1. Những loại thực phẩm phù hợp với người bị gãy xương

Gãy xương có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như chấn thương khi chơi thể thao, bị ngã trong sinh hoạt hay khi tham gia giao thông,... Tùy theo từng mức độ gãy xương, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp. Trong đó, các phương pháp điều trị gãy xương phổ biến bao gồm bó bột, nẹp cố định, phẫu thuật mổ hở, thay khớp, ghép xương,....

Gãy xương có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau

Tuy nhiên, dù áp dụng bất cứ phương pháp điều trị nào, người bệnh cũng cần chú trọng đặc biệt đến chế độ dinh dưỡng. Đây là yếu tố quan trọng, có ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và đặc biệt là sức khỏe xương. 

Nếu áp dụng chế độ ăn đủ dinh dưỡng, thời gian phục hồi xương sẽ được rút ngắn. Ngược lại, khi bệnh nhân không được bổ sung đầy đủ dưỡng chất, tiêu thụ những loại thực phẩm không phù hợp, quá trình lành xương sẽ chậm lại, ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh và tăng nguy cơ biến chứng sau gãy xương. 

Người bị gãy xương cần ăn đủ các chất dinh dưỡng cần thiết và có tác dụng đẩy nhanh quá trình phục hồi xương. Cụ thể như sau: 

- Nhóm thực phẩm giàu protein: Đây là nhóm dưỡng chất chiếm tỷ lệ cao trong khối lượng xương. Do đó, khi bạn bổ sung đầy đủ protein, quá trình tái tạo xương mới sẽ được diễn ra nhanh hơn và thuận lợi hơn. Một số loại thực phẩm mà người bệnh nên bổ sung có thẻ kết đến như thịt trứng, sữa, cá,….

- Nhóm thực phẩm có chứa nhiều canxi: Canxi rất quan trọng đối với hệ thống xương khớp. Nếu cơ thể của người bệnh bị thiếu hụt canxi, quá trình lành xương sẽ diễn ra chậm hơn, thậm chí bị gián đoạn. Ngược lại, nếu bệnh nhân được bổ sung đầy đủ canxi trong chế độ ăn, xương bị gãy sẽ nhanh chóng được hồi phục. Một số loại thực phẩm có chứa nhiều canxi mà người bị gãy xương nên bổ sung là sữa, sữa chua, cá hồi,….

Người bị gãy xương nên uống sữa để bổ sung canxi

- Thực phẩm có chứa nhiều vitamin D: Loại vitamin này có tác dụng tăng khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, từ đó giúp xương nhanh lành. Những thực phẩm có chứa nhiều vitamin D mà người bệnh nên bổ sung là các loại hải sản có vỏ, các loại cá béo và sữa,...

- Thực phẩm có chứa nhiều vitamin C: Như chúng ta đã biết, thành phần chính của mô liên kết xây dựng nên cơ, gân, xương, dây chằng, da là collagen. Tăng cường collagen cũng là một yếu tố rất quan trọng để giúp xương chắc khỏe. Trong khi đó, vitamin C lại có thể thúc đẩy quá trình sản sinh ra collagen. Đó chính là lý do trong thực đơn của người bị gãy xương cần có các loại thực phẩm giàu vitamin C như ổi, cam, ớt chuông hay bông cải xanh,... Tuy nhiên, người bệnh cần kiểm soát lượng vitamin C tiêu thụ mỗi ngày, không nên lạm dụng để tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc. 

- Thực phẩm giàu sắt: Tác dụng của sắt là tăng hiệu quả của quá trình chuyển hóa vitamin D và tổng hợp collagen, từ đó kích thích quá trình tái tạo xương mới. Những thực phẩm có chứa nhiều sắt mà người bệnh nên bổ sung là trứng, thịt bò, sữa, các loại rau có lá màu xanh đậm,...

- Thực phẩm giàu kali: Bổ sung đầy đủ kali cho cơ thể chính là cách giúp cơ thể giữ lại lượng canxi cần thiết để phục vụ cho quá trình gãy xương. Những thực phẩm nhiều kali mà bạn nên bổ sung là chuối, sữa tươi, măng tây, chà là, các loại cá,...

- Ngoài những thực phẩm cần bổ sung, người bệnh cũng cần hạn chế tiêu thụ những thực phẩm có nguy cơ làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, bao gồm: 

• Thực phẩm chứa nhiều phytates như lúa mì nguyên hạt,….
• Thực phẩm chứa nhiều oxalat như củ cải trắng, cải bó xôi, khoai lang,...
• Thực phẩm chứa nhiều caffeine như nhiều trà, cà phê,…
• Không nên ăn quá nhiều muối. 
• Các loại đồ uống chứa cồn. 

2. Gợi ý thực đơn cho người bị gãy xương

Nếu còn băn khoăn về việc xây dựng thực đơn cho người bị gãy xương, bạn có thể tham khảo gợi ý dưới đây: 

- Bữa sáng: Người bệnh có thể ăn 2 quả trứng ốp la, 2 lát bánh mì ngũ cốc,¼ quả bơ và có thể kết hợp cùng với 1 cốc sữa đậu nành không đường (180ml). 

- Bữa phụ 1: 1 bát súp cua kết hợp với một số loại rau củ

- Bữa trưa: 2 bát cơm gạo lứt, 1 bát canh rau cải xanh nấu với thịt băm, 1 lát cá hồi áp chảo và kết thúc bữa ăn với 1 quả chuối. 

- Bữa phụ 2: Một bát cháo yến mạch nấu cùng với một chút cà rốt. 

- Bữa chiều: 2 bát cơm gạo lứt,1 bát thịt gà bỏ da nướng và 1 đĩa rau luộc, tráng miệng với 1 quả táo.

3. Một số biện pháp phục hồi sau gãy xương

Để nhanh chóng phục hồi sau gãy xương, ngoài chế độ ăn uống, người bệnh cũng cần lưu ý một số vấn đề sau: 

- Tập cử động khớp: Đây là biện pháp giúp người bệnh tránh bị co cứng khớp, duy trì phạm vi vận động của khớp, đồng thời giúp giảm nguy cơ teo cơ.

- Tập duy trì sức cơ: Một số bài tập có thể giúp tăng cường sức mạnh và độ bền của cơ bắp ở quanh vùng bị gãy xương. Những bài tập này không chỉ giúp xương nhanh lành mà còn có tác dụng duy trì khả năng vận động của cơ thể.

- Tập đi lại bằng nạng nếu bị gãy xương chân. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý là không tập đi quá sớm để tránh khiến phần xương bị gãy tổn thương nghiêm trọng hơn. 

- Tập các động tác sinh hoạt trong cuộc sống hàng ngày như leo cầu thang, ngồi xổm,.... Những bài tập này không chỉ tái tạo chức năng vận động mà còn giúp cơ thể người bệnh linh hoạt trở lại. 

Người bệnh nên tái khám để được bác sĩ kiểm tra sau điều trị gãy xương

Trên đây là một số gợi ý về thực đơn cho người bị gãy xương và những lưu ý để giúp xương mau lành. Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề này hoặc các vấn đề về xương khớp hay có nhu cầu đặt lịch khám tại Chuyên khoa Cơ xương khớp của Hệ thống Y tế MEDLATEC, mời bạn gọi đến tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn cụ thể hơn.