1. Viêm phổi là gì?

Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường gặp ở phổi, do nhiều tác nhân như vi khuẩn, virus, nấm hoặc các yếu tố khác gây nên. Bệnh tác động trực tiếp đến các túi phổi (ống và túi phế nang), tiểu phế quản tận hoặc viêm tổ chức kẽ của phổi - nơi trao đổi oxy và khí carbonic trong máu, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.

Khi bị viêm, các phế nang có thể bị viêm nhiễm, chất dịch ứ đọng, làm giảm khả năng hấp thụ oxy, dẫn đến tình trạng khó thở, ho, sốt và mệt mỏi.

Viêm phổi là một bệnh lý nhiễm trùng ở phổi, chủ yếu do vi khuẩn, virus, nấm

Các loại viêm phổi phổ biến bao gồm:

- Viêm phổi do vi khuẩn: Vi khuẩn chiếm phần lớn trong các nguyên nhân gây viêm phổi. Trong đó, vi khuẩn Streptococcus pneumoniae là tác nhân chính, nhưng cũng có thể do các vi khuẩn khác như Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae hoặc Legionella pneumophila gây ra.

- Viêm phổi do virus: Các virus như cúm, RSV (Respiratory Syncytial Virus) hoặc virus SARS-CoV-2 (gây bệnh COVID-19) là nguyên nhân gây viêm phổi do virus. Bệnh thường nhẹ hơn viêm phổi do vi khuẩn nhưng vẫn có thể gây biến chứng nghiêm trọng ở người cao tuổi hoặc người có bệnh nền. Viêm phổi do virus thường có mức độ nhẹ hơn so với viêm phổi do vi khuẩn, nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc những người có bệnh lý nền.

- Viêm phổi do nấm: Viêm phổi do nấm tuy ít gặp hơn, nhưng thường xuất hiện ở những đối tượng có hệ miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như bệnh nhân HIV/AIDS hoặc những người đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.

- Viêm phổi do aspiration (hít phải): Loại viêm phổi này xảy ra khi thức ăn, dịch dạ dày hoặc nước bọt bị hít vào phổi, gây nhiễm trùng. Nó thường gặp ở người bị rối loạn nuốt hoặc có tổn thương thần kinh-cơ.

Động kinh, suy giảm miễn dịch, suy tim, hút thuốc lá, nghiện rượu, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ghép tạng, bệnh hồng cầu hình liềm là các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc viêm phổi. Các trường hợp bệnh nhân bị biến dạng lồng ngực, gù, vẹo cột sống; bệnh tai mũi họng như viêm xoang, viêm amidan; tình trạng vệ sinh răng miệng kém, viêm lợi,... cũng dễ bị nhiễm các vi khuẩn yếm khí đường hô hấp.

Viêm phổi là một bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, nhiễm trùng máu, thậm chí đe dọa tính mạng.

2. Phác đồ điều trị viêm phổi

Phác đồ điều trị viêm phổi sẽ được bác sĩ chuyên khoa xây dựng dựa trên nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Bệnh có thể biểu hiện ở nhiều cấp độ, từ những trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà đến những ca nặng hơn, có nguy cơ suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết hoặc sốc nhiễm trùng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Khi có các dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được chỉ định phác đồ điều trị đúng với tình trạng bệnh

Dưới đây là các phương pháp điều trị viêm phổi bác sĩ có thể chỉ định:

2.1. Phác đồ điều trị viêm phổi do vi khuẩn

Viêm phổi do vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến nhất, và điều trị chủ yếu bằng kháng sinh. Cách chọn kháng sinh dựa trên tác nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh:

• Viêm phổi nhẹ: Có thể điều trị bằng kháng sinh đường uống như amoxicillin, doxycycline hoặc azithromycin.
• Viêm phổi nặng: Thường yêu cầu kháng sinh mạnh hơn hoặc kết hợp nhiều loại kháng sinh. Các loại thuốc như ceftriaxone, cefotaxime hoặc levofloxacin thường được sử dụng.

Thời gian điều trị viêm phổi do vi khuẩn thường kéo dài từ 7 đến 14 ngày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và đáp ứng với thuốc.

2.2. Phác đồ điều trị viêm phổi do virus

Điều trị viêm phổi do virus chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và hỗ trợ miễn dịch, vì virus không đáp ứng với kháng sinh. Một số phương pháp điều trị bao gồm:

• Thuốc kháng virus: Ví dụ như oseltamivir (Tamiflu) cho viêm phổi do virus cúm, hoặc remdesivir cho các trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2.
• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Như paracetamol hoặc ibuprofen giúp giảm đau và sốt.
• Thuốc giảm viêm: Nếu có tình trạng viêm nặng, corticosteroids có thể được sử dụng, nhưng cần thận trọng vì chúng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch.

Đối với viêm phổi do virus, điều trị hỗ trợ và nghỉ ngơi là rất quan trọng. Hầu hết bệnh nhân có thể hồi phục trong vài tuần.

2.3. Phác đồ điều trị viêm phổi do nấm

Viêm phổi do nấm là loại viêm phổi ít gặp hơn nhưng cần điều trị đặc biệt:

• Thuốc chống nấm: Các loại thuốc như fluconazole hoặc amphotericin B sẽ được bác sĩ chỉ định tùy theo loại nấm gây bệnh.
• Thuốc hỗ trợ miễn dịch: Đôi khi có thể sử dụng các thuốc tăng cường miễn dịch cho bệnh nhân có hệ miễn dịch yếu.

Điều trị viêm phổi do nấm thường mất thời gian dài và cần sự theo dõi sát sao từ bác sĩ.

2.4. Phác đồ điều trị viêm phổi do aspiration (hít phải)

Viêm phổi do aspiration xảy ra khi thức ăn, dịch dạ dày hoặc các chất khác xâm nhập vào phổi. Phác đồ điều trị bao gồm:

• Kháng sinh phổ rộng: Để điều trị các vi khuẩn có thể gây viêm phổi do aspiration, bác sĩ thường chỉ định ampicillin/sulbactam hoặc clindamycin.
• Hỗ trợ hô hấp: Đôi khi bệnh nhân cần sử dụng oxy hoặc thở máy nếu tình trạng nặng.

Điều trị viêm phổi do aspiration có thể mất vài tuần và cần chăm sóc đường hô hấp cẩn thận để ngăn ngừa biến chứng.

2.5. Các điều trị hỗ trợ khác

• Cung cấp oxy: Nếu bệnh nhân khó thở hoặc thiếu oxy trong máu, cần bổ sung oxy qua mặt nạ hoặc ống thông mũi.
• Thuốc giảm đau và hạ sốt: Các thuốc như paracetamol giúp giảm đau và hạ sốt, cải thiện tình trạng chung của bệnh nhân.
• Chăm sóc dinh dưỡng: Cung cấp đủ chất dinh dưỡng giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng và tăng cường sức đề kháng.

Điều quan trọng trong quá trình điều trị viêm phổi là cần theo dõi tình trạng bệnh thường xuyên và điều chỉnh phác đồ khi cần thiết để đạt được hiệu quả tốt nhất.

3. Lưu ý quan trọng trong điều trị viêm phổi

Để điều trị viêm phổi hiệu quả và giảm nguy cơ biến chứng, cần lưu ý các điểm sau:

- Nên đến các cơ sở y khoa uy tín để thăm khám và thực hiện thăm khám cận lâm sàng (X-quang, xét nghiệm máu, cấy đờm). Từ đó, được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh viêm phổi và được bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị “đúng người, đúng bệnh”.

- Theo dõi và điều chỉnh phác đồ: Bác sĩ cần đánh giá hiệu quả điều trị sau 48–72 giờ. Nếu bệnh nhân không cải thiện, phác đồ có thể được điều chỉnh hoặc bổ sung thuốc hỗ trợ.

- Hỗ trợ điều trị bổ sung: Bệnh nhân có thể cần oxy, chăm sóc dinh dưỡng hợp lý và vệ sinh hô hấp để giảm sự tích tụ dịch trong phổi và hỗ trợ phục hồi.

- Phòng ngừa kháng thuốc: Người bệnh dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ và không tự ý ngưng thuốc để tránh kháng thuốc.

- Chăm sóc sau điều trị: Tiêm vắc-xin phòng ngừa viêm phổi do phế cầu khuẩn, virus cúm, não mô cầu, Hib,.... Đồng thời, duy trì chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, tái khám định kỳ là những biện pháp giúp ngăn ngừa tái phát và biến chứng.

Bác sĩ cho bệnh nhân chụp X-quang đánh giá tình trạng phổi tại MEDLATEC, nhằm đưa ra phác đồ điều trị phù hợp

Như vậy, điều trị viêm phổi yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và bệnh nhân, để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu và phòng ngừa các biến chứng.

Để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân, đừng bỏ qua những dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Quý khách hàng có thể đến ngay Hệ thống y tế MEDLATEC để được trải nghiệm dịch vụ khám chữa bệnh chuyên nghiệp, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm chỉ định phác đồ điều trị viêm phổi phù hợp với từng tình trạng bệnh.

Quý khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ hotline 1900 56 56 56 hoặc sử dụng ứng dụng My Medlatec để đặt lịch khám!