1. Liệu pháp miễn dịch là gì? 

Liệu pháp miễn dịch là một trong những phương pháp điều trị ung thư tiên tiến hiện nay, mang lại hiệu quả cao ở một số loại ung thư. Tuy nhiên, hiệu quả và tác dụng phụ có thể khác nhau tùy từng cá nhân. Nó được thực hiện bằng cách kích thích hoặc tăng cường hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư theo 2 cơ chế riêng biệt: 

• Cơ chế 1: Tăng cường hoặc kích thích khả năng đề kháng tự nhiên của hệ miễn dịch, làm chúng trở nên mạnh mẽ hơn để phát hiện và tiêu diệt tế bào ung thư. 
• Cơ chế 2: Sử dụng các tác nhân như kháng thể đơn dòng hoặc tế bào T được tái lập trình trong phòng thí nghiệm để hỗ trợ hoặc thay thế chức năng miễn dịch trong việc nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư, sử dụng nó để khôi phục hoặc cải thiện chức năng hệ miễn dịch để tìm và tiêu diệt các tế bào ung thư. 

Mục tiêu chính của liệu pháp miễn dịch là giúp cơ thể tự mình chống lại ung thư một cách bền vững, an toàn. Do đó, hiệu quả mà liệu pháp mang lại sẽ là khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại ung thư và tình trạng bệnh; đặc điểm di truyền và phân tử của khối u; tình trạng hệ miễn dịch của người bệnh; loại liệu pháp miễn dịch sử dụng và khả năng đáp ứng với phác đồ điều trị. 

Liệu pháp hệ miễn dịch giúp cơ thể tự mình chống lại tế bào ung thư

2. Các liệu pháp miễn dịch phổ biến trong điều trị ung thư

Các liệu pháp miễn dịch được sử dụng trong điều trị ung thư bao gồm: 

• Thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch giúp ngăn chặn các protein như PD-1/PD-L1 hoặc CTLA-4 – vốn là các cơ chế ức chế miễn dịch tự nhiên – bị tế bào ung thư lợi dụng để né tránh hệ thống miễn dịch.
• Vắc xin ung thư: Không giống những loại vắc xin phòng bệnh thông thường, vắc xin ung thư được thiết kế để kích thích hệ miễn dịch tấn công các tế bào ung thư. Một số vắc xin ung thư hiện nay được dùng như liệu pháp điều trị, tiêu biểu là Sipuleucel-T trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
• Liệu pháp tế bào T mang thụ thể kháng nguyên dạng lai (CAR-T): Các tế bào T được tách ra từ máu bệnh nhân, biến đổi gen để mang thụ thể nhận diện đặc hiệu tế bào ung thư, sau đó truyền trở lại cơ thể để tấn công khối u.
• Cytokine: Liệu pháp này sử dụng các cytokine (protein nhỏ mang thông tin giữa các tế bào) để kích thích hệ miễn dịch hoạt động, phát hiện và tấn công tế bào ung thư. 
• Thuốc điều hoà miễn dịch:Một số thuốc điều hòa miễn dịch như interferon-alpha hoặc interleukin-2 có thể tăng cường đáp ứng miễn dịch trong điều trị một số ung thư như ung thư thận, u hắc tố ác tính.
• Kháng thể đơn dòng: Kháng thể đơn dòng là các loại protein nhân tạo được tạo ra trong phòng thí nghiệm. Chúng được thiết kế để nhận diện và gắn trực tiếp vào các kháng nguyên trên bề mặt tế bào ung thư. Điều này giúp mang lại nhiều lợi ích cho quá trình điều trị bệnh ung thư. 

Mỗi liệu pháp miễn dịch sẽ có đặc trưng riêng về cơ chế hoạt động cũng như hiệu quả mang lại. Dựa vào các yếu tố về loại ung thư, xét nghiệm sinh học phân tử, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, tiền sử điều trị, mức độ tiến triển bệnh và khả năng chi trả, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng liệu pháp phù hợp nhất cho người bệnh để mang kết quả điều trị tốt.

Sử dụng vắc xin ung thư để tạo ra phản ứng miễn dịch chống lại bệnh

3. Ưu và nhược điểm của liệu pháp miễn dịch 

Bên cạnh những lợi ích mang lại, liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư cũng tồn tại một số nhược điểm khác. Cụ thể như sau:

Ưu điểm 

Dưới đây là chi tiết những ưu điểm liệu pháp miễn dịch mang lại trong điều trị ung thư: 

• Trong một số trường hợp điển hình, sử dụng liệu pháp miễn dịch giúp mang lại hiệu quả lâu dài, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh. 
• Ít ảnh hưởng đến các tế bào lành: Hệ miễn dịch hoạt động, nhận diện và tấn công chủ yếu các tế bào ung thư nên tác dụng phụ thường nhẹ hơn so với các phương pháp điều trị khác như hoá trị, xạ trị. 
• Tính cá nhân hoá cao: Liệu pháp hệ miễn dịch có thể được thiết kế phù hợp cho từng loại ung thư và đối tượng người bệnh với tình trạng sức khoẻ khác nhau. Có thể phối hợp với liệu pháp khác: Miễn dịch có thể kết hợp với hóa trị, xạ trị, hoặc nhắm trúng đích theo chỉ định.

Bác sĩ sẽ dựa vào loại ung thư và sức khoẻ tổng thể của người bệnh để lựa chọn liệu pháp miễn dịch phù hợp

Nhược điểm 

• Tỷ lệ đáp ứng không cao ở một số loại ung thư, do nhiều khối u không biểu hiện đủ kháng nguyên hoặc có môi trường vi mô kháng miễn dịch.
• Gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khoẻ: Liệu pháp miễn dịch có thể gây ra phản ứng viêm nghiêm trọng do hệ miễn dịch tấn công nhầm vào mô lành, dẫn đến các tác dụng phụ như viêm gan, viêm ruột, viêm phổi hoặc rối loạn nội tiết.
• Chi phí thực hiện cao: Đây là một trong những điểm hạn chế lớn nhất của liệu pháp miễn dịch. Chi phí không chỉ từ việc điều trị mà còn ở những xét nghiệm sinh học phân tử và theo dõi sau điều trị thường cao hơn so với các liệu pháp truyền thống.

Bài viết trên đây là toàn bộ thông tin về khái niệm, các loại liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư phổ biến và ưu, nhược điểm của nó. Đây là một trong những phương pháp điều trị ung thư được đánh giá sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc kiểm soát các tế bào ung thư phát triển và hạn chế gây ảnh hưởng tối đa đến các cơ quan, bộ phận khác trong cơ thể. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi liên quan, hãy liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám chuyên khoa Ung Bướu cùng đội ngũ bác sĩ chuyên môn giàu kinh nghiệm.