1. Bệnh động kinh là gì? 

động kinh là bệnh lý thần kinh mạn tính, xảy ra khi các tế bào não phóng điện bất thường và đột ngột. Sự phóng điện này làm gián đoạn các tín hiệu thần kinh thông thường, dẫn đến các cơn co giật lặp đi lặp lại. động kinh có thể được phân loại thành nhiều dạng khác nhau, tùy thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng và biểu hiện của cơn co giật.

Nhiều tác nhân khác nhau có thể gây nên bệnh động kinh, ví dụ:

• Chấn thương sọ não: Đây là nguyên nhân phổ biến, có thể do tai nạn, va đập mạnh vào đầu;
• Đột quỵ: Tình trạng thiếu máu não và xuất huyết não đều có nguy cơ làm hỏng cấu trúc tế bào thần kinh;
• U não: Khối u chèn ép lên não có thể làm thay đổi hoạt động điện não;
• Viêm não, viêm màng não: Các bệnh nhiễm trùng thần kinh này có thể để lại di chứng động kinh;
• Di truyền: Một số thể động kinh gắn liền với yếu tố di truyền ở các gen cụ thể. Mặc dù vậy, yếu tố di truyền chỉ góp phần tác động, không giữ vai trò tuyệt đối trong việc hình thành bệnh;
• Nguyên nhân khác: Sốt cao co giật ở trẻ em, lạm dụng rượu bia, ma túy…

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng động kinh 

Rất nhiều các vùng não có thể bị tổn thương gây nên các phóng điện bất thường gây nên biểu hiện lâm sàng động kinh. Do đó, dấu hiệu động kinh khá đa dạng, tùy thuộc vào dạng động kinh mà người bệnh mắc phải, gồm:

• Co giật, co cứng tay chân;
• Cơn co thắt lưng: Lưng uốn cong, chân co gập trong vài giây, sau đó co thắt lặp lại;
• Cơn mất trương lực cơ có thể gây quỵ ngã;
• Đột ngột vắng ý thức;
• Thực hiện hành vi vô thức như xoay đầu, đi lại, xoa tay mà không kiểm soát.

2. Các bước sơ cứu động kinh 

Trong tình huống có người lên cơn động kinh, hãy giữ thái độ bình tĩnh, tránh hoảng sợ hay la hét và tiến hành các bước sơ cứu động kinh cần thiết sau đây:

• Kêu gọi sự hỗ trợ;
• Nhờ những người xung quanh lùi ra xa để tránh tụ tập thành đám đông, tạo môi trường thoáng khí để bệnh nhân dễ thở hơn;
• Khéo léo đặt người bệnh nằm trên một mặt phẳng vững chắc và an toàn, có thể là sàn nhà hay giường. Nhẹ nhàng lót một vật mềm, như gối hay khăn, dưới đầu bệnh nhân. Khi cơn co giật qua đi, nghiêng đầu bệnh nhân sang một bên để đờm dãi hoặc chất nôn thoát ra ngoài, tránh nguy cơ sặc;
• Tháo gỡ đồ đeo bất tiện, đồng thời chỉnh quần áo cho rộng rãi, thoáng khí. Đồng thời, nhanh chóng dọn dẹp các vật sắc nhọn, đồ dễ vỡ hoặc những thứ có thể gây bỏng, cháy nổ gần khu vực bệnh nhân;

Người dân cần nắm vững nguyên tắc khi thực hiện sơ cứu động kinh

• Theo dõi và ghi lại thời điểm cơn co giật khởi phát và khi nó dừng lại. Nếu có thể, quay lại video để bác sĩ dễ đánh giá tình trạng bệnh;
• Thông thường, cơn động kinh sẽ thoái lui sau 1 - 2 phút và bệnh nhân sẽ dần tỉnh lại, hô hấp trở về bình thường. Trong trường hợp cơn co giật kéo dài quá 5 phút, xuất hiện nhiều lần liên tục, hoặc bệnh nhân rơi vào tình trạng khó thở, không tỉnh sau cơn, hãy liên hệ ngay với cấp cứu.

3. Những sai lầm nguy hiểm khi sơ cứu động kinh

Dưới đây là những điều cần tránh khi sơ cứu động kinh:

Tụ tập đông quanh người bệnh

Sự hiếu kỳ khiến nhiều người tụ tập, khiến bệnh nhân bị bao quanh bởi đám đông. Điều này làm không khí trở nên ngột ngạt, giảm lượng oxy cần thiết cho bệnh nhân. Chỉ nên có 1 - 2 người ở gần hỗ trợ trực tiếp, những người khác nên giữ khoảng cách để đảm bảo không gian thoáng và dễ thao tác sơ cứu, đồng thời hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh truyền nhiễm.

Di chuyển bệnh nhân không đúng cách

Kéo, lôi hay giật mạnh bệnh nhân động kinh có thể làm chấn thương nặng hơn. Việc di chuyển chỉ nên thực hiện khi bệnh nhân đang ở nơi nguy hiểm như gần hồ nước, trên cầu thang, đường phố, gần vật sắc nhọn… Khi bắt buộc phải di chuyển, cần thật nhẹ nhàng để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. 

Kìm kẹp cơ thể để khống chế co giật

Việc nắm chặt tay chân bệnh nhân nhằm ngăn co giật là một sai lầm thường thấy trong sơ cứu động kinh. Cách làm này vừa không hiệu quả, vừa có nguy cơ gây gãy xương, trật khớp và khiến cơn co giật nặng thêm. 

Đặt vật cứng vào miệng bệnh nhân

Không nên cố nhét thìa, đũa, ngón tay hay bất kỳ vật gì vào miệng người bệnh để ngăn cắn lưỡi. Trên thực tế, lưỡi thường tụt nhẹ vào trong khi co giật và nguy cơ tự cắn lưỡi rất thấp. Hành động nhét đồ vào miệng có thể gây gãy răng, sai khớp hàm, tổn thương nướu, hoặc khiến bệnh nhân nuốt phải dị vật, gây nghẹt thở, nguy hiểm tính mạng.

Hô hấp nhân tạo 

Khi lên cơn động kinh, người bệnh vẫn duy trì được nhịp thở, vì vậy không cần thực hiện hô hấp nhân tạo. Sau cơn co giật, đặt bệnh nhân nằm nghiêng để đờm dãi hoặc chất nôn thoát ra ngoài.

Không hô hấp nhân tạo trong quá trình sơ cứu động kinh 

Vắt chanh vào miệng người bệnh

Hành động này rất nguy hiểm bởi bệnh nhân mất ý thức, không kiểm soát được việc nuốt, dễ sặc vào đường thở và dẫn đến suy hô hấp. Tương tự như vậy, không cho bệnh nhân uống bất kỳ loại nước hay thuốc nào nếu họ vẫn còn trong trạng thái mất ý thức.

Hiểu đúng và áp dụng kịp thời các bước sơ cứu động kinh sẽ giúp giảm nguy cơ chấn thương và bảo vệ an toàn cho người bệnh trong những tình huống khẩn cấp. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu động kinh, đừng chủ quan mà hãy thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. 

Hệ thống Y tế MEDLATEC với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Thần kinh giàu kinh nghiệm, cùng trang thiết bị hiện đại, luôn sẵn sàng đồng hành, tư vấn và hỗ trợ bạn trong quá trình theo dõi, kiểm soát bệnh. Liên hệ ngay MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe thần kinh toàn diện, an toàn và hiệu quả.