1. Điểm giống nhau giữa bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu

Đậu mùa khỉ và thủy đậu đều là 1 bệnh truyền nhiễm có các đặc điểm giống nhau về:

Đậu mùa khỉ và thủy đậu đều là bệnh gây nên bởi virus

- Nguyên nhân gây bệnh: cả hai bệnh đều do virus gây ra tuy nhiên mỗi bệnh lại do một chủng virus khác gây nên.

- Con đường lây lan: tuy không giống nhau hoàn toàn về con đường lây lan nhưng cả 2 bệnh lý này đều có khả năng lây lan qua tiếp xúc với giọt bắn hô hấp, dịch tiết ở sang thương của bệnh nhân và lây qua tiếp xúc với đồ vật mà bệnh nhân sử dụng. Vì thế cả bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu đều được xem là bệnh truyền nhiễm.

- Tiến triển bệnh: cả hai bệnh lý này đều diễn tiến qua các giai đoạn ủ bệnh đến thời kỳ khởi phát, toàn phát rồi kết thúc bằng giai đoạn hồi phục. Bên cạnh đó, diễn tiến tổn thương da của thủy đậu và đậu mùa khỉ cũng có sự giống nhau về hình dáng của dát sẩn, nốt mụn, tình trạng đóng và bong tróc vảy.

2. Điểm khác nhau giữa đậu mùa khỉ và thủy đậu

Những điểm giống nhau nên trên là lý do khiến cho nhiều người nhầm lẫn đậu mùa khỉ và thủy đậu. Tuy nhiên, đây là 2 bệnh da liễu khác nhau, có thể phân biệt qua các phương diện sau:

2.1. Tác nhân gây bệnh

- Bệnh đậu mùa khỉ

Đậu mùa khỉ vốn đã xuất hiện từ trước đây, chủ yếu gặp ở khỉ và đã bị xóa sổ. Thời gian gần đây, bệnh quay trở lại và xuất hiện ở người. Tác nhân gây bệnh là virus Monkeypox (virus đậu mùa khỉ) của họ Orthopoxvirus.

- Bệnh thủy đậu

Đây là bệnh do virus Varicella Zoster của họ Herpes gây ra. 

Chính sự khác nhau về virus gây bệnh này sẽ ảnh hưởng đến sự không giống nhau trên các phương diện diễn tiến, đặc trưng sang thương,... Cần nhận diện đúng nguyên nhân gây ra bệnh thì việc dùng thuốc điều trị mới đạt được hiệu quả.

2.2. Thời gian ủ bệnh

Thời gian ủ bệnh đậu mùa khỉ và thủy đậu có sự khác nhau:

- Bệnh đậu mùa khỉ

Thông thường, bệnh lý này ủ bệnh khoảng 5 - 21 ngày tính từ thời điểm tiếp xúc với virus đậu mùa khỉ và trong thời gian này sẽ không xuất hiện triệu chứng bệnh. Tiếp sau đó, bệnh nhân có thể sốt cao 1 - 5 ngày, có thể bị mệt mỏi, đau đầu hoặc không có triệu chứng gì khác đi kèm.

- Bệnh thủy đậu

Thời gian ủ bệnh của thủy đậu ngắn hơn so với đậu mùa khỉ, thường chỉ ủ 4 - 7 ngày và không có triệu chứng trong thời gian này. Tuy nhiên, hết giai đoạn ủ bệnh thì người bệnh có thể sốt cao 1 - 2 ngày. 

2.3. Triệu chứng bệnh

Đặc trưng sang thương giữa đậu mùa khỉ và thủy đậu có nhiều điểm khác nhau

- Bệnh đậu mùa khỉ

+ Cùng một lúc trên da đều nổi ban nước và mụn mủ.

+ Diễn tiến bệnh chậm.

+ Nốt mụn có xu hướng ly tâm.

+ Có thể nổi mụn ở bất cứ vùng nào của cơ thể và thậm chí nổi mụn toàn thân nhưng thường gặp nhất là trên mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân, cơ quan sinh dục, hậu môn.

+ Kích thước mụn nước và mụn mủ của đậu mùa khỉ lớn hơn so với nốt thủy đậu, có thể gây nên tổn thương da nghiêm trọng.

+ Tổn thương da do đậu mùa khỉ có xu hướng lan nhanh khắp cơ thể và trên phạm vi rộng nên dễ gây tổn thương lớn cho da.

+ Người bệnh bị sốt và nổi hạch bạch huyết màu trắng sưng phù toàn thân. Đây là kết quả của việc hạch bạch huyết đang nỗ lực chống lại tình trạng nhiễm trùng do virus đậu mùa khỉ gây ra.

+ Sau khi tổn thương đã khỏi sẽ để lại sẹo.

- Bệnh thủy đậu

+ Nốt mụn nước xuất hiện trước sau đó mới chuyển sang dạng mủ chứ không xuất hiện đồng thời như bệnh đậu mùa khỉ.

+ Tổn thương da có màu đỏ.

+ Thường khởi phát nốt mụn nước ở thân và mặt,sau đó lan rộng khắp cơ thể và có kích thước nhỏ.

+ Sau khi được chăm sóc da hoặc điều trị hiệu quả, nốt thủy đậu giảm dần và đến khi khỏi bệnh ít để lại sẹo.

Sự khác nhau về diễn tiến cùng các đặc điểm tổn thương của đậu mùa khi và thủy đậu như đã nêu ở trên chính là căn cứ để bác sĩ chẩn đoán và đánh giá đúng tình trạng bệnh của bệnh nhân.

2.4. Con đường lây truyền

Tuy có một số cách thức lây lan giữa đậu mùa khỉ và thủy đậu giống nhau nhưng giữa 2 bệnh lý này vẫn có sự khác nhau nhất định ở một số cách thức lây bệnh khác:

Người bệnh nên khám bác sĩ Da liễu để được chẩn đoán đúng, tránh nhầm lẫn đậu mùa khỉ với thủy đậu

- Bệnh đậu mùa khỉ 

Bệnh có thể lây truyền khi:

+ Tiếp xúc với động vật nhiễm virus đậu mùa khỉ hoặc vết thương của chúng.

+ Tiếp xúc với da, thịt của động vật nhiễm virus đậu mùa khỉ.

+ Từ mẹ sang con qua nhau thai trong quá trình mang thai, khiến thai nhi có nguy cơ bị bệnh bẩm sinh.

+ Tiếp xúc với đồ dùng cá nhân của người bị đậu mùa khỉ.

+ Tiếp xúc với giọt bắn của người bệnh khi nói chuyện, ho, hắt hơi,...; hoặc dịch tiết từ vùng da bị tổn thương của người bệnh.

- Bệnh thủy đậu

Bệnh lý này có thể lây truyền khi:

+ Tiếp xúc với giọt bắn giống như cách thức lây truyền đậu mùa khỉ.

+ Tiếp xúc với các vết mụn nước bị vỡ của người bệnh.

Nói chung, đậu mùa khỉ và thủy đậu tuy đều do virus gây ra và có khả năng lây nhiễm nhưng vẫn có nhiều điểm khác nhau về triệu chứng thể hiện, thời gian diễn tiến bệnh,... Việc nhận diện đúng bệnh là cần thiết để tránh tình trạng điều trị bệnh sai hướng khiến các triệu chứng ngày càng nghiêm trọng, nguy cơ biến chứng gia tăng.

Những điểm phân biệt đậu mùa khỉ và thủy đậu trên đây chỉ mang tính nhận diện lâm sàng. Khi có triệu chứng nghi ngờ, tốt nhất người bệnh cần khám bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị đúng. Việc tự phán đoán để tự mua thuốc điều trị tại nhà rất dễ gặp tác dụng phụ hoặc khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn do chẩn đoán sai bệnh.

Nếu còn bất cứ thắc mắc nào liên quan đến các bệnh lý này, quý khách hàng có thể chia sẻ qua tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được giải đáp thông tin chính xác.