1. Đau sau zona thần kinh được hiểu như thế nào?

Zona thần kinh là một bệnh lý do virus Varicella Zoster gây ra. Loại virus này là căn nguyên gây ra bệnh thủy đậu, nó có thể tồn tại trong hệ thần kinh của người bệnh trong thời gian dài sau đó hoạt động trở lại và gây ra bệnh zona thần kinh. Các ảnh hưởng của bệnh đối với sức khỏe không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp cũng có thể gặp phải biến chứng, cụ thể là hội chứng đau sau zona. 

Tình trạng đau sau zona thần kinh là một trong những biến chứng phổ biến 

Đau sau zona thần kinh thường gây ra những cảm giác ngứa kèm đau rát dai dẳng ở các khu vực bị phát ban trong hơn 90 ngày sau khi phát ban. 

Nguyên nhân 

Đau dây thần kinh sau zona xảy ra khi các dây thần kinh cảm giác bị virus Varicella Zoster tấn công gây ra tình trạng viêm nhiễm, xơ hóa và hoại tử ở các đầu mút tận cùng của dây thần kinh. Điều này là nguyên nhân của những cơn đau nhức thần kinh vô cùng khó chịu. 

Triệu chứng 

• Đau tại vùng da bị nổi mụn nước trước đó;
• Đau một bên của cơ thể;
• Cảm giác đau nhức và khó chịu tại vùng da bị tổn thương khi sờ, chạm hoặc khi gió thổi;
• Cơn đau thường không liên tục và không tương quan với các kích thích bên ngoài. Người bệnh thường đau nhiều hơn về đêm khiến người bệnh mất ngủ, ngủ không ngon giấc, tỉnh dậy giữa chừng. Thậm chí, các tiếp xúc nhẹ với làn da như chạm nhẹ hoặc cọ xát vào quần áo cũng gây ra tình trạng đau;
• Đau sau zona thần kinh khá dai dẳng có thể kéo dài trung bình khoảng 2 tháng đến 6 tháng hoặc có thể cả năm, thậm chí đối với một số trường hợp có thể trở thành các cơn đau mãn tính khiến người bệnh bị suy nhược toàn thân, trầm cảm,...

2. Điều trị và cách giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho tình trạng đau dây thần kinh sau zona. Tuy nhiên, các biện pháp điều trị có thể giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh như:

Điều trị nội khoa 

Điều trị nội qua bằng việc sử dụng các loại thuốc bôi ngoài da, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật, thuốc giảm đau thần kinh, thuốc giảm đau theo bậc. Người bệnh cần tuân thủ việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đạt được hiệu quả trong điều trị. 

Sử dụng thuốc là một trong những cách giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả 

Điều trị không dùng thuốc

Bao gồm các phương pháp vật lý trị liệu như: sóng ngắn, hồng ngoại, điện xung, điện phân, lazer, từ trường… nhằm giảm đau, chống viêm theo cơ chế nội sinh bền vững lâu dài, làm giảm viêm các đầu mút dây thần kinh, giảm co thắt dẫn đến giảm đau.

3. Phương pháp phòng ngừa biến chứng zona thần kinh

Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ xảy ra các biến chứng, đặc biệt là tình trạng đau dây thần kinh sau zona. Do đó, ngay khi phát hiện hoặc nghi ngờ bản thân mắc bệnh, bệnh nhân cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và chẩn đoán tình trạng bệnh, từ đó có hướng dẫn về phương pháp điều trị hiệu quả cũng như cách chăm sóc phù hợp. 

Bên cạnh đó, bệnh nhân cần nghiêm túc và kiên trì thực hiện các phương pháp chăm sóc khoa học tại nhà dưới đây để mau chóng hồi phục và ngăn ngừa nguy cơ biến chứng sau này: 

• Tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch để giảm tỷ lệ mắc bệnh zona đồng thời giảm nguy cơ phát triển các biến chứng như đau dây thần kinh sau zona;

Thực hiện tiêm phòng vắc xin đúng và đủ phác đồ 

• Việc giữ vệ sinh cơ thể nói chung và vùng da bị tổn thương nói riêng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Người bệnh cần sử dụng nước sạch, ngoài ra có thể kết hợp xà phòng lành tính, nhẹ dịu hoặc các dung dịch sát khuẩn chuyên dụng nhằm loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn và các tác nhân gây viêm nhiễm khác. Điều này giúp ngăn ngừa tình trạng bội nhiễm và hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn;
• Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng chất, đặc biệt là các chất như protein, vitamin và khoáng chất để hệ miễn dịch cũng như khả năng đề kháng của cơ thể được tăng cường. Ngoài ra, tình trạng viêm nhiễm có khả năng trở nên nghiêm trọng hơn nếu người bệnh sử dụng các loại đồ ăn cay nóng, chiến rán… Do đó, cần tuyệt đối loại bỏ nhóm thực phẩm này ra khỏi thực đơn hàng ngày;
• Thường xuyên tham gia vào các hoạt động thể dục, thể thao giúp nâng cao sức đề kháng. Cần lưu ý không lựa chọn những hoạt động mạnh sẽ khiến vùng da bị tổn thương nặng hơn;
• Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm các bệnh lý khác, người bệnh và người nhà bệnh nhân cần chú ý giữ vệ sinh không gian sống, làm việc, đảm bảo thông thoáng, không khí lưu thông tốt. 

Những cách giảm đau sau zona thần kinh được trình bày trên đây hy vọng mang tới cho người mắc những thông tin bổ ích để áp dụng hiệu quả vào quá trình giảm đau. Trong quá trình theo dõi, nếu nhận thấy các triệu chứng không thuyên giảm hoặc trầm trọng hơn, người bệnh hãy liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn hướng điều trị phù hợp.