1. Liên cầu khuẩn nhóm A là gì?

Liên cầu khuẩn là loại vi khuẩn có hình cầu và được xếp thành chuỗi, có khả năng uốn cong hoặc có thể xoắn lại. Có thể phân chia liên cầu khuẩn thành các nhóm khác nhau. Trong đó, liên cầu khuẩn nhóm A hay Streptococcus nhóm A là một trong những loại liên cầu khuẩn thường gặp nhất và có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là các bệnh về da và tình trạng viêm họng.

Liên cầu khuẩn nhóm A có thể khiến trẻ bị viêm họng

Liên cầu khuẩn nhóm A có thể tiết ra nhiều loại enzyme và ngoại độc tố. Nếu không điều trị triệt để, người bị nhiễm khuẩn có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. 

2. Liên cầu khuẩn nhóm A gây ra những bệnh gì?

Như đã nêu trên, liên cầu khuẩn nhóm A thường gây ra những bệnh lý về da và các vấn đề về họng, có thể chia ra thành các nhóm bệnh như sau: 

- Nhiễm trùng do liên cầu khuẩn nhóm A không xâm lấn: Chẳng hạn như bệnh viêm họng, chốc lở,...

- Nhiễm trùng liên cầu khuẩn nhóm A xâm lấn có thể kể đến một số bệnh lý như nhiễm trùng máu, viêm khớp, sốc độc tố liên cầu khuẩn,... Viêm phổi do liên cầu nhóm A thường là bệnh nặng và được xếp vào nhóm xâm lấn. Viêm tai giữa có thể xảy ra nhưng rất ít gặp.

- Biến chứng miễn dịch (nonsuppurative complications): Gồm có bệnh thấp tim, viêm cầu thận hậu nhiễm liên cầu.

Liên cầu khuẩn nhóm A có thể lây truyền khi tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hầu họng từ người bệnh hoặc khi tiếp xúc với vết thương hở trên da của người bệnh. Nếu người bị nhiễm loại vi khuẩn này không được điều trị đúng cách và triệt để, vi khuẩn sẽ tấn công vào nhiều cơ quan trong cơ thể và gây ra những tổn thương trầm trọng.

3. Người nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A có triệu chứng gì?

Liên cầu khuẩn nhóm A có thể gây ra nhiều bệnh lý khác nhau với những triệu chứng tương ứng. Dưới đây là một số biểu hiện bệnh cụ thể: 

- Triệu chứng bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A: Viêm họng là bệnh phổ biến do loại liên cầu khuẩn này gây ra. Bệnh dễ xảy ra vào mùa xuân và mùa đông. Vi khuẩn sau khi xâm nhập vào cơ thể người bệnh có thể ủ bệnh trong 2 đến 5 ngày. Sau đó, người bệnh sẽ xuất hiện một số triệu chứng như sốt cao, đau họng, nổi hạch cổ, mệt mỏi, buồn nôn, nổi ban đỏ,...

Sốt cao có thể là biểu hiện của bệnh 

- Bệnh chốc lở: Liên cầu khuẩn nhóm A có thể gây chốc lở. Sau khoảng thời gian ủ bệnh từ 7 đến 10 ngày, người bệnh sẽ xuất hiện một số triệu chứng như tổn thương xuất hiện rải rác ở nhiều vùng da trên cơ thể và có thể kèm theo sốt. Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể chuyển biến nghiêm trọng. 

- Bệnh thấp tim: Liên cầu khuẩn nhóm A có thể là nguyên nhân gây ra bệnh thấp tim, thường gặp ở trẻ từ 5 - 15 tuổi. Bệnh thường gặp ở những trẻ mắc viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A trong khoảng 2 - 3 tuần và không điều trị đúng cách. Khi mắc bệnh, trẻ thường có một số biểu hiện như viêm tim, viêm đa khớp, múa giật, ban vòng, nốt dưới da,... Trong đó, tổn thương tim có thể gây ra những di chứng lâu dài ở tim và khiến người bệnh gặp nguy hiểm đến tính mạng.

- Bệnh viêm cầu thận cấp sau nhiễm liên cầu: Bệnh có thể xảy ra sau viêm họng do liên cầu khuẩn khoảng 1 đến 2 tuần. Một số trường hợp bệnh có thể xảy ra khi người bệnh bị nhiễm trùng da do liên cầu khuẩn trong vòng 3 - 6 tuần. 

Viêm cầu thận có thể gây ra một số triệu chứng như tiểu ra máu, tăng huyết áp, tăng Creatinin máu. Tình trạng này cần được điều trị kịp thời để tránh một số biến chứng nghiêm trọng như suy tim, phù phổi và những vấn đề về não do tình trạng huyết áp cao gây ra. 

4. Chẩn đoán và điều trị 

Các bác sĩ sẽ thăm khám triệu chứng và chỉ định bệnh nhân thực hiện một số phương pháp để chẩn đoán bệnh như: 

- Xét nghiệm máu. Các xét nghiệm máu tổng quát không chẩn đoán đặc hiệu liên cầu khuẩn nhóm A, nhưng thường được chỉ định để đánh giá tình trạng viêm (công thức máu, CRP), chức năng gan thận, hoặc nghi ngờ biến chứng như viêm cầu thận. Trong một số trường hợp, xét nghiệm ASO có thể hỗ trợ phát hiện biến chứng hậu nhiễm.

- Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm A với mẫu bệnh phẩm là dịch nhầy ở họng soi tươi hay cũng có thể áp dụng phương pháp nuôi cấy để tìm liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. 

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định cụ thể với từng trường hợp. Trong hầu hết các trường hợp viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị kháng sinh sau khi đã chẩn đoán, nhằm giảm biến chứng nguy hiểm (như thấp tim) và hạn chế lây lan. Với chốc lở, bệnh đôi khi có thể nhẹ và tự giới hạn, nhưng điều trị kháng sinh tại chỗ hoặc đường uống vẫn được khuyến cáo để rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa lây nhiễm. Do đó, việc dùng hay không dùng thuốc cần dựa trên chẩn đoán và hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ, không nên tự ý bỏ điều trị. 

5. Lời khuyên phòng bệnh từ bác sĩ

Để phòng tránh nguy cơ nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau: 

- Thường xuyên rửa tay dưới vòi nước sạch và dùng xà phòng diệt khuẩn, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. 

- Không dùng chung đồ cá nhân với người khác, chẳng hạn như ăn chung bát đũa, dùng chung khăn tắm,...

- Nên giữ thói quen che miệng khi hắt hơi hoặc ho để phòng ngừa lây truyền bệnh sang người khác. 

- Cần đảm bảo thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh ở những môi trường công cộng như công viên, bệnh viện,... để hạn chế nguy cơ lây nhiễm nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, trong đó bao gồm liên cầu khuẩn nhóm A. 

Mẹ nên hướng dẫn trẻ rửa tay để phòng ngừa nhiễm khuẩn 

Như vậy, liên cầu khuẩn nhóm A có thể gây ra nhiều loại bệnh lý khác nhau và nên được điều trị sớm và triệt để. Nếu để bệnh quá muộn, việc điều trị loại liên cầu khuẩn này là vô cùng khó khăn và dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong. Bên cạnh đó, loại vi khuẩn này cũng có thể lây lan và gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. 

Hệ thống Y tế MEDLATEC là một trong những địa chỉ y tế uy tín, luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc liên quan về bệnh lý cũng như hướng dẫn đặt lịch thăm khám sớm cho bạn qua tổng đài 1900 56 56 56.