1. Nguyên nhân gây lên cơn hen về đêm

Lên cơn hen về đêm thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố môi trường, sinh lý và thói quen sinh hoạt. Các nguyên nhân chính thường gặp là:

• Dị nguyên trong phòng ngủ: Bụi nhà, mạt bụi, lông thú và nấm mốc kích thích đường hô hấp, khiến cơn hen xuất hiện hoặc trở nên nặng hơn vào ban đêm.
• Thay đổi hormone và nhịp sinh học: Vào ban đêm, cơ thể giảm tiết cortisol - hormone chống viêm. Ở người bị hen, điều này góp phần làm đường thở nhạy cảm hơn với các yếu tố kích thích, dễ xuất hiện triệu chứng.
• Tư thế ngủ không phù hợp: Tư thế nằm ngửa có thể khiến cảm giác khó thở tăng lên do kháng lực đường thở cao hơn.
• Không khí lạnh hoặc khô: Môi trường ngủ quá lạnh hoặc độ ẩm thấp kích thích co thắt đường thở, làm cơn hen trầm trọng hơn.
• Thiếu kiểm soát cơn hen ban ngày: Không dùng thuốc đúng liều hoặc bỏ thuốc điều trị khiến hen suyễn dễ bùng phát vào ban đêm.
• Các yếu tố khác: Stress, ăn quá no trước khi ngủ, hoặc sử dụng chất kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ lên cơn hen về đêm.

Tư thế ngủ không phù hợp là một trong những nguyên nhân gây lên cơn hen vào ban đêm

2. Triệu chứng nhận biết cơn hen về đêm

Các triệu chứng thường gặp khi lên cơn hen về đêm bao gồm:

• Ho khan hoặc ho kéo dài: Thường xuất hiện vào nửa đêm hoặc sáng sớm, làm gián đoạn giấc ngủ.
• khó thở, thở khò khè, tức ngực: Cảm giác nghẹt, co thắt đường hô hấp, khiến người bệnh phải ngồi dậy hoặc thay đổi tư thế để dễ thở hơn.
• Giấc ngủ bị gián đoạn: Cơn hen làm người bệnh tỉnh giấc nhiều lần, dẫn đến mệt mỏi, uể oải vào sáng hôm sau.
• Trường hợp nặng: Khó thở dữ dội, môi và đầu ngón tay tím tái, cần được cấp cứu ngay lập tức.

Nhận biết sớm các triệu chứng này giúp người bệnh xử lý kịp thời và hạn chế nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

3. Biện pháp phòng ngừa và kiểm soát cơn hen về đêm

Để giảm nguy cơ lên cơn hen vào ban đêm và kiểm soát bệnh hen suyễn hiệu quả, người bệnh nên áp dụng các biện pháp sau:

Duy trì phòng ngủ sạch sẽ, thoáng mát 

Để hạn chế dị nguyên gây cơn hen về đêm, hãy giữ phòng ngủ luôn sạch sẽ và thoáng mát. Thường xuyên giặt ga, gối, chăn và vỏ đệm; lau dọn bụi bẩn trên sàn, tường, cửa sổ và các vật dụng dễ tích tụ bụi như thảm, rèm cửa. Một không gian ngủ sạch sẽ giúp đường hô hấp giảm kích thích, phòng ngừa cơn hen xuất hiện vào ban đêm.

Kiểm soát dị nguyên trong nhà 

Bạn có thể sử dụng máy lọc không khí giúp loại bỏ mạt bụi, phấn hoa, lông thú và nấm mốc. Hạn chế nuôi thú cưng trong phòng ngủ, đặc biệt là chó và mèo. Ngoài ra, duy trì vệ sinh thường xuyên các đồ vật, đồ chơi trẻ em và rèm cửa cũng là cách giảm nguy cơ dị nguyên tích tụ.

Sử dụng thuốc hen theo hướng dẫn của bác sĩ 

Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc giãn phế quản hoặc corticosteroid dạng hít là điều quan trọng để kiểm soát cơn hen về đêm. Bạn tuyệt đối không nên tự ý ngưng thuốc khi thấy triệu chứng giảm, vì điều này có thể khiến cơn hen bùng phát mạnh hơn vào ban đêm. Luôn trao đổi với bác sĩ nếu cần điều chỉnh phác đồ điều trị.

Bạn cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Điều chỉnh tư thế và môi trường ngủ 

Nâng cao đầu khi ngủ bằng gối hoặc nên kê dưới lưng, giúp cải thiện luồng khí hít vào, giảm cảm giác khó thở ban đêm. Ngoài ra, bạn cần duy trì nhiệt độ phòng ngủ vừa phải, tránh không khí quá lạnh hoặc quá khô sẽ giúp đường hô hấp ổn định và hạn chế cơn hen xuất hiện.

Tránh các yếu tố kích thích khi ngủ 

Trước khi đi ngủ, bạn không nên ăn quá no hoặc dùng các thực phẩm dễ gây dị ứng. Hạn chế rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác, vì chúng có thể làm phế quản co thắt, tăng nguy cơ lên cơn hen vào ban đêm.

Duy trì lối sống lành mạnh 

Tập thể dục nhẹ nhàng, ăn uống cân bằng và ngủ đủ giấc giúp cơ thể khỏe mạnh, giúp giảm nguy cơ bùng phát cơn hen. Quản lý stress và giữ tinh thần thoải mái cũng là yếu tố quan trọng để kiểm soát hen suyễn hiệu quả.

Theo dõi triệu chứng thường xuyên

Bạn nên ghi lại thời gian, tần suất và mức độ cơn hen giúp đánh giá hiệu quả điều trị. Thông tin này cũng hỗ trợ bác sĩ điều chỉnh phác đồ phù hợp, giảm nguy cơ cơn hen về đêm và nâng cao chất lượng giấc ngủ.

4. Khi nào cần gặp bác sĩ ngay?

Người bị hen suyễn nên đi khám bác sĩ kịp thời nếu gặp một trong những tình huống sau:

• Cơn hen không giảm sau khi dùng thuốc cắt cơn: Nếu ho, khó thở hoặc thở khò khè vẫn tiếp diễn dù đã dùng thuốc theo chỉ dẫn, cần gặp bác sĩ để được đánh giá và điều chỉnh phác đồ.
• Khó thở dữ dội hoặc môi, đầu ngón tay tím tái, thở gấp, không nói được thành câu: Đây là dấu hiệu nguy hiểm, cần cấp cứu ngay lập tức.
• Cơn hen về đêm xuất hiện thường xuyên: Nếu triệu chứng xảy ra nhiều lần, làm gián đoạn giấc ngủ và ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày, cần được thăm khám để kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.
• Triệu chứng mới xuất hiện hoặc xấu đi nhanh chóng: Ví dụ như tăng ho, thở khò khè nặng hơn, tức ngực hoặc mệt mỏi bất thường.

Bạn nên đến thăm khám bác sĩ nếu cơn hen không giảm sau khi dùng thuốc cắt cơn

Lên cơn hen về đêm là tình trạng phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu nhận biết đúng nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa phù hợp. Giữ phòng ngủ sạch sẽ, kiểm soát dị nguyên, dùng thuốc theo hướng dẫn, điều chỉnh tư thế ngủ và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp giảm tần suất cơn hen, cải thiện giấc ngủ và bảo vệ sức khỏe đường hô hấp. Thường xuyên theo dõi triệu chứng và đi khám bác sĩ khi cần thiết là cách hiệu quả để kiểm soát cơn hen về đêm một cách an toàn.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe đường hô hấp, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC – 1900 56 56 56 để được giải đáp chi tiết và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.