đôi khi đau đớn dữ dội làm ảnh hưởng tới tinh thần của người bệnh.

Tùy thuộc vào vị trí hẹp ống sống mà bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau. Có 2 vị trí thường bị hẹp ống sống nhất đó là vùng cổ và vùng thắt lưng:

• Hẹp ống sống vùng cổ: gây hội chứng vai gáy với biểu hiện điển hình là nhức mỏi, yếu và tê cứng 1 thậm chí là cả 2 tay. Nếu bị nặng có thể dẫn tới liệt tứ chi;

• Hẹp ống sống thắt lưng: trường hợp này chiếm đến 75% trong các ca hẹp ống sống. Cột sống thắt lưng nằm ở giữa xương chậu và xương sườn và có tất cả là 5 đốt sống thắt lưng. Đặc biệt vùng này lại chứa dây thần kinh tọa nên khi ống sống ở đây bị hẹp sẽ gây chèn ép vào  dây thần kinh này khiến người bệnh có những biểu hiện đau dây thần kinh tọa:

• Đau lưng, nhức mỏi vùng chân, mông, đùi;

• Mông và chân có cảm giác tê và ngứa ran;

• Yếu chân, khó điều khiển, kiểm soát đi lại, vận động;

• Triệu chứng đau giảm nếu ngồi hoặc ở tư thế nghiêng về phía trước;

• Chân sẽ càng đau khi đứng lâu hay đi bộ nhiều;

• Tổn thương vùng đuôi ngựa khiến bệnh nhân không thể tự chủ đại tiểu tiện.

Mô phỏng tình trạng hẹp ống sống

Nhìn chung mức độ và biểu hiện bệnh do hẹp ống sống còn phụ thuộc vào  các yếu tố như ống sống hẹp nhiều hay ít, khả năng chịu đau, sự nhạy cảm các dây thần kinh bị chèn ép,... 

3. Hẹp ống sống có thể điều trị như thế nào? 

Bác sĩ sẽ dựa trên tình hình bệnh cảnh của mỗi người để chỉ định phương pháp điều trị hẹp ống sống phù hợp nhất. Mục tiêu điều trị là cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng vận động cho người bệnh. Các biện pháp điều trị được áp dụng phổ biến đối với những trường hợp bị hẹp ống sống:

Điều trị nội khoa:

• Sử dụng thuốc giảm đau và kháng viêm để kiểm soát các cơn đau  và sưng. Thuốc giảm đau không kê toa có thể được dùng nhưng nếu tình trạng đau không thuyên giảm và đau ngày càng nhiều thì bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc kê toa;

• Giảm đau bằng biện pháp tiêm ngoài màng cứng bằng thuốc cortisone. Mặc dù phương pháp này hiếm khi điều trị được triệt để bệnh hẹp ống sống nhưng có thể giúp gia tăng hiệu quả giảm đau cho 50% các trường hợp. 

Thực hiện các bài tập luyện vận động: thay đổi phương thức vận động bằng cách:

• Đi bộ nghiêng về phía trước, tỳ tay vào xe đẩy, chống gậy thay vì đứng thẳng lưng khi đi bộ;

• Đạp xe trong tư thế đổ lưng ra phía trước và tay chống vào tay lái;

• bảo vệ và ổn định cột sống bằng ghế tựa cong lưng về phía trước;

Phương pháp trị liệu nên được duy  trì trong khoảng 4 - 6 tuần với các biện pháp như châm cứu, massage, chườm nóng hoặc chườm lạnh để giảm đau khá hiệu quả.

Điều trị bảo tồn: 

Là phương pháp phối hợp giữa điều trị bằng thuốc, tập vật lý trị liệu, kéo giãn và điều chỉnh tư thế để hạn chế bùng phát các cơn đau. Ngoài ra người bệnh nên bỏ thuốc lá, thay vào đó bác sĩ sẽ chỉ định tăng cường các phương pháp làm chắc xương.

Biện pháp phẫu thuật:

Trong trường hợp các biện pháp điều trị nội khoa không đem lại hiệu quả, các triệu chứng không cải thiện đáng kể ngay cả khi đã áp dụng kết hợp với phương pháp điều trị bảo tồn (kéo giãn cột sống, dùng thuốc, vật lý trị liệu,...) thì bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân thực hiện phẫu thuật. Các phương pháp được tiến hành phổ biến hiện nay bao gồm:

• Làm rộng ống sống bằng phẫu thuật giải ép thần kinh;

• Phẫu thuật loại bỏ đĩa đệm kết hợp hàn xương;

• Hỗ trợ cột sống liên gai bằng cách đặt thêm dụng cụ hỗ trợ;

• Mở cửa sổ xương giải ép qua phẫu thuật nội soi.

Hẹp ống sống thường xảy ra ở vị trí cổ và thắt lưng

Trên đây là những chia sẻ của các bác sĩ đến từ Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC về tình trạng hẹp ống sống. Hy vọng với các thông tin trên, bạn đã hiểu hẹp ống sống là gì, nguyên nhân gây bệnh là do đâu và có những biện pháp gì để xử lý tình trạng này cũng như cải thiện triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra. 

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa điểm quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực y tế, trong đó bao gồm cả chuyên khoa Cơ xương khớp. Cùng với đó, MEDLATEC còn được trang bị hệ thống thiết bị y khoa hiện đại, công nghệ cao và năng lực xét nghiệm đạt chứng chỉ ISO 15189:2012 và gần đây là CAP do Hội Bệnh học Hoa Kỳ cấp giúp hỗ trợ đưa ra các kết quả chẩn đoán chính xác hơn.

Liên hệ với tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được tư vấn chi tiết  hơn.